Op Stad aan...

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Tammo op Stad aan,

t Was guster 20 september in het joar van de Heer 2015. Tammo op Stad aan mit “olwiefkenijs.” Ploats de A theater van toneelgezelschop "De Grunneger sproak." 

Het botterde vrouger al nooit tussen de Ommelanders en de Stad, dat is mie guster ook weer dudelijk worden. Je kommen mit joen autootje in Stad aan en rieden din de wèg dij je vrouger ook altied reden hebben...mor...din kinnen je opains nait verder je stonnen opains veurn parkeergarage. Ik docht hier mout ik nait wezen den ik mout nog de barrel oetloaden. Rechts aanhollen was de oplössen...mor toun kwam ik al gaauw veur drij poaltjes te stoan...t Ging nait verder ik zat deumpmie op n fietspad.

Omdraaien dat kin mien autootje ook en de aandere richten mor op...Oh... k zagt alweer k haar n oafslag eerder hebben mouten. Op Botterdaip aan haar k aal in de kop, din wos ik t wel verder, mor hou kom ik doar was de grode vroag...Ha ha...n leutje steegje in, of t mag of nait, ik mout op Botterdaip aan,daarde brug oafsloagen bij winkeltje Kobalt dij der nog altied is. De Olle kiekenjatstroade in...Aal goud...Ik was waarm.

Kromme Elleboog en wis en zeker de A Theater. Ik was der, even de barrel nog oetloaden. Ik begreep al gaauw dat de lu doar aal hoog Hoarlemmerdieks pruiten nou din mout je mitdoun, wat ik lèste tied aal meer verrèk om doar in mit te goan. Zai bint in Grunnen en zai mouten zuch mor aanpazen mor omdat vol te hollen vaalt nog nait mit.

Tot zovèr aal kloar, nou nog even auto wegzetten. Ik mos din noar de mediapark zeden ze tegen mie, mor as je doar nog nooit wèst binnen vaalt dat tegen. Ik begon mor op goud gelok te rieden.Vismaarkt op en din rechts oaf. Ik kon algaauw nait verder der ston n bord verboden in te rieden, dat haarn ze mie nait oetstokt. Ik de wèg mor volgen en vuil van t ain in t aander, doar mog je weer nait inrieden en doar weer wel en opains stonnen der weer drij poaltjes. Ik van nood weer terugge rieden,even omdraaien dat kon nèt en doar scheet t weer hìn. Ik was onderhaand op de singel belaand, dat was nog net as vrouger en ook n parkeerploatske. Ik docht dat wordt wel n ìnde lopen moar ik bin auto teminste kwiet.

Ik loop noar zo'n poal den apmoal achterlijk bin ik ook toch nait en mout doar mien pinpas insteken...joa en wat din? Per gelok komt n man en vraauw heur auto ophoalen en ik vroag...”Mevrouw ik bin n boer, kon ze wel zain, hou waarkt zo'n apperoat." Woarop zai begunt te grìnzen...en vragt heur kerel, zai wos het dus ook nait. "Gewoon de kaart er insteken" zee de man. Joa dat wos ik ook wel...nou om het verhoal kört te hollen ik begreep van dat apperoat dat ik mor n ketaaier doar mog stoan dat hulp mie dus ook nait.

t Autootje mor weer starten en n brug over. Ik was onderhaand al bie t station aankommen. Ik rechts oaf en joa è...n parkeergarage...ik ter hìn en dij poal zee tegen mie dat ik n abbonement mos hebben aans kwam ik ter nait in. Ik vroag doar n kerel dij der net oetree..."Meneer woar kin ik parkeren" Hai zegt in t Hoallermmerdieks en kört oaf, haar zeker gain tied "Hier direct rechts." Ik vanzulm direct rechts toun ston ik onder n brug, dat kwam mie zo roar veur...k Heb nog mor n wichtje vroagt dij der net langs kwam...en... dij roade mie aan om om te draaien en din links oaf te sloan, bie de verkeerslichten din weer rechts. Ik zeg nog "dij lichten doar" en ik wees noar de verkeerslichten dij op rood stonnen...en joa è...dat was n brug dij net open ging...dus mor even wachten...

n Klain schietbootje ging der deur, mìnsen wuifden...k heb nog even terugwuift mor kon heur inwendig wel opvreten. Ik de volgende verkeerslichten rechts oaf. Ik docht nou mor de bordjes P volgen de P route en toun kwam ik op plekken woar ik nog nooit wèst was, deur hail stad hìn en weer en terug...Opains kwam ik weer bie Botterdaip terecht...n zucht...Ik vroagen noar n parkeergarage k heb drij mìnsen vroagt. Ik mos din doar en doar wezen.Toun mos ik bie Ebbenstroat weer over de brug en din vòt weer links oaf en ik kon mien geluk nait op, opains rechts van mie, k was t ook nog hoast veurbie reden, mos ik de daipte in. Ik was der wat n opluchten.

k Haar auto hìnzet mos toun n trap op, om deroet te kommen.

Toun ik boven was wos ik nait woar ik was, t docht nog even aan Vliethoven. Je kieken links en je kieken rechts...Ik zette de gang der mor in...opains docht ik...woar bin ik nou!
Nije Ebbenstroat...Och nee...Ik was nou net de verkeerde kaant oplopen. Ik terugge en tegen mie zulm proaten de moud nait opgeven Tammo...k Wol t laifste weer op hoes oaf, maaien op mien stukje laand veur de pony's.

Ik mos toun Botterdaip langs lopen tot ik weer bie de òlen kiekenjatstroade was en dij stroade mos ik apmoal nog oetlopen...t wer mie gruin en geel om kop. Toun bin ik, omreden der zoveul vraauwlu lopen, de Kromme Elleboog ook nog veurbie lopen en kwam ik op Vismaarkt oet. Ik heb nog nooit zoveul vreethoezen zain as in Stad en der is genaine dij echt honger hèt, dat kon ik wel zain...mor ze vreten mor deur. Mìnsen hebben t ook apmoal drok zo leek het wel. Toun wer ik bèlt deur dij mevrouw van t theater...woar ik bleef...Ik zeg ik ston nou net bie joe veur deur...en?...Der waren twaalf mìnsen op oafkommen om mien ölwiefkenijs” aan te heuren...woarvan twij Grunnegers en ain Frais...t Was onderhaand tien veur twij en om vief over was ik startkloar...We kont anfangen...

