Logboek deel 85

  3 januari kom ik met olwiefkenijs naar Oostwold (Oldambt)

Een tijdsbeeld over de voorstelling ‘olwiefkenijs’ en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Het was me het weekje weer wel. Het optreden afgelopen zaterdag in Borgsweer was een succes…
Ik had er een zwaar hoofd in omreden dit publiek zeer kritisch kan zijn en er niet voor terugdeinst dat kenbaar te maken. Ik was dus voor de voorstelling ietwat gespannen en dan is het maar goed dat het programma zit als een bus. Je bent in gespannen toestand dan snel geneigd een zin over te slaan en dat gebeurde dan ook wel, maar gelukkig weet alleen ik dat.

De verbazing

Het publiek keek eerst de kat uit de boom maar al snel was het ijs gebroken. Zelfspot is in het begin van de voorstelling altijd goed. Mijn nieuw dom lichtje waar ik mee zwaai tijdens een liedje viel goed in de lach-smaak, dommer kun je het echt niet bedenken, maar het is wel een kunst iets te bedenken waar  het publiek op reageert en lacht. Het is dan jammer dat je het brilletje vergeet op te doen…en dat komt dan weer door de lichtelijke spanning.
Ik begin na de pauze altijd met een instrumentale potpourri van oude meezingers en dacht toen even dat ik op een bruiloft was. In de tweede pauze zat ik te denken om het hoofdstuk over de westerlingen over te slaan omdat er veel westerlingen in de zaal zaten, maar ik dacht een beetje daadkracht en risico Hoekman kan geen kwaad. De boeren en de westerlingen krijgen best een veeg uit de pan en wat schetst mijn verbazing de ene lachsaldo na de andere.

Het programma

De voorstelling gaat zich meer en meer ontwikkelen. Het eerste deel waar ik het over mij en mijn familie heb laat ongemerkt een flink stuk geschiedenis zien. De Grunneger taal die ik hier bezig kan een ieder best begrijpen, ook de westerlingen. Het tweede deel laat geschiedenis zien maar de taal staat hier meer op de voorgrond en de interactie met de zaal over bepaalde gezegden spelen een grote rol. Het publiek vindt dit best leuk en doen dan ook goed mee. Het verbaast me iedere keer weer dat een enkeling best veel weet maar het merendeel ‘vaalt mond oet hoaken.’ (= mond open van verbazing)
Het derde deel gaat dan meer over actuele zaken en wat er leeft onder de bevolking. Het is cabaret zoals cabaret moet zijn. Ik bespreek dan zaken die een Grunneger wel denkt maar heden ten dage nog steeds voor zich houd. Aan het slot natuurlijk altijd het Gronings volkslied en wat zie je dan...de westerlingen die hier al meer dan dertig jaar wonen kennen het niet…doen geen bek open…nou dat is precies wat ik bedoel. Ik bied ze dan ook aan om een inburgeringscursus bij mij te volgen. Na afloop werd mijn boekjes en Dvd’s gretig verkocht en wat schetst mijn verbazing weer…de westerlingen kwamen er als eerste op af. Er was zelfs één die vroeg of het Gronings volkslied er ook in stond…leuk toch. Het volgend optreden is 3-jan. 2013 in Oostwold.

Mijn nieuwe baan 

De telefoon rinkelde en de ‘noppens stonnen mie op aarms’ (=  kippe(n)vel)
Een begrafenisondernemer kwam met de vraag of ik afscheidsredes voor hem kan schrijven. Ik moet dan bij de betrokken mensen een visite afleggen, informatie inwinnen en een afscheidsrede schrijven over hun overleden dierbare. Nou…daar sta je dan compleet overvallen… met de telefoon in handen. Wat nu… ik word namelijk een heel klein jongetje op een begrafenis, maar hoef daar gelukkig niet te spreken en ook niet aanwezig te zijn. Het drong en dringt allemaal nog niet tot me door totdat ik vanmiddag mijn eerste ‘klant’ al moest noteren. Het is best indrukwekkend iemand zijn leven in een uur aan te horen, maar voelde dat de familie graag wilde praten over hun overleden dierbare. De afscheidsrede op papier is klaar en de begrafenis ondernemer vond het een prima stuk. Het was ook niet zo moeilijk omdat je voldoende stof hebt om over te schrijven, maar voelde wel de belangrijkheid van het papiertje en dat doet je toch wel iets.

