Logboek deel 54

Onstwedde


Het Onstwedder Toornmantje.

Gozze von in Onstwedde n popke van pastelaain,
Hai nam het mit nor hoes en luit het Geeske zain.
Geeske aans zo’n kring von het een mooi ding
en het kreeg in t optrekje op bozzem een plekje.

Toun ging het mis, de dairen en mit heur zulf was t ook niks
woar kon dat aan liggen t ging ook nait goud mit de biggen.
s Nachts dat geblèr van kou, ol kwak mos der mor even over tou
Hai kon niks vinnen, wer kwoad en vruig pastoor om road.

Dij kwam ter plekke en zee het mout toch ook nait gekker.
Hai zag het mitain, t was het popke van pastelaain.
Toornmantjes waren votlopen en dit was der ain
en… as ze dwaas zitst moaken ze die klaain.


Een eerdmantje (een aarden mannetje) is een kabouter. In de Onstwedder toren zitten nu nog kabouters en ze worden ‘toornmantjes’ genoemd. Ze zorgen voor welvaart en geluk, gaan over de gewassen en de gezondheid van mens en dier. Maar…als je de toornmannetjes dwars zit dan gaan de gewassen verloren en met de gezondheid van mens en dier gaat het dan ook niet goed.
De Onstwedder toren is gebouwd door drie vrome zusters en wordt daarom een juffertoren (juvvertoren) genoemd. De toren kent geen dakpannen maar heeft een stenen helm zoals ze dat noemen. Er zijn drie juffertorens in de provincie waarvan er nog twee over zijn. In Holwierde bestaat deze toren sinds 1855 niet meer en in Schilwolde staat zo’n toren nog te pronken of hier ook toornmantjes in zitten is niet bekend.

Pastelaain = Porcelein.
Bozzem= schoorsteenmantel.
Ol kwak komt van kwakzalven en zo noemde men de dokter.

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 53

Nieuwolda

Optreden j.l. Nieuwolda en dat voor de tweede keer!

Mooi man…en succes…dat doet een mens goed. Na afloop van de voorstelling kwam een mevrouw naar me toe en vertelde dat zij de schoonheid van de Groninger taal vanavond had herontdekt. De oude uitdrukkingen en de oude vergeten woorden hadden indruk gemaakt en ze vond het jammer dat dit nu al een verloren zaak is. Prachtig mooi man…mijn bedoeling had zijn doel bereikt.

Er waren weer dingetjes die ik zeker ga veranderen…ja ja…ik hoor diverse mensen al weer zuchten…weer veranderen? Ik kan alleen maar zeggen tegen deze mensen, alles verandert toch. Je hoeft niet eens om je heen te kijken en wat te zeggen over de veranderingen in onze taal? Woorden zoals muike, oetstokken, snoarske, dook en noem maar op zijn verdwenen. Onze taal is zeker verandert toch?...weet je...weet je...toch geil toch?...fuck man...moeders zeggen 'de kids' inplaats van 'körtbainen.'(mensen met korte benen en dat zijn de kinderen)

Mijn verandering,
Het eerste deel van de voorstelling wordt nu één groot middeleeuws hoofdstuk waar de kleine hoofdstukjes meer bij elkaar passen. Het gaat nog steeds over
mijn ‘voorouders’ en over hun belevenissen bij de nonnen van het nu in de dollard verdronken klooster Palmar. Mijn kleine accordeon past hier goed bij en gaat vanaf nu iedere keer mee. Deze liefde heb ik eens voor drie tientjes van een dronken rug geplukt in Finland. Het muzikale gedeelte in de voorstelling wordt nu ook verrijkt met oude volksliedjes.(even meezingen)

Ondertussen ligt het werk (de optredens) een beetje stil, maar de telefoon gaat zeker wel weer rinkelen. Een andere kant is… dat ik ook niet veel zin heb met twintig kilometer op de teller door de sneeuw te baggeren naar de een of ander zaaltje ergens achter in de polder. Optreden is altijd leuk, maar de schaduwkanten ken ik maar al te goed.

Een gedicht over de verdwenen dorpen Weiwerd, Heveskes en Oterdum is opgenomen op de site www.dideldom.com ... link naar Tammo de Wilde en wie deze Tammo is, dat kun je lezen in één van mijn vijf boekjes over ‘Raiderlaand.’

John Hoekman
www.olwiefkenijs.nl

Logboek deel 52

Froombosch

Zaterdagmiddag in het autootje naar Baggelhutten, het huidige Froombosch. De vrijwilligers stonden me al op te wachten en mijn spullen stonden dan ook snel binnen. De zaal was een gymlokaal en het was een drukte van belang. De Zonnebloem had een gezellige middag gepland…apmoal Grunnegers.

Een groot videoscherm hing al aan de wand en in ‘no time’ had ik ook mijn materiaal opgesteld. De voorzitster opende, zoals gepland, met een speech. Deze zou vijftien minuten duren maar ze had niet veel stof en was dan ook binnen vijf minuten klaar. Mijn voorstelling is verdeelt in drie keer een half uur en dat zou betekenen dat het hele gebeuren vroeger afgelopen zou zijn. Ik bedacht toen, na mijn eerste half uur, nog enkele oude Groninger uitdrukkingen de zaal in te slingeren en dat vonden de mensen prachtig…ze riepen en overlegden met elkaar over de betekenis en zie daar…de tien minuten waren snel ingehaald…en zie daar… ik hou dit gedeelte natuurlijk in mijn programma.