Ik vernam t direct al wel ze begrepen mien Grunneger toal nait...niks lachen en noa n zeitje wer der lacht, dat waren de Grunnegers en de aine Frais, de aandern grìnzden mit. Ik zeg dat kin je ook wel lotten zo'n kokse lach heb k ook niks aan...Flapte mie der zo oet...

t Wer ook nog opnomen veur radio en ik mos in de pauze n interview geven veur dij kerel...k wait ook nait wèlke radio... t zal wel n radio wezen dij gain luusteroars hèt.

t Wer aal mit aal n flotske beter nor gelang ik aan gaang was...Toun het doan was kreeg ik n bos bloumen en toun mos ik weer de wandeltocht aan noar de parkeergarage en wat docht je, dat grapke parkeren kostte mie €9,- t Is wel touvallig dat olwiefkenijs gaait over de kloarekoppen dij ons aal bie de poot doun en de vreetzucht van de mìnsen nou ik kon het aan t lief mitmoaken...in Stad.

Wat mie nog t mainste aargerde was toun ik thoes het verhoal vertelde Teutje vreselijk mos lachen...

Ik gon nooit meer noar Stad tou...

Groutnis

Tammo oet Wolndörp

De baffle van het mondstuk

De boer oet Grunn boert maar door...

Hoe beïnvloed ik mijn geluid op de klarinet

Baffle... wat is dat nou weer...

Bron: internet

Baffle (bavel) is het dak van de kamer (Chamber) van een klarinet-mondstuk.

Het mondstuk (las ik op internet) is voor 80% verantwoordelijk voor de toon van de klarinet. Nu komt het...en de baffle is voor 50% verantwoordelijk alsmede ook bepalend voor de klankleur.

De baffle is het eerste punt die de geluidsgolf raakt nadat het riet de trilling in de lucht heeft veroorzaakt. Met de baffle kunnen we verschillende tructjes uithalen om het geluid te beïnvloeden.

Daarom zijn er verschillende baffles en daarom natuurlijk verschillende mondstukken want het ene mondstuk is niet de andere, dat wist je al. We krijgen dan...

De rechte baffle

De roll-over baffle
De concave baffle
De step baffle

Hieronder voorbeelden van de vorm, zie de rode lijn. Er zijn fabrikanten die nog weer combinaties gebruiken zoals een bocht in de roll-over of een korte hoge baffle...nou zoek het maar uit. Het is wel leuk (of noodzakelijk voor meer plezier) om het eens een keer rustig uit te proberen. Niet zo maar mondstukjes uitproberen maar eens meer naar de vorm van de baffle te informeren en de tip-opening. (over de kamer later meer)

bron: internet

De roll-over is moeilijk te zien met het blote oog (de oude chedeville voor alt sax heeft een hele mooie) en is tevens moeilijk te maken. Je hebt dan ook nog weer een lichte roll-over en ga zo maar door. Het is wel bepalend voor de kleur van de toon. Je zou denken wat blaast deze klarinet mooi donker maar in wezen is het mondstuk en de baffle verantwoordelijk voor het geluid. (over de kamer later meer)

Ik verwonderde mij erover (lang geleden) tijdens het uitproberen van klarinetten dat zo ongeveer iedere klarinet van goedkoop tot duur hetzelfde geluid voortbracht, niet realiserend dat ik steeds hetzelfde mondstuk gebruikte met natuurlijk dezelfde baffle die dit grotendeels veroorzaakte.

Ik was weer eens aan het discuseren met mijn buurman over technische zaken...en zo besprak ik mijn probleem over het opmeten van de tip opening van een mondstuk. Het meetapparaat van Theo Wanne is me te duur en ik dacht het moet toch ook eenvoudiger kunnen. De buurman wist wel iets...de schuifmaat...

Om met een schuifmaat om te gaan raadpleeg een plaatselijke vakman in de hout of ijzer branche om het je één keer goed uit te leggen hoe zo'n ding werkt.

Tip-opening meten...

Men neme het mondstuk zonder riet. Inplaats van het rietje leg je er een vlak stukje glas/kunststof of ijzeren plaatje op en je legt het op het mondstuk precies op dezelfde manier als het rietje. Je kunt het met je rietenbinder vastzetten. Zorg dat je bij de tip-opening het voorwerp net even een fractie korter vanaf de tip plaatst.

Je neemt de schuifmaat en meet de dikte van het glas/kunsstof of ijzeren voorwerp. Je meet vervolgens bij de tip met de achterkant van de schuifmaat (het pennetje) de afstand vanaf het plaatje tot de tiprail vervolgens trek je de dikte van het plaatje eraf en je hebt perfect jouw tipopening gemeten. Dus een duur ding hoeft helemaal niet.

Groetjes

John Hoekman

Termunten by John Hoekman alt sax

Klarinet mondstuk deel II

De natuur

Ik wil meer weten over mijn klarinet

ik wil een goed geluid.

Mondstuk klarinet deel II

Tip opening.

Van letter A naar E noemen we de baan of “facing.” Het begint daar waar het riet vrij loopt tot de tip van het mondstuk.

Letter E...De ruimte tussen de tip van het mondstuk en de stippellijn is de tip opening.

De grote tip opening.

Open tip: Veel ruimte tussen het riet en het mondstuk.
De aanduiding kan per fabrikant verschillen. Ik blaas momenteel op een Gigliotti (niet de goedkope soort) mondstuk aangeduid met #2 en ik blies altijd op een Gigliotti #4. Nummer #4 is meer open. Een populair mondstuk is de vanDoren B45 met een tip-opening van 119,5 en een half lange baan/facing. De B45 kun je dan nog in verschillende soorten verkrijgen, de profile88, de profile M13 en de traditionele. Dan heb ik het nog maar over twee merknamen en daar begint het al, door de bomen zie je het bos niet meer.