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 84

                              De verdronken dorpen in de Dollard

Een tijdsbeeld over de voorstelling ‘olwiefkenijs’ en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Het was me het weekje weer wel. Je hebt in het leven leuke en minder leuke tijden maar ik kan niet anders zeggen dat de maand november leuk was. Met de voorstelling gaat het bijzonder goed en dat maakt een mens blij. Ik had twintig jaar geleden al met cabaret moeten beginnen. Het eigenaardige is dat ik toen geen letter op papier kreeg en dat ik nu bijvoorbeeld uit bed stap en de een na de andere tekst uit mijn mouw schud. Dit fenomeen is toch wel heel eigenaardig.

Het optreden Ten Boer

Het was weer geweldig. De ANBO, zo’n  slordige vijfenzeventig mensen, kwam naar het ‘Buurhoes’ in Ten Boer. Ik heb de bekende ANBO-ranja-melkbus, waar de club bekent om staat, niet gezien. Je ziet hier ook dat het clubje inkrimpt en het samengaan van verschillende regio’s is dan onvermijdelijk.

Precies acht uur op de klok, alle apparatuur functioneerde en de opening was een feit. De mensen weten dan nog niet wat voor voorstelling het eigenlijk gaat worden. Is het nu geschiedenis?…even later….is het allemaal echt waar?…ja toch wel…toch ook weer niet?…en dan maar lachen om de rare streken van de hoofdpersoon ‘Pude.’ Ondertussen komen bijna alle namen van de verdronken dorpen voorbij op de kaart, waar op de één of andere manier familie van Pude woonde. Muike Siene woonde in Taisweer, ging met een zoon van een snoarske van Toaveloakster, de vrouw van Pude.
(Muike of Meuke in het Gronings = tante en Snoarske= schoonzuster, Toaveloakster = een nieuwsgierig mens)

Muike Siene in het Grunnegs,

Ze waren nait trouwt. t Het wel in swang west mor hai haar heur al n poar keer zitten lotten…en din weer stoan lotten…en din weer zitten lotten…t Ging aal in de weer. Ze wos aigeleks nait wat ze mos.
Mor as hai as n koater in de mörgendaauw om heur tou luip wer zai weer zo waik as botter. Laifde moakt blind en muike Siene was net n blind peerd. Ze wos wel as je n kat over rogge strieken din goat steert aal hoger stoan ..mor ze wol eerst de kat oet de boom kieken.
Hai zoop ook zo…Haile femilie was der op tegen. Ze huil om bie tieden tot kroug oet en din wer meneer vrantereg…en bölkte…Sien Sien Siene löt mie lös…den aans vuil hai om…Hai loog as n schoapedaif. Femilie haar al zègt…lot hom lopen mor muike Siene wos nait wèlke kaante op…en heur voar het heur holpen… bie de eerste beste vairdoagse het hai hom der tussen-drukt…Ze hebben hom nooit weer zain.

Het volgend optreden is over veertien dagen in Borgsweer en er zal wel een ,stoeperd,  op komen na al mijn loftrompetteren.

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 83

                           In de zelen om de turfboot te trekken

Een tijdsbeeld over de voorstelling ‘Òlwiefkenijs’ en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

De verjaardag

Het was me het weekje weer wel…Ik ben afgelopen maandag 67 jaar geworden en heb de buren een gebakje gebracht.
Verjaardagen en begrafenissen maakt deze ‘zunege Grunneger’ echt niet vrolijk. Ik wil het liefst ook een zunege begrafenis met een paard voor zo’n ouderwetse melkkar en niemand mag er achteraan hollen. Iemand die werkelijk om me geeft komt later zeker wel eens stilletjes bij mijn graf. Ik wil ook een ouderwets paaltje van cement met alleen mijn naam en datum en beslist geen ‘hier rust.’ Nou…dan ben je net jarig geweest en begin je al over je begrafenis…snel dan maar een ander onderwerp.

Het optreden in de ‘Inthof.’ (Delfzijl)

Het was weer leuk…leuk…leuk…Het programma zit, zoals ze dat dan zeggen. De klarinet-muziek samen met de beelden over Delfzijl en de verdwenen dorpen Weiwerd, Heveskes en Oterdum viel goed in de smaak. Het viel zo goed in de smaak dat een mevrouw na afloop bij me kwam en zei…”mooi man…ik heb nog even gehuild.” Ik heb dit programmaonderdeel in mijn bestaand verhaal gevlochten.  Het verhaal heeft dan twee verhaallijnen in één net als in een soap en dat werkt heel goed.