De pauze werd geen 15 minuten zoals gepland, maar een half uur en dat betekende dat de middag nu weer een kwartier langer zou duren en zo blijf je bezig... dus ik dacht…’laat maar gaan’…De tweede pauze werd nog langer want de verloting moest plaats vinden. Het werd een ontspannen middagje en de planning liep een beetje mis…maar het gekke was dat het programma maar vijftien minuten is uitgelopen…dus volgens mijn oma: “Top niet het loopt altijd anders” klopte dit gezegde.
Trouwens voor de vrijwilligers een groot compliment…en weer grote waardering voor het werk van de Zonnebloem.

De voorstelling ging goed…Ik voel me nu net Ivo Niehe en met een gevoel alsof je zulke dingen van jezelf niet mag zeggen, maar ik schrijf ook niet dat ik goed was…dat moeten anderen maar beoordelen. Het gaat altijd over ‘De voorstelling’ hoe het is ontstaan, wat je zoal tegenkomt en hoe het zal eindigen en natuurlijke welke veranderingen plaats vinden. Het heeft wel iets te maken met het leven…en hier geldt ook: “Top niet het loopt altijd anders…”

Mijn kritische noot over de voorstelling.

Wat mankeert er nu weer aan hoor ik de mensen van het amateurkoor zeggen en ga je weer veranderen? Nou…er zitten enkele saxofoon-trekjes in de voorstelling en mijn bedoeling was aanvankelijk dat ik op die plekken saxofoon zou spelen…maar bij nader inzien zou de aandacht verslappen voor het onderwerp en deze stukjes haal ik er nu dan ook uit. De foto over de arbeidersstaking van 1929 moet nog een plaatsje krijgen en ik heb weer een grappige zin verzonnen die ook een plaatsje moet hebben…en zo blijf ik nog wel even bezig…Éen ding gaat goed…de mensen gingen ook hier weer met een vrolijk en goed gevoel naar huis…maar in tegenstelling tot Ivo Niehe nog geen ‘belachelijk groot succes.’

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 51

Optreden Ten Boer…met de voorstelling ‘Olwiefkenijs.’

Het was dan weer zover…met het autootje naar Ten Boer. Ik vind Ten Boer een prachtig dorp…veel nieuwbouw maar prachtig ‘Hollands’ gebouwd. Deze architect verdient van mij een pluim.

Ik had goed geoefend met de ‘media player’ en het is dan altijd weer afwachten of de techniek je niet in de steek laat. Ik maak me sowieso altijd zorgen over het moderne materiaal…je weet maar nooit wat onder het knopje ‘menu’ zit en hoe het reageert. Het zal de leeftijd wel zijn…vroeger had ik deze ‘kopschraberij’ niet dan draaide je gewoon aan een knop.

Ik heb de video’s nog eens fraaier gemaakt met mijn nieuwe ‘maggi video de luxe’ programma en dit is wel weer een aangename uitdaging waar ik zeker nog verder aan zal werken. Ik ben wel heel erg blij dat ik de voorstelling een jaar kon uitproberen in allerlei tehuizen want dan pas begint het te zitten.
Ik had wat nieuwe grappen toegevoegd en die deden het buitengewoon goed bij het publiek. Ik had ook nooit verwacht, een normaal mens zal daar niet over nadenken, dat het zo moeilijk was een programma in elkaar te zetten waar gedurende twee uur een climax in zit. Gisteravond was ik dan ook heel erg tevreden ofschoon de tegenstelling …’vroeger en nu’…nog wel wat duidelijker kan.

Het programma begint heel normaal met een introductie video en de mensen weten nog niet wat de bedoeling is…Ik vertel over mijn familie…maar is dat nou echt mijn familie?...is het ernstige geschiedenis zoals men gewend is van school? De link naar ‘geschiedeniscabaret’ is dan ook moeilijk gelegd. Ik vind dit altijd prachtig…er waren zelfs een paar vrouwen die mij er op wezen dat mijn jasje scheef zat…verkeerde knoopsgat…de leiding fluisterde het mij nog even in het oor. Het bolhoedje doet het ook goed…en de grappen krijgen een flauw glimlachje…af en toe een spontane lach maar , heel grappig, ze kijken dan naar beneden en lachen zichzelf in de schoot.

Het tweede gedeelte is sterker en de mensen beginnen het te begrijpen…en dit gebeurde gisteren ook, alles kwam dus uit… alles klopte en ook hier weer na het derde hoofdstuk een oud volksliedje, waar iedereen meezong. Dit laatste is ook nieuw in het programma en komt goed over. Het derde gedeelte is dan nog weer sterker en met meer grappen en de mensen weten nu echt dat alles verzonnen is en met de liedjes doen ze ook allemaal mee. “Arregat…wat hèst had…attjenat…toeterzat…” De vraag is dan…wat is attjenat.
Hopelijk a.s. zaterdag in Froombosch ook succes…want je weet maar nooit wat er onder het knopje ‘menu’ zit…Ik heb er wel weer zin in.

Groetjes
John Hoekman alias Tammo