Logboek deel 121

Wagenborgen

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent in een drieluik-blog.

Het is 17 november 2013 en druilerig weer in Woldendorp. 5c graden en dokeg.
(dokeg=mist)

Olwiefkenijs

Gisteren een optreden in Wagenborgen gehad voor de Anbo aldaar en het was weer lachen. Aantal bezoekers ongeveer 50 in de leeftijd 50/70 jaar. Olwiefkenijs gaat in drie hoofdstukken. Ik had het eerste deel iets veranderd en liep dan ook niet zo vlot, even een stukje tekst kwijt. De binnenkomer over hoe mijn familie de dagelijkse gebeurtenissen beleefde was goed. De levertraan kende men nog wel als de dag van gisteren.

Als ik de teksten fris in het geheugen heb dan vergeet je snel iets op het toneel, waar het publiek overigens niets van merkt maar het is dan zonde om een goede grap te missen. Het programma is precies zoals ik het langzamerhand wil hebben...door steeds maar weer te verbeteren. Er komen meer grappen bij en die kun je er lekker tussen plakken. Iemand kwam na afloop naar me toe en had de voorstelling al eerder gezien en vertelde dat het allemaal losser was geworden en dat was een opmerking die zeker waar is. Ja als je elke week op pad bent gaan de teksten automatisch.

Gisteren liep mijn klarinet niet zo goed. Onder het hoofdstuk klarinet zal ik hier iets meer over schrijven. Al met al was het weer een goede voorstelling...Ik hoop nog steeds dat het meer bekendheid krijgt want de cirkel moet groter anders moet ik weer wat nieuws bedenken.

Het verhaaltje in het Grunnegs

Deze keer geen Grunnegs verhaaltje maar enkele woorden of uitdrukkingen die ik in de voorstelling ’olwiefkenijs’ gebruik. Ik sta er iedere keer weer versteld van dat zo weinig Grunnegers deze uitdrukkingen niet meer kennen. De provincie Groningen is tweetalig men spreekt Gronings en Nederlands. Op school was het verplicht Nederlands te spreken wat uiteindelijk de ondergang van het dagelijks Gronings is geworden. Hier komt nog bij als je een beetje hoger in rang was dan sprak je Hollands...De arbeider zei dan „Ze proaten hoog Hoarlemmerdieks.’ het waren vooral de ‚Kakkers.' Deze onderwerpen komen ter sprake in mijn boekjes. Er zijn vijf delen in het Hollands geschreven, want een Groninger heeft nooit geleerd Gronings te lezen of te schrijven. Ik krijg wel de indruk dat men de laatste tijd weer meer Grunnegs gaat praten en dan is het jammer dat men de oude woorden en uitdrukkingen mist.

Ik was laatst een pony aan het bekappen ( ik ben ook nog hobby-pony-hoefsmid) en zei tegen de man, trouwens een echte Grunneger „ Kiek doar wil ik liggen as k dood goa“ en ik wees naar een idyllisch plekje op het kerkhof naast zijn huis. „ Oh toch nait aan schaar kaante.“ zei de man. In het Hollands betekent het „toch niet aan de schaduwzijde" Ik begreep het niet en vroeg wat is het verschil dan? Hij vertelde dat de mensen die aan de schaduwzijde liggen de armen waren en mensen met geld kwamen aan de zon-zijde te liggen.

Pogger betekent kikker. Poggediksteerten of dikkedik-koppen zeiden ze vroeger tegen de kleine kikkertjes. De kinderen sprongen als poggers in het diep. Ik was gisteren in Vledderveen en vertelde zo over mijn bevindingen en liet het woord pogger vallen. De man kon me vertellen dat het een stroompje was in zijn buurt. Het werd Poggedaip genoemd waar natuurlijk veel kikkers zaten, later werd dit Pagediep en zo heet een inkoopcentrum, zwemhal in Stadskanaal Pagecentrum en niet zoals de meesten zeggen Paasje-centrum.

Attjenat betekent snert, het komt van het woord attjes (erwten).
Körtbainen zijn mensen met korte benen en hiermee wordt kinderen bedoeld.
Ol Kwak zei men vroeger tegen de dorpsdokter en het woord komt van kwakzalven.
Hij is een oetoarder...Hij ‚oart’ niet naar zien voar (vader) en niet naar zijn mouder hij ‚oart’ nergens naar. Een ‚oetoarder’ is een buitenbeentje in de familie...Een goed voorbeeld is... natuuúrlek...ondergetekende.

Ik schreef al eens een keer over Jaarfke de grote profeet uit het Oldambt. Jaarfke kent, tijdens de voorstelling, niemand meer anno 2013 en Stientje van Kraaierspoul ook niet. Er is een boekje gevonden in de Duitse stad Keulen waarin 12 profeten worden genoemd en Jaarfke was de tweede profeet.

Jaarfke uit het Oldambt.

Jaarfke voorspelde bijna alle gebeurtenissen in het Oldambt (prov. Groningen, Nederland) van kerktorens die omvielen tot aan dorpen die afbranden, de 80 jarige oorlog enz. enz. Het is onbekend wanneer Jaarfke leefde en of hij wel ooit heeft geleefd. Misschien zijn het verhalen die toegeschreven zijn aan ene persoon Jaarfke. Het verhaal moest een naam hebben en vader die het vertelde, in een tijd dat er geen krant of radio was, kon immers niet vertellen dat hij het zelf had voorspeld.
Men sprak ook wel over een zekere Jaarfke Wiepkes uit Noordbroek over een arme visserman. Ik bedenk dan dat het woord wiepkes betekent grapjes en concludeer dan dat het een verzonnen personage is...maar wie weet...Het zijn de duistere kanten van het Grunneger land en zo zijn er nog meerdere verhalen die ik van overlevering nog in mijn hoofd heb. Ja mensen... een lopende hond vangt altijd wat in de mond.

De klarinet

Ik zit in een dip...het blazen loopt voor geen meter. De klarinet is goed maar het mondstuk en riet is pet. Ik blaas anders zo gemakkelijk op de gangbare mond-stukken en deze keer vond ik nog een VanDoren B45 en dacht zonder te proberen dat lukt altijd, dus niet!
Het eerste geluid dat ik produceerde was een piepertje...dat was jaren geleden dacht ik...nu is dat wel te beheersen door allerlei embouchure truken maar het blaast niet lekker. Waarschijnlijk zit dit in de baan van het mondstuk...de beide zijkanten waar het riet overheen loopt zijn dan niet gelijk. Waarschijnlijk is hier aan geknoeid. De mevrouw waarvan ik de klarinet heb, heeft de klarinet denk ik verkocht omdat de klarinet niet goed blies terwijl het aan het mondstuk ligt. De klarinetten die ik aflever zijn gegarandeerd goed dicht en blazen goed en als dat niet zo is dan ligt het aan de combinatie...speler...mondstuk...Ik moet in mijn geval even rustig een paar mondstukken uitproberen want het was mijn enigste B45 nog. Ik neem dan mijn Gigliotti, Goldtone 2 of een Buffet mondstuk, maar het wordt tijd weer een eigen mondstuk te blijven gebruiken en niet heen en weer te switchen. Mochten er mensen zijn met een klarinet die niet lekker blaast ruil dan het mondstuk dan is het probleem zo verholpen.

Groetjes
John Hoekman