Het programma ‘Olwiefkenijs.’

Het nieuw hoofdstuk over… ‘wat het ‘vremd’ volk ons heeft gebracht’… viel goed in de smaak. Het gaat over het dagelijks leven en de arbeid die daar mee gemoeid ging in vergelijking met de geneugten van nu…Nu kan alles vanuit onze luie stoel…Vroeger drie keer op een avond kolen halen voor de kachel en naar de Tv lopen om een andere zender in te schakelen.
Van hogerhand, wie dat ook moge zijn, zegt nu dat we meer moeten bewegen…en vooral minder vette rommel eten…terwijl MacDonald net een aanbieding heeft. Als we niet zoveel en niet zo snel alles hadden verandert had de mens ook noodgedwongen meer werk moeten verrichtten. De kunst is natuurlijk hier ook nog grappen over te maken maar met mijn familie Pude en Toaveloakster is dat geen probleem.

De scheepjager van Hutten (Klein Ulsda) liep zo’n tachtig  jaar geleden met zijn paard in één ruk van Hutten naar Ter Apel en weer terug om een turfschip voort te trekken…Toen iemand zei “ga toch op je paard zitten” antwoordde de man “mien peerd dut meer as ik en din kin ik wel lopen.” Op de hele oude foto’s van de dorpen in het oude Reiderland zie je dan ook nooit geen dikke mensen.  

ik heb nu zoveel hoofdstukken dat ik voor ieder optreden een keuze kan maken…dus ieder optreden is anders…nooit hetzelfde en dat past wel bij mij…een tweede optreden op dezelfde locatie is dan ook geen probleem. Ik ga volgende week vrijdag met ‘Òlwiefkenijs’ naar Ten Boer en zal dan, naast mijn verhaal, beelden laten zien over Ten Boer en omliggende dorpen, over hun bijzondere mensen zoals straatventers en dorpswinkeltjes enz. De voorstelling moet nog worden ontdekt door het grote publiek…als ik niet voortijdig op die boerenwagen kom te liggen.

Facebook

Ik heb me weer aangemeld op Facebook want het is toch wel het medium om te netwerken. Ik zal het anders aanpakken en zal zeker geen tijd uittrekken om te contacten met Jan en alleman. ‘Vrienden’ heb ik genoeg gehad in mijn leven. Het moet in het belang zijn van mijn ‘olwiefkenijs’ al doet de titel iets anders vermoeden.

De klarinet

Mijn reparatie atelier loopt prima…niks te doen. Ik blaas nog steeds op een Getzen-klarinet en het bevalt prima, een pracht instrument. Deze week stond er een Selmer Centered Tone op marktplaats. Ik heb wel geboden maar denk dat het mijn neus voorbij gaat en de prijs was ook wel aan de lage kant dus…moeilijk. Eenzelfde instrument bespeelde Benny Goodman. Ik ben nog steeds bezig op marktplaats en eBay en sta verbaasd hoe goedkoop de klarinetten worden aangeboden. De duurdere exemplaren worden niet verkocht…crisis…Ja... als de Rabo bank gaat investeren in hele… hele… grote kippenfarms en slachterijen in de Oekraïne, van ons geld, dan wordt het ook moeilijk om hier de economie op gang te krijgen en nog maar niet te spreken over massa’s kant en klaar eten uit de Oekraïne.

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 82

                                          Ulsda en Hutten

Een tijdsbeeld over de voorstelling ‘òlwiefkenijs’ en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Het was me het weekje weer wel.Ik kreeg ondanks de griepprik het te pakken. 'Òl kwak' zo noemde men vroeger de dorpsdokter had nog zo gezegd dat ik het niet te pakken kreeg maar nu heb ik het maar dat was deze week nog niet alles. Er slaapt al geruime tijd een poes in het hooi-hok en wat doe je dan…je geeft een beetje voer en wat krijg je dan…ja juist…je krijgt dan een poes die je na  twee dagen achterna loopt en nu op mijn computerstoel slaapt. Hopelijk krijgt ze de muis niet in de gaten. Ach ja…de hond is er niet meer zo is er dan wel ruimte voor een poesje…maar… deze poes heeft een ontzettende dikke buik en ik vrees dan ook dat ik straks meerdere poezen heb…Je vraagt je dan wel af…waarom ik.

