maandag 21 september 2015

Op Stad aan...





Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Tammo op Stad aan,

t Was guster 20 september in het joar van de Heer 2015. Tammo op Stad aan mit “olwiefkenijs.” Ploats de A theater van toneelgezelschop "De Grunneger sproak." 
Het botterde vrouger al nooit tussen de Ommelanders en de Stad, dat is mie guster ook weer dudelijk worden. Je kommen mit joen autootje in Stad aan en rieden din de wèg dij je vrouger ook altied reden hebben...mor...din kinnen je opains nait verder je stonnen opains veurn parkeergarage. Ik docht hier mout ik nait wezen den ik mout nog de barrel oetloaden. Rechts aanhollen was de oplössen...mor toun kwam ik al gaauw veur drij poaltjes te stoan...t Ging nait verder ik zat deumpmie op n fietspad.

Omdraaien dat kin mien autootje ook en de aandere richten mor op...Oh... k zagt alweer k haar n oafslag eerder hebben mouten. Op Botterdaip aan haar k aal in de kop, din wos ik t wel verder, mor hou kom ik doar was de grode vroag...Ha ha...n leutje steegje in, of t mag of nait, ik mout op Botterdaip aan,daarde brug oafsloagen bij winkeltje Kobalt dij der nog altied is. De Olle kiekenjatstroade in...Aal goud...Ik was waarm.

Kromme Elleboog en wis en zeker de A Theater. Ik was der, even de barrel nog oetloaden. Ik begreep al gaauw dat de lu doar aal hoog Hoarlemmerdieks pruiten nou din mout je mitdoun, wat ik lèste tied aal meer verrèk om doar in mit te goan. Zai bint in Grunnen en zai mouten zuch mor aanpazen mor omdat vol te hollen vaalt nog nait mit.

Tot zovèr aal kloar, nou nog even auto wegzetten. Ik mos din noar de mediapark zeden ze tegen mie, mor as je doar nog nooit wèst binnen vaalt dat tegen. Ik begon mor op goud gelok te rieden.Vismaarkt op en din rechts oaf. Ik kon algaauw nait verder der ston n bord verboden in te rieden, dat haarn ze mie nait oetstokt. Ik de wèg mor volgen en vuil van t ain in t aander, doar mog je weer nait inrieden en doar weer wel en opains stonnen der weer drij poaltjes. Ik van nood weer terugge rieden,even omdraaien dat kon nèt en doar scheet t weer hìn. Ik was onderhaand op de singel belaand, dat was nog net as vrouger en ook n parkeerploatske. Ik docht dat wordt wel n ìnde lopen moar ik bin auto teminste kwiet.

Ik loop noar zo'n poal den apmoal achterlijk bin ik ook toch nait en mout doar mien pinpas insteken...joa en wat din? Per gelok komt n man en vraauw heur auto ophoalen en ik vroag...”Mevrouw ik bin n boer, kon ze wel zain, hou waarkt zo'n apperoat." Woarop zai begunt te grìnzen...en vragt heur kerel, zai wos het dus ook nait. "Gewoon de kaart er insteken" zee de man. Joa dat wos ik ook wel...nou om het verhoal kört te hollen ik begreep van dat apperoat dat ik mor n ketaaier doar mog stoan dat hulp mie dus ook nait.

t Autootje mor weer starten en n brug over. Ik was onderhaand al bie t station aankommen. Ik rechts oaf en joa è...n parkeergarage...ik ter hìn en dij poal zee tegen mie dat ik n abbonement mos hebben aans kwam ik ter nait in. Ik vroag doar n kerel dij der net oetree..."Meneer woar kin ik parkeren" Hai zegt in t Hoallermmerdieks en kört oaf, haar zeker gain tied "Hier direct rechts." Ik vanzulm direct rechts toun ston ik onder n brug, dat kwam mie zo roar veur...k Heb nog mor n wichtje vroagt dij der net langs kwam...en... dij roade mie aan om om te draaien en din links oaf te sloan, bie de verkeerslichten din weer rechts. Ik zeg nog "dij lichten doar" en ik wees noar de verkeerslichten dij op rood stonnen...en joa è...dat was n brug dij net open ging...dus mor even wachten...

n Klain schietbootje ging der deur, mìnsen wuifden...k heb nog even terugwuift mor kon heur inwendig wel opvreten. Ik de volgende verkeerslichten rechts oaf. Ik docht nou mor de bordjes P volgen de P route en toun kwam ik op plekken woar ik nog nooit wèst was, deur hail stad hìn en weer en terug...Opains kwam ik weer bie Botterdaip terecht...n zucht...Ik vroagen noar n parkeergarage k heb drij mìnsen vroagt. Ik mos din doar en doar wezen.Toun mos ik bie Ebbenstroat weer over de brug en din vòt weer links oaf en ik kon mien geluk nait op, opains rechts van mie, k was t ook nog hoast veurbie reden, mos ik de daipte in. Ik was der wat n opluchten.

k Haar auto hìnzet mos toun n trap op, om deroet te kommen.
Toun ik boven was wos ik nait woar ik was, t docht nog even aan Vliethoven. Je kieken links en je kieken rechts...Ik zette de gang der mor in...opains docht ik...woar bin ik nou!
Nije Ebbenstroat...Och nee...Ik was nou net de verkeerde kaant oplopen. Ik terugge en tegen mie zulm proaten de moud nait opgeven Tammo...k Wol t laifste weer op hoes oaf, maaien op mien stukje laand veur de pony's.