Open tip: Dit type heeft meestal een korte facing dat betekent o.a. een hoge weerstand. Je moet in het begin even je best doen (t is persoonlijk) maar geduld wordt dan ook dubbel en dwars beloond. De meeste mensen beginnen al te jammeren, als het mondstuk niet direct aanspreekt. Het is precies hetzelfde als bij het leren schaatsen, dan zeg je ook niet dat de schaatsen niet deugen.

Open tip: Veel flexibiliteit dus je kunt gemakkelijk met de toon alle kanten op...Het geeft een heldere, fellere klank en meer volume. Even knijpen of even lekker los laten of fibreren (heen en weer bewegen van de kaak) alles is 'easy,' muziek is emotie dus dit moet je leren beheersen. Ga ook eens oefenen met het mondstuk en tonnetje alleen. Je kunt dan tevens het staccato (ta ta ta of da da da) oefenen.

Open tip: Het gebruik van een slap riet is 'easy.' Lager dan nr. 2,5 ga ik niet. Ik gebruik alle soorten merken rieten wel eens, de één bevalt beter dan de ander. Er moet zeker een kern in het geluid zitten. Een platte toon is niet om aan te horen, laat dit door iemand anders af en toe controleren hoe hij of zij jouw geluid vindt, zelf controleren is heel lastig. Als het riet slap is blaas je namelijk meestal lekkerder maar je hebt dan niet in de gaten dat je een platte slapperige toon voortbrengt, omdat het riet over zijn hoogtepunt is.

Meeste invloed op de klank heeft: 

• De tip opening.
• De baffle of dak van de kamer. Laag dak = fellere klank.
• Hoog dak = een donker geluid.
• De kamer.

De kamer is de opening van de tip tot de boring...Hierbij een opmerking...de boring van het mondstuk moet wel dezelfde boring hebben als van jouw klarinet.

Grote kamer = ronder geluid.

Kleine kamer = scherper geluid.

Lange kamer...grote kamer = vol geluid flexible sound.

Smalle kamer grote focus minder hoog dynamisch bereik

Hoge baffle = breder geluid

Uitgeholde baffle = donkere sound

(de B45 heeft een half lange kamer)

Opmerking: Ik zie bij veel mensen die bij me komen dat het mondstuk niet lekker gesloten in de mond ligt. Het lijkt alsof het mondstuk een beetje in de mond zwabbert alsmede dat men er ook nog kwijlt. De houding is meestal ook niet optimaal men knijpt de luchtpijp half dicht door het hoofd naar bebeden te steken, als een zwaan naar de klarinet toe.

Ik zie ook te vaak bij klarinet-mondstukken die ik inkoop...dat viese gedroogde kwijl langs de zijkanten van het mondstuk...Ik moet dan eerst het mondstuk een nacht in de schoonmaak-azijn leggen (of in de prullenmand) om het geheel toonbaar te maken. Ik krijg ook mondstukken waar de tanden nog in staan...dan blaas je toch niet lekker zou ik zeggen...kom je met lamme kaken van de repetitie.

Het blazen (de ademhaling) laat ook vaak te wensen over, hoe kun je dan nog spreken van dit of dat mondstuk vind ik beter of de klarinet klinkt niet zo als ik me voorstel. Ga eerst te rade bij een goede leraar (of vakman), ook voor de mensen die al langer blazen is dit geen overbodige luxe. Laat je controleren over jouw manier van aan/blazen en niet wat je technisch kunt. Eén les moet al voldoende zijn. Als dit allemaal in orde is ga dan kun je een geluid kiezen uit de duizenden voorbeelden van goede klarinettisten, daarna de mondstukken bestuderen (of laten bestuderen) en uitproberen. Let wel...muziek is emotie...en emotie verkrijg je door beheersing van je ademhaling en de trucjes op het mondstuk.

Een klarinet test je door er een mondstuk op te zetten waar je goed op kan blazen, daarna de klarinet testen met een stemaparaat of er niet al te veel afwijkingen zijn in de verhoudingen...Dit verschilt ook weer enorm door het soort mondstuk die je gebruikt.

Voor een beginner is dit niet te doen laat eerst een vakman (of speciaalzaak) het mondstuk en de klarinet uitproberen en geschikt maken voor een beginner. Een gebruikt instrument van marktplaats is zeker voor een beginner niet aan te raden tenzij je geluk hebt...tenzij het van een reparateur komt die van wanten weet, of je laat (altijd) jouw aankoopje nakijken/repareren door een vakman, zoek bij hem ook in overleg een passend beginners-mondstuk, meestal met een medium tip opening.

Mijn nieuw geluid. Ik wil een flexible geluid...donkere sound...open tip...niet scherp in de hoogte, dan moet ik een:

Een grote lange kamer of een half lange kamer

Uitgeholde hoge baffle of hoge baffle

Grote tip opening of een medium.

In Amerika stikt het van de “refacers” zoals ze zich noemen, het zijn vaklui. Ze maken een mondstuk op maat. Op eBay is het allemaal te vinden, echter is het moeilijk te voorspellen of het mondstuk het gehoopte resultaat zal opleveren.

Een nieuwe of gebruikte klarinet van over de duizend euro mag toch zeker een mondstuk hebben van tussen de €100 en €250,- maar ook de goedkope klarinet van €150, op marktplaats verdient een goed mondstuk het loont zich. Dit alles te bedenken dat een zeer groot deel van jouw geluid wordt geboren in je mondstuk.

Succes dan maar weer...

Groetjes
John Hoekman

Alto Sax Impro 1 by John Hoekman

Klarinet/sax mondstukken

Mondstuk houtblazers

Het dagboek van een gepensioneerde dorpsdirigent, mitsgardes de rare ideeën van de old fellow.