‘Olwiefkenijs’ gaat 22 november naar de woongemeenschap ‘Inthof’ aan de kustweg in Delfzijl. Voor de mensen die het nog niet weten…’Olwiefkenijs’ is een cabaret voorstelling over de geschiedenis van Noord/Oost Groningen en hun bijzondere mensen. Het verhaal gaat over mijn fictieve familie die in den beginne lief en leed deelde in de nu verdronken dorpen in de Dollard.

Waarom over mijn familie?

(Gronings)   Normoal bring je femilie nait bie t pad, mor ik kin t nait langer opkroppen. Ze begugeln mie…Ze zèggen t verstand is wat vlak en der zitten mor twij cellen in… dij ook nog niks van mekoar waiten. t Zit in femilie. k Heb de haile stambouk oetviezeld vanoaf 1250. k Wolt waiten woar ik dat van heb.

Zoals je bent… heb je toch nooit van een vreemde en zo kwam ik erachter dat mijn ‘familie’ zo gek was als een deur. Mijn ‘ootje’(=grootmoeder) heette plezier en één van haar voorouders was hofnar aan het Franse Hof…Hij maakte Pleijzier voor Napoleon…en zo ontstond de naam Plezier. De mensen die mij kennen zullen denken…wat een fantast maar dit is werkelijk de waarheid.

Je krijgt op een heel andere manier geschiedenis in oud Groninger taal voorgeschoteld waar je nog eens stevig bij kunt lachen. Fré Schreiber onze Grunneger toal ‘specialist’ zal het Grunneger woordenboek er zeker bij nodig hebben.

De voorstelling is nu uitgebreid met videobeelden over de plaats of dorp waar ik optreed. Deze keer over Delfzijl-Farmsum-Weiwerd-Heveskes-Oterdum en hun bekende personages. Ik ga de volgende week naar Ten Boer en die kunnen dan genieten van oude beelden over alle omliggende dorpen en personages van Ten Boer. Op deze manier zijn er nu eigenlijk meerdere soorten voorstellingen van één voorstelling. Ik blijf nog wel even bezig en het wordt voor mij ook steeds interessanter.

Wist je dat Fanny Blankers Koen geboren is in Klein Ulsda en dat Klein Ulsda onder de vroegere bevolking helemaal geen Klein Ulsda werd genoemd? Het waren de Hutterkes het dorp van de de scheepsjagers en ze noemden hun dorp Hutten en zo werd Oude Schans… Potkaaste.
(Groot) Ulsda was een eiland en men kon het met de boot bereiken.
Hier leefden in de 16^e eeuw vijf zeerovers, die later werden onthoofd in de stad Groningen. Dit is toch prachtige stof over een minder prachtig onderwerp om een verhaaltje over te schrijven.

Groetjes
John Hoekman

Logboek deel 81

Jan en Egbert Mijer uit Weiwerd

Een tijdsbeeld over de voorstelling “Olwiefkenijs” en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Deze week was het rustig op hoeve Hoekman, behalve dat mijn verstandskies vanmorgen is getrokken. k Ben me aan het voorbereiden voor het optreden ‘Olwiefkenijs’ in Delfzijl en Ten Boer. De voorstelling heeft namelijk weer een kleine verandering ondergaan zo laat ik naast de gebruikelijke Reiderlander hoofdstukken nu ook  beelden zien over gehuchten en dorpen waar ik op dat moment optreed, natuurlijk met een leuk achtergrond muziekje op de klarinet. Er gaan weer nieuwe deuren open…Je kunt spreken van een ontdekkingsreis door je eigen regio die ook buiten de regio kan gaan. De rode draad blijft dat ik over mijn familie roddel (òlwiefkenijs) en dat de oorsprong ligt in Saxumerwolde een verdronken dorp in de Dollard.

Dekkershuizen?