Ik mos toun Botterdaip langs lopen tot ik weer bie de òlen kiekenjatstroade was en dij stroade mos ik apmoal nog oetlopen...t wer mie gruin en geel om kop. Toun bin ik, omreden der zoveul vraauwlu lopen, de Kromme Elleboog ook nog veurbie lopen en kwam ik op Vismaarkt oet. Ik heb nog nooit zoveul vreethoezen zain as in Stad en der is genaine dij echt honger hèt, dat kon ik wel zain...mor ze vreten mor deur. Mìnsen hebben t ook apmoal drok zo leek het wel. Toun wer ik bèlt deur dij mevrouw van t theater...woar ik bleef...Ik zeg ik ston nou net bie joe veur deur...en?...Der waren twaalf mìnsen op oafkommen om mien ölwiefkenijs” aan te heuren...woarvan twij Grunnegers en ain Frais...t Was onderhaand tien veur twij en om vief over was ik startkloar...We kont anfangen...

Ik vernam t direct al wel ze begrepen mien Grunneger toal nait...niks lachen en noa n zeitje wer der lacht, dat waren de Grunnegers en de aine Frais, de aandern grìnzden mit. Ik zeg dat kin je ook wel lotten zo'n kokse lach heb k ook niks aan...Flapte mie der zo oet...
t Wer ook nog opnomen veur radio en ik mos in de pauze n interview geven veur dij kerel...k wait ook nait wèlke radio... t zal wel n radio wezen dij gain luusteroars hèt.

t Wer aal mit aal n flotske beter nor gelang ik aan gaang was...Toun het doan was kreeg ik n bos bloumen en toun mos ik weer de wandeltocht aan noar de parkeergarage en wat docht je, dat grapke parkeren kostte mie €9,- t Is wel touvallig dat olwiefkenijs gaait over de kloarekoppen dij ons aal bie de poot doun en de vreetzucht van de mìnsen nou ik kon het aan t lief mitmoaken...in Stad.
Wat mie nog t mainste aargerde was toun ik thoes het verhoal vertelde Teutje vreselijk mos lachen...

Ik gon nooit meer noar Stad tou...
Groutnis
Tammo oet Wolndörp




vrijdag 21 augustus 2015

De baffle van het mondstuk





De boer oet Grunn boert maar door...

Hoe beïnvloed ik mijn geluid op de klarinet


Baffle... wat is dat nou weer...



Bron: internet

Baffle (bavel) is het dak van de kamer (Chamber) van een klarinet-mondstuk.

Het mondstuk (las ik op internet) is voor 80% verantwoordelijk voor de toon van de klarinet. Nu komt het...en de baffle is voor 50% verantwoordelijk alsmede ook bepalend voor de klankleur.

De baffle is het eerste punt die de geluidsgolf raakt nadat het riet de trilling in de lucht heeft veroorzaakt. Met de baffle kunnen we verschillende tructjes uithalen om het geluid te beïnvloeden.
Daarom zijn er verschillende baffles en daarom natuurlijk verschillende mondstukken want het ene mondstuk is niet de andere, dat wist je al. We krijgen dan...

De rechte baffle
De roll-over baffle
De concave baffle
De step baffle

Hieronder voorbeelden van de vorm, zie de rode lijn. Er zijn fabrikanten die nog weer combinaties gebruiken zoals een bocht in de roll-over of een korte hoge baffle...nou zoek het maar uit. Het is wel leuk (of noodzakelijk voor meer plezier) om het eens een keer rustig uit te proberen. Niet zo maar mondstukjes uitproberen maar eens meer naar de vorm van de baffle te informeren en de tip-opening. (over de kamer later meer)


bron: internet

De roll-over is moeilijk te zien met het blote oog (de oude chedeville voor alt sax heeft een hele mooie) en is tevens moeilijk te maken. Je hebt dan ook nog weer een lichte roll-over en ga zo maar door. Het is wel bepalend voor de kleur van de toon. Je zou denken wat blaast deze klarinet mooi donker maar in wezen is het mondstuk en de baffle verantwoordelijk voor het geluid. (over de kamer later meer)

Ik verwonderde mij erover (lang geleden) tijdens het uitproberen van klarinetten dat zo ongeveer iedere klarinet van goedkoop tot duur hetzelfde geluid voortbracht, niet realiserend dat ik steeds hetzelfde mondstuk gebruikte met natuurlijk dezelfde baffle die dit grotendeels veroorzaakte.

Ik was weer eens aan het discuseren met mijn buurman over technische zaken...en zo besprak ik mijn probleem over het opmeten van de tip opening van een mondstuk. Het meetapparaat van Theo Wanne is me te duur en ik dacht het moet toch ook eenvoudiger kunnen. De buurman wist wel iets...de schuifmaat...

Om met een schuifmaat om te gaan raadpleeg een plaatselijke vakman in de hout of ijzer branche om het je één keer goed uit te leggen hoe zo'n ding werkt.

Tip-opening meten...

Men neme het mondstuk zonder riet. Inplaats van het rietje leg je er een vlak stukje glas/kunststof of ijzeren plaatje op en je legt het op het mondstuk precies op dezelfde manier als het rietje. Je kunt het met je rietenbinder vastzetten. Zorg dat je bij de tip-opening het voorwerp net even een fractie korter vanaf de tip plaatst.

Je neemt de schuifmaat en meet de dikte van het glas/kunsstof of ijzeren voorwerp. Je meet vervolgens bij de tip met de achterkant van de schuifmaat (het pennetje) de afstand vanaf het plaatje tot de tiprail vervolgens trek je de dikte van het plaatje eraf en je hebt perfect jouw tipopening gemeten. Dus een duur ding hoeft helemaal niet.


Groetjes
John Hoekman