Ik heb deze blog gemaakt voor alle houtblazers die door de bomen het bos niet meer zien wat betreft mondstukken. Ik had en heb er zelf moeite mee, daarom wilde ik op een regenachtige dag zoals vandaag 4-8-2015 eens een keer de boel op een rijtje zetten.

Ik blies zelf op een Gigliotti nr 4 klarinet-mondstuk die ik onlangs verkocht aan een professionele muzikant. Hij was laaiend enthousiast legde zijn vanDoren B45 direct opzij. Op alt sax blaas ik nu op een echte vintage Chedeville (zat toevallig bij de aanschaf van een oude klarinet in het koffertje). Ik blies altijd op een Berg Larsen baan 120 een stoer mondstuk maar de Chedeville is vrouwelijker en wat zoeter. Spreekt enorm mooi aan...Ik was direct uit het veld geslagen.

Opmerkingen,

Er zullen mensen zijn die over de volgende filosofie anders denken maar door de ervaring denk ik het mijne zomede wil ik het delen.

Je hebt alleen al bij vanDoren een x aantal mogelijkheden (zie hun site en bekijk de tabel) Je hebt de B45 traditional de profile en de profile M13 serie, of moet ik toch een B46 aanschaffen. Ik bedenk net hoe oud moet je worden om alle merken uit te proberen.

Ik kom terug op de professionele muzikant die bij me op bezoek was. Hij maakte een 300 km rit (heen en terug) om een mondstuk uit te proberen. Hij zocht naar zijn geluid hoe raar het ook mag klinken. Dat kan... maar mijn advies is luister en bekijk meerdere filmpjes op Youtube en ook andere sites met opnamen van klarinettisten. Je hoeft niet naar de techniek te luisteren maar naar het geluid.

Zo luisterde ik toevallig naar de Turkse Klarinetist Serkan Cagri in het nummer Yalnizligin Sesi. Ik luisterde alleen naar het geluid en dacht hé dat is wat anders...Hij blaast naar mijn weten op een Hammerschmidt G klarinet en het mondstuk is mij onbekend. Daarna luisterde ik naar de Zweed Martin Fröst in het nummer “Let's be happy”een Klezmer tune en naar mijn weten blaast hij op een Buffet ...en via google of e mail moet je erachter zien te komen op welk mondstuk zij blazen, dit is nog belangrijker als het merk klarinet.

Zo hoor je twee werelden van verschil. Kies zelf een geluid wat bij jouw past maar wel naar een voorbeeld anders blijf je maar toeteren, zorg dat je het geluid zoveel mogelijk benaderd. Het belangrijkste is het mondstuk (en het riet maar daarover later) en niet zo zeer de klarinet. Maar dan komt nog het volgende een tip van mijn oude leraar...lange noten blazen in de laagte...probeer ook alleen op het mondstuk + tonnetje te blazen en probeer allerlei foefjes met de tong en vooral je ademhaling oefenen. Je moet leren op een mondstuk te blazen en niet dat het direct vanzelf gaat want dan krijg je een geluid waar je dan tevreden mee moet zijn maar niet wat je eigenlijk nastreefde of toch wel... nou dan heb je geluk. Wil het mondstuk in het begin voor geen meter na een half jaar blaas je de sterren van de hemel, alleen de doorzetter zal zegevieren.

Voorbeelden zijn...Zo wilde een klarinettist in Amerika een Würlitzer klarinet en ook een Würlitzer mondstuk want hij wilde het zo geroemde Duits geluid...De professional had een half jaar nodig om zijn doel te bereiken. Ik heb het zelf gehad bij de fanfare de saxofonisten kregen een nieuw mondstuk op mijn aanraden ...nou dat was me een gepiep en ik adviseerde dat ze er maar aan moesten wennen en zie daar na een half jaar sprak niemand er meer over en ik kreeg het geluid wat ik me had voorgesteld.

In het volgende overzicht ontbreken de Duitse mondstukken-makers.

Klarinet mondstukken—Wetenswaardigheden.

De echte klassiekers zijn

Charles en Henry Chedeville (neven) Parijs. Ze maakten ook blanks (mondstukken zonder naam) voor andere bedrijven o.a. voor Frank kaspar. Henry emigreerde omstreeks 1900 naar Amerika, werkte voor Selmer in New York. Opende later zelf een winkel in Philadelphia, Henry overleed in 1932.

(1920-1930 Parijs)...Charles stuurde zijn mondstukken naar Henry om ze in Amerika te verkopen. Charles Maakte ook blanks voor andere bedrijven o.a. Bettoney, Leroy, Robert, Meliphone, Barbier, Couesnon.

Lelandais nam de Chedeville Comp. over (1940) bleef de mondstukken maken tot 1970. Lelandais maakte ook vele blanks voor Delacroix, Bonade, Buffet en Evete & Scheaffer.

Glotin kocht het bedrijf in 1970. Bekende namen die op de één of andere manier met Chedeville hadden te maken waren: Meliphone mondstukken van Eugene Bercioux en Charles Chedeville, Bettoney, Leroy Guilbeau, Robert, Goldbeck.

Bekende mondstukken waren Cicero, Chicago, An Arbor van Frank kaspar allen Chedeville blanks.

De nieuwe Chedeville's prime wordt nu weer gemaakt door Bradford Behn...voor 750 dollar ben je de gelukkige bezitter.

Voor mij is Chedeville de grondlegger van de goede mondstukken. Alle vintage mondstukken zijn aan de dure kant. Hier moet ook bij worden vermeld dat Rod Rubber die ze gebruikten beter resoneert als gegoten rubber.

Bij de klassiekers horen ook:

Kal Opperman (Duitsland)

Selmer (Selmer nam Aldophe Sax over) de eerste mondstukken 1920. Selmer Goldentone is bekend nr 2 medium close nr 2 medium en 4 medium open.

vanDoren heeft een uitstekende lijn mondstukken en vooral de B45 is zeer geliefd bij de muzikanten. 56 Rue Lepic is de nieuwste van Vandoren.