Ik had nog nooit gehoord van Dekkershuizen, Arwerd, Tweehuizen, Vierhuizen of Polen in de  gemeente Delfzijl. We leerden vroeger op school tot in den treure Hoogezand, Sappemeer maar wisten niet dat naast de deur Krewerd lag en dat in Krewerd een hele goede schoenmaker woonde die fantastische paardentuigen maakte. Rijke boeren huurden deze tuigen voor hun parades of concoursen. Naar mijn weten zijn deze tuigen na zijn dood terecht gekomen bij de koninklijke stallen…wie weet is er iemand die dit leest en mij een foto kan bezorgen van deze schoenmaker Brongers. (de naam kan iets afwijken)

Èbert en Jan

Ik stuitte deze week op twee foto’s van de markante figuren Egbert en Jan Mijer uit Weiwerd. Het valt op dat mensen die vroeger iets anders leefden als huisje boompje beestje de computergeschiedenis ingaan neem maar bijvoorbeeld Jan de Roos onze straatzanger uit de Stad. Ik heb er in de voorstelling een hoofdstukje aan besteed en gegarandeerd altijd succes. Ik zing zelfs een lied van hem. Het lied bestaat uit twee keer… mmmm….gelijktijdig achterover buigend met kwijlende mond. De hele zaal in beweging.

De klarinetten

De klarinetten liggen rustig in mijn werkplaatsje en de verkoop van leuke opgeknapte exemplaren zijn nul komma nul. Ik denk dat de handel helemaal plat ligt…of het nu auto’s, paarden of iets anders is, ik zie er geen heil meer in. Het leuke van deze rare bokkesprong is dat ik wel verzamelaar ben geworden want er zitten tussen mijn klarinetten bijzondere oude exemplaren die nog met overgave en gevoel zijn gemaakt door Duitse familie's in hun traditionele bedrijfjes. Ik blijf dus nog wel even snuisteren op marktplaats. Ik blaas momenteel graag op een Getzen-klarinet en met plezier. Het mondstuk is een eigen preparaat + een Chinees rietje…bevalt goed. Hoe je mondstukken prepareert kun je op Youtube filmpjes bekijken en is zeker de moeite waard.

Dit was het weer
Groetjes
Tammo

Logboek deel 80

                                 Nw Statenzijl ...augustus 1868

Een tijdsbeeld over de voorstelling ‘olwiefkenijs’ en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Het was me het weekje weer wel. Maandag 15-10-12 kreeg ik de belastingdienst op visite om mijn boekhouding eens grondig na te kijken. Een aardige mevrouw en we bespraken hoe ik te lijden heb van de economische toestand in Nederland. Ze zei in het bijzijn van mijn accountant dat ik een grappige man was. Ze zal het woord grappig, na 2 uur gekletst te hebben, wel verandert hebben in rare of gekke man…wie weet.

Over het optreden in Beerta 

‘Olwiefkenijs’ is weer helemaal terug. Ik had me goed voorbereid het programma weer eens behoorlijk op de schop genomen. De mensen genoten en er werd volop gelachen. Ik kan het gevoel, wat je na afloop krijgt, moeilijk beschrijven. Ik denk dat alle mensen gezonder en beter leven als ze iets doen wat ze zelf leuk vinden en daar dan, om mij part iedere dag, een gevoel van overhouden...Yes. Complimentjes vertrouw ik nooit…lichaamstaal zeg mij meer.

Het hoofdstuk over de ‘Polderjongs van t Raiderlaand’ viel bijzonder in de smaak. Het verhaal gaat over een stormvloed in de Reiderpolder anno 1877 waarbij 37 arbeiders het leven verloren. De gesproken tekst ga ik niet verklappen, maar ik kan verzekeren dat bij dit ernstig onderwerp ook nog werd gelachen.

Pude en Toaveloakster zijn de hoofdfiguren en ze waren erbij toen zich de ramp voltrok. Toaveloakster kon niet meer in het Pailhoeske (de veilige plek) omreden ze te dik was. De volgende dag lag ze ‘veur meroakel’ tussen het riet bij het grenskantoor in Nw.Schans en ‘polten vlogen heur achternoa.’  De commies lag te loeren en Toaveloakster gaf hem er flink van langs…’Ze haar de bainen weer onder t lief.’

‘Veur meroakel’ liggen betekent bewusteloos.
‘Polten vlogen heur achternoa’ betekent half naakt.
‘Bainen weer onder t lief hebben’ betekent ‘weer de oude.’

Groetjes
Tammo dan maar weer.