In Amerika ontstonden ook namen die bekend werden o.a.

Brilhart,

Otto Link 1930 bekent is het Master Link mondstuk, Coleman Hawkes speelde erop.

Meyer brothers (New York) metalen mondstuk Ike Quebec speelde erop. Mondstuk klarinet van model 4 t/m 10.

Berg Larsen beroemd om zijn lange tafel, hij maakte de eerste mondstukken 1940. Ze lieten hun mondstukken gieten bij

J.J.Babbit (Lange tijd de enigste gieterij in Amerika)

Bijkomende bedrijven waren:

Dukoff Hollywood eerste mondstukken 1943/45.
Mc Gregory (1936) maakte ook mondstukken onder de naam Rico. Paul Desmond blies op een A4A18 Mc Gregory.
 

Belangrijke merken-namen-Klarinet / sax mondstukken

Runyoun

Coelho

Espina bekent door de Jody Jazz mondstukken.

Lawton (Engeland)

Yamaha (Japan)

Yanagisawa (Japan)

Ernst Schreier Michelstadt (Duitsland)

Claude Lakey

Walter Grabner de CXZ K13

Portnoy

Gaia

Borbeck

Zinner maakt vele blanks voor andere namen.

Riffault

Pyne

Kanter

Anthony Gigliotti-- Model P-P34-2-3-4 facing.

Bradford Behn maakt weer de oude Chedeville's (750 dollar)

Clark w Fobes (eBay 250 dollar) model 4L = te vergelijken B45 van Vandoren.

Buffet Crampon ook een chedeville model.

Noblet

Jack Brumer

J&D Hite

Gregory Smith

Guy Hawkins

Wolfe Tayne

J&amp D Hite...'j'facing.

John v Wie

Theo Wanne de Gaia mondstuk. De site geeft veel informatie over mondstukken.

Viotto

Vytas Krass de j25 Jazz Facing.

Everett Matson

Wodkowski (refacer)

Deze keer was het een lang verhaal
Groetjes

John Hoekman

Oomke Wilm

Termunten en de beruchte stille knip 'Berenust.'

Het logboek over de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideeën van  een gepensioneerde dorpsdirigent.

Het is vandaag 19-juli-2015. Een druilige dag met kokse regens dat wil zeggen je merkt niet dat het regent maar ondertussen wordt je kletsnat. De voorstelling gaat de volgende maand weer op tour en er zijn al leuke voorstellingen gepland o.a. in de A-theater in Groningen. Ik ben dan ook iedere dag druk bezig met de voorbereidingen

 

Oomke Wilm

Gain knip veur de neus,

was oomke Wilm nait weerd.

Gain knip veur de neus,

fatsoun haar hai nait leerd.

Tussen Otterdum en Woagenbörgen

haar Wilm een stille knip.

Zoepen en toepen tot de vrouge mörgen

want doar, doar kraaide gain kip.

Hai luit Jaizeltje Òrrel zitten

mit drij jongen en n hond.

Din kon zai zuch bezinnen

ze haar gain boxem meer om de kont.

Oomke Wilm hoesde op 't Berenust,' tussen Oterdom en Noazeret, bie Overtocht mos je din noar boven noar t Zieldaip. Staait niks meer allint nog n òl appelboom, woar ik oaf en tou mit proat. Joa...je zalt wel denken nait te geleuven mor eerleks woar ik proat mit bomen of laiver zègd ik fluuster omreden t kin gain oogwaai lieden aans wor je opnomen, Noazeret ligt te dichtbie. As òl appelboom lös komt over oomke Wilm, komt ter wat lös kin k joe vertellen. Hai haar doar n stille knip had, mìnsen lèlnde altied over 't Berenust.' Appelboom zee dat Wilm was gain knip veur de neus weerd...

Hai hèt Jaizeltje Òrrel zitten lotten. Ze bleef zitten mit drij jongen, was ze mor even tegen mie aan zitten goan zee appelboom mor ze ging in de put zitten. Ik fluusterde woarom zat ze in de put, wèl gaait nou in de put zitten. Joa man waaide appelboom, bomen proaten nait dij waaien, ze zat ook nog daip in de put. Ik zeg “zag Oomke heur din nait zitten.”

Hai zag heur wel zitten mor hai zat ter nait mit, allint as hai in de eulie zat, din zat hai mit heur in de moag. Ik zeg “ Jaikes, dat zit joe din nait lekker.” Appelboom ging deur en vertelde dat Wilm din altied achter t roam zat en oetkeek. k Zag hom din wel zitten, din mainde dat hai Jaizeltje boeten zag zitten. Ze zat ter apmoal nait, mor dat mainde hai, kwam din mit stok tou thoes oet en bölkte “zitst doar alweer...Ksss ksss...” Hai zat mit t verstand man, trapte din tegen mie aan en bölkte “zizo dij zit.” Hai hèt zulfs n keer tegen mie aanpist, k heb ter nait bie zitten lotten, hai hèt t haile joar zunder appels zeten. Ik zeg “jaikes.”

Tjoam en ik kwammen in dij tied oaf en tou bie Oomke Wilm,altied verdoatie. Òl Rijnsbergen oet Waiwerd haar twij beren kocht van t circus, haile makke dairen, waren bie oomke Wilm in kost, omreden hai achteroaf woonde. De bedoulen was dat Rijnsbergen noar dörpen zol goan mit beren, din konn staarke kerels vechten mit de beer. Ik zeg tegen Tjoam “das daiern-beulen, wie hollen ze tou t hok oet, lotten ze lopen.”

Oomke Wilm zat ter nait mit, zat weer dik in de eulie...totdat Kneles Bos apmoal overstuur bie hom aankwam. Ik mout joe vertellen dat as Kneles overstuur is klapt hai dicht, komt gain woord meer oet din begunt hai te lallen. “k Was nèt aan t éééten mit de vraaauw en opains looopen doar twij beeeren bie mie op t haim. Ik zeg tegen de vraaauw, k zai twee beren broodjes smeren, oh wat is t een wonder.” We hebt de bainen onder aarms nomen en as de weerlicht beun op, waist doe Wilm doar wat van oaf. “Mout je mit hìngoan” snaauwde Wilm “t lopt joe deur.”

Opains ston doar Jaizeltje Òrrel mit 3 kinder en twij beren, bölkte: ”Wilm de beer is lös.” Wilm vanzulm dik in de eulie bölkte “We nemen der aine op.” t Duurde mor even haren ze hom aalbaide goud zitten en zo zaggen ze t wel weer zitten mit heur baide...

 

Moi è

Tammo oet Wolndörp

Tjoam en Kneles

Klooster Ter-Apel

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Olwiefkenijs

Deze week (20/6/2015) flyers over de voorstelling verstuurd naar diverse instanties. Ik merkte dat de markt hier ook verzadigt is maar toch ook leuke reacties ontvangen en... misschien nog het theater in? Ik wacht maar af. k Wil proberen een G klarinet te kopen de klank bevalt me wel, zou mooi zijn voor de voorstelling. Verder geen nieuws behalve dat mijn blog deze maand 444 keer bezocht is en dat is voor een amateur narcist toch leuk.

 

Het verhoal over Tjoam en Kneles (in t Grunnegs)

Twij òle vrijgezellen dij nooit thoes oet goan binnen. Ze woonden in De laite dat ligt bie Bennewole. (De Lehte bij Bellingwolde) Enjo vd Laan heeft in 1893 Grietje Iezer vermoord. Het klooster Palmear lag in het Reiderland en er woonden in 1288 bij een volkstelling 191 nonnen.

 

Kneles zit gain stevegaid in en ze kint nait miemern. Dat komt ze hebt gain verstand t’is aal roemte, din proat je in de roemte en as je in de roemte proatn din heb je gain verstand. Ze hebt ter wat veur kregen, t hèt nait holpen, nou lullen zo ook nog oet heur nek. Je moutn het n aitske vergelieken mit onze regeern, ze bedoulen het goud mor ze kint heur beter stil hollen.

Lezen en schrieven wil ook nait. Domie kwam langs, slagt Kneles gauw biebel open, dut net of è aan t lezen is. Domie zegt “holst biebel op kop Kneles” dat wait k wel zegt Kneles, dat komt ik bin links domie.

k Zal joe wat vertellen

over Kneles vd Loan.

Hai hoesde in de Laite

vèr bie de mìnsen vandoan.

Kneles vd Loan

was een smokkeloar.

Leefde bie nacht en ontied

van stropen en smokkelwoar.

Kneles proat ik laiver nait over. Hai het in t hok zeten, het Grietje Iezer stoken in t lief. Ons volk hèt hom links liggen loaten, èfwe nog drokte om had der waren bie dij luiten hom rechts liggen. Je konnen mit dij slongel gain kaante op. Toun hai dood goan is hebt ze hom zittend begroaven, hai mos nog drij joar zitten.

Tjoam dij kin ik toun haar è nog bottertanden. Zien mouder was 14 joar toun ze van hom luip. Kerel, n wild vremde, het heur lopen lotten. Ze het 10 moanden lopen, ze hebt nooit aan tied docht. Toun Tjoam der was zaggen ze t vot wel, ze konnen hom nait bruken.

In t klooster

Toun mos hai t klooster in, het hai gelok had, doar konen ze hom wel bruken. In t klooster Palmear in t Raiderlaand woonden tounderstied 191 nonnen. “Mooi waark mit zoveul vraauwlu,” zee noaber en brabbelde in zuch zulm “as je t redden kinnen.” Ze haren ook n kapel in t klooster doar gingen ze miemern. Noa wat zoezerij mog Tjoam n keer mit, aal nonnen waren aan t miemern mit kop noar beneden. Dij donder docht Tjoam“ kop nait hangen lotten wichter è.” Pssst... zee der aine, ze keek hom niedsk aan. t Was der moesstil...vrezelk laankwieleg.

Toun schoot hom in kop dat hai nog n knikker in buuts haar, pakte t en net of t zo wezen mos vuil t op grond. Het ding rolde onder dij laange klaid van zuster Jéremia.Tjoam haar toun ook wat te miemern, hou hai zien knikker weer kreeg. Hai Keek bunzelachtig om zuch tou, ging gloepstreeks op knijen, tilde t klaaid n aitske omhoog mor t was doar pikkeduuster onder dij rokken. Zo zo docht Tjoam zai knipt dus de poes in t duustern, wait ik dat ook weer.

Der zat niks aans op hai mos der mit kop onder, goud en wel zat hai mit kop onder rokken zee zuster Josua dij achter hom ston ...amen...dee heur ogen open...knipperde nog wat en bölkte sloek tou haals oet “Stront aan de knikker.”

t Zol toch nait woar wezen docht Tjoam k haar t nog poetst. Aal nonnen bölkten in koor „knikker hom tou t klooster oet." Onderwiel haar Tjoam zien knikker weer en stammelde ”niks aan de knikker è hai is nog zo mooi schoon.” Was niks aan te doun, Tjoam wer tou klooster oetknikkerd.

t Bèste mor weer
Tammo

Olwiefkenijs 14 juni 2015

Stamboom van de Germaanse goden

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

De voorstelling Olwiefkenijs

Tammo was er de laatste twee maanden druk mee, altijd nieuw olwiefkenijs zoals in het dagelijks leven. Armoede blijft de rode draad in de voorstelling zo ook de veranderingen van de laatste 60 jaar. Het derde deel van de voorstelling gaat hoofdzakelijk over Tjoam een kameraad van Tammo. Tjoam wordt de dupe van de consumptiemaatschappij en krijgt een eetverslaving. Er is meer video- en filmmateriaal over vroeger alsook de muziek is aan gewerkt dus we gaan er weer voor...

Beschouwing

Ik heb het altijd met mezelf over filosofische onderwerpen, dat is niet vermoeiend en de kans op kritiek klein. Zo kon het geschieden dat ik laatst al filosoferend door het verdwenen dorp Weiwerd reed en een oude bekende loonwerker tegenkwam. Ik dacht even stoppen voor een praatje, geen moeilijke dingen maar gewoon een praatje, "n flotske gewoar worren." We kregen het over de grote verschillen in lonen, zijn tractor sloekt 200 liter diesel per dag...dat moest eerst in rekening gebracht worden alvorens wat te verdienen...nou dacht ik dat is zeker veel geld maar terzijde ook heel veel rotsooi in de lucht, een zonpaneeltje op het dak van de tractor zou hier niet misstaan.

Zijn loon, volgens hem, stond niet in vergelijking met dat van Jan Mulder die voor een stukje schrijven,waar je volgens hem alleen pen en papier voor nodig hebt, naar verluidt zo'n slordige
€ 5000 per week krijgt. Ik zeg .."ja daar moet je heel veel uren voor maken op de tractor, dat red je niet." Ik vertelde hem dat ik het onderwerp met mezelf al had besproken. Heel heel vroeger had je de Azen tegen de Wanen later kreeg je de Schieringers tegen de Vetkopers...ik zeg wacht maar af, eens zal het geschieden...de Bloarkoppen tegen de Kloarkoppen. Met deze filosofische opmerking stapte hij weer vol goede moed op de tractor en trok al maaiend ten strijde.

Onze cultuur

Een voldongen feit is dat op de dorpen de verenigingen grotendeels zijn verdwenen alsmede ook de middenstand die hier van profiteerde zoals kleermakers voor de uniformen, sport- muziekwinkels enz. enz..Je had vroeger blaaskapellen, mondorgelclubjes, diverse zangkoren en ook nog mandoline-clubjes allemaal zijn ze verdwenen of liggen op apegapen. Vorige week was er een open dag bij de verschillende asielzoekerscentra, de mensen lieten hun dansjes zien en men kon er heerlijk eten. Ik zie het in de toekomst voor me, straks gaat Klaas Huppeldepup zich ook aansluiten bij hun dans- of muziekgroepje. Een paar òlwiefkes zeggen tegen elkaar...wat leuk hè...andere cultuur...

Straks krijg je dat Piet gaat trouwen met een mooi meisje uit Senegal...allemaal niets op tegen. Maar dan kun je toch geen Wilhelmus van Nassouwe meer zingen en vooral niet van Duitsen bloed. We krijgen optochten met een zuidelijk karakter en onze cultuur wordt volledig verslonden door andere culturen...niets mis mee want we waren toch al een beetje uitgekeken op Peerd van Ome Loeks...Eens zei iemand dat we geen identiteit hadden...had ze dan toch gelijk? De heren van de politiek, de kloare-koppen praten over participeren volgens mijn filosofische gedachte beginnen de zaadjes te ontspruiten op de bodem van een vereniging, dus moet je toch op de eerste plaats je eigen cultuur stimuleren. De sociale contacten zoals haat en nijd, ruzie over de loten, de voorzitter de laan uitschoppen of..."ze mossen t hoar van elkander hebben," dit alles missen we en kun je echt niet bewerkstelligen op facebook.

Het geloof

Hoe zit dat nou met het geloof. Ik heb het met mezelf besproken...Je weet het niet meer in wie je moet geloven is het nu God of Allah. Ik heb maar eens de versen aangeschaft uit de Edda...begrijp er geen woord van maar het is weer in opkomst...via een app zeker straks te downloaden.

Ik heb het met mezelf besproken maar kan het nu ook delen...Het oude geloof komt terug Odin de oppergod hebben we nodig en klinkt ook stoer. Freyr die bij het ontwaken van de lente gewekt wordt tot een nieuw leven van liefde. Dat is het mensen...de held, Odin die naast diepe oprechte eerbied ook dartele spot dreef over zijn vermakelijke avonturen...Dat is het mensen we moeten het oude Germaanse geloof terug. We krijgen straks weer een wedloop van meer oorlogtuig omdat Poetin Boeh roept. We moeten op ieder gebied weer een aparte God hebben...zodat we de natuur weer meer respecteren. Kijk naar de gasboringen, de scheuren in de huizen hier in Groningen. Ik weet hoe het komt, we hebben Thor, de God van het gevaar niet geraadpleegd.

Éen God is echt niet voldoende, die kan het niet in zijn eentje aan, dat zie je toch ook om je heen...Hij leidt ons nu al 2000 jaar naar het goede en wat is er van terecht gekomen...De vluchtelingen, kinderen die verkracht vermoord worden, de jacht op geld en ga zo maar door. Een trainer van een voetbalclub was al lang de laan uitgestuurd. Onze God probeert wel alles maar krijgt het in zijn eentje niet klaar. Hij heeft ook mensen aangesteld op aard, die het goede moet verkondigen en wat zie je...ze stumperen maar wat aan en brengen zelfs God in verlegenheid. De Azen vochten vroeger tegen de Wanen tot ze besloten samen de vrede te beleven en de wereld, onze aardbol, samen te beschermen. Dat zou toch een inspiratiebron moeten zijn voor de wereldleiders en gelovigen. De mens en vooral macht even niet centraal stellen maar de dingen om ons heen meer met respect behandelen. 

Groetjes

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

Nieuw Olwiefkenijs juni 2015

Het mannetje met de zeis

 

5-6-2015

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Beschouwing,

Het is vandaag eindelijk dan zover, de zon staat hoog aan de hemel, de warmte die de natuur zo brood nodig heeft, overspoeld het Groninger landschap. Koolzaadvelden, vogels zingen alsook de zwaluwen hebben het druk. k Ga zo dadelijk met mijn zeis naar het land om een hap gras te maaien voor de ponys alsmede genieten van de rust, alsof iemand dat interesseert zou je denken. Het geeft toch een beeld hoe het nog kan op het Groningse platteland in het jaar des Heren 2015. De menselijke invloeden van buitenaf, de wereld om me heen, geven me echt niet zo'n vredig, rustgevend gevoel, tenminste ik kan er niet zo van genieten als het vertoeven in de natuur. 

Journalisten en opiniepeilers hebben het er ook druk mee alsook Youp van't Hek kan zich uitleven, man moet er per slot van leven. Ik vraag me af of de rijke bovenlaag wel eens gehoord heeft van de man met de zeis. Ik zie het beeld al voor me alsmede hoor ik ze honend, met een grijns van oor tot oor zeggen...een mannetje met een zeisje? Je zult denken of dat nou zo belangrijk is maar als alles vervlogen is bij de bovenlaag komen ze bij de man met de zeis terecht. De kerken lopen weer vol, er wordt geluisterd naar klassieke muziek. Al die hoge bonusen, geld en macht gedoe is tijdelijk, benevens in een handomdraai stort alles in gelijk een kaartenbak. Mensen leren geen moer van de geschiedenis het herhaalt zich telkenkere weer...Alleen je hebt als onderlaag verdomde pech als je in zo'n tijdelijke flow zit...als vluchteling in een bootje met vrouw en kind op de Middelandse zee dobbert, dan zou je de bovenlaag het weet ik wat wensen. Dit doet me denken aan de middeleeuwen toen de plattelanders Egge Addinga dood sloegen bij zijn burgt te Wedde. Egge Addinga plunderde van de onderlaag. Het is toch belachelijk dat in het jaar des heren 2015 zo’n slordige 600 jaar later niets is verandert...en... ik zie net als onze grote Frieze profeet Jaarfke nog een groten brand woeden in Europa.

Traauw nait mit joen bloudje om t goudje

Want as t goudje is verteerd,

zit je allint mit joen bloudje in hörn van heerd.

Olwiefkenijs,

Nieuw Cabaret-Olwiefkenijs komt er aan, beter dan ooit. Tammo gaat uitpakken met meer filmmateriaal en muziek. Maagie de vrouw van Tammo's vriend Tjoam kan Tjoam er niet bovenop krijgen. Tjoam maakt zich overal dik om...de melkboer stopt ermee, de dorpswinkel kan niet meer oet...daar kan Tjoam zich behoorlijk dik om maken. Maagie heeft er de handen vol aan om Tjoam er bovenop te krijgen...Als Tjoam er bovenop is dan maakt hij moezenusten...zo van wat zullen de mensen ervan zeggen dat een vrouw hem er bovenop geholpen heeft...Maagie stelde hem gerust ze zal hem nooit laten vallen, bij die gedachte kon Tjoam ook niet klaarkomen. Tjoam maakt de overgang mee van dorpswinkel tot zelfbediening. Hij wordt een verschieter, krijgt een eetverslaving. De reclame-boodschappen hebben hem in zijn greep. Magie zorgt ervoor dat Tjoam bij de kloare-koppen-school (universiteit) in de stad aan de slag kan als proefkonijn. Tjoam leert hier omgaan met zijn verslaving, maar hij valt wederom in een zwart gat...hij ziet er geen gat meer in en Tammo zal hem verlossen.

Groetjes

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

Teutje heur nije buustholder

Teutje mien sukerpopke...n bèk as n biel

 

 

Grunnegers

 

 

 

t Begon op schoul eerste klas,

kop wer joe keert, omstoan leert.

Mous wer boerenkool,miegen een plas

t zol nooit meer worren zo as t was.

We lalnde t wilhelmus, oranje boven

t Grunnegs laid wer nait doan.

We leerde boegen, de keunegin loven

mor ome Loeks zaggen ze nait stoan

t Grunnegs gaait verdwienen,

körtbainen kinn‚t nait meer verstoan.

Wat te doun, t is om te grienen.

t Is aal geven wordt niks terugdoan.

Ze trekken ons nog aal deur de sliek.

Ze denken t is de Grunnegers nègeliek

mor t zit daip...ons verdrait.

t Ainegste holvast is ons Grunnegs laid.

Teutje de kaninefoat was lèst joareg. Ik geef der niks om mor dat volk lot dat nait ongemuid. Ze moakt ter n hail spektoakel van, mit drommen kommen ze der op oaf...zo van in Grunnen vaalt wat te hoalen. t Is altied n rib oet mien lief.
Mor goud ik docht n bloumke...Turelletoantje of zo...Zegt dij verkoopster turelletoantjes hebben we nait, wat mout t din wezen.
Ik zeg nou?... dou mor n kaktus...Wat heb k door n drokte om had. Ik zeg tegen Teutje: "We wilt gain drokte è we goan zoaterdag noar Jeudenlapke veur wat schier ondergoud"...Toun haar k heur weer op t lientje...

Wie derop oaf...Jeudenlapke...wat n schiere neren, we waren der in tieds tieden nait wèst. t´Is ook gain ondergoud meer t is nou lingerie.

Ook n swiet oethangbordje...

Bist ter bie of bist ter nait bie

mit Sam zien lingerie.

Ik zeg n swiet bordje Sam, das van Sheakspier zegde. Ik zeg mooi dast dat even bruken magst. Je wordt nuigt mit n deuntje.

Tjing tjang doedeltje

wat jeukt mien knoedeltje

Ik zeg "n schier deuntje Sam, wel lalt dat," "dat dut mien man Moos." Ik zeg "Teutje Sam is oet de kaast kommen." "Wat mos hai din in kaaste." Ik zeg joe,t wat heb ik vrouger toch misdoan dat ik dit mout mitmoaken. Ik kin wel van heur oaf goan mor din wordt ze kwoad.

Sam zegt "komt goud oet dat je vandoag kommen de buustholder is joareg." Ik zeg:"gefelicetaaierd." ...600 joar...Ik zeg: „ik wil die nait veur de kop steuten Sam mor we kommen aigenleks veur n nije."
"Wie hebt het nijste van t nijste" zegt Sam..."de PushUp buusteholder."

Ik zeg Teutje doe most de borsten PusUppen en din de buustholder derom smieten. Zai t hokje in, n gestìn en n lawaai. Ik zeg: "wat dust aal"...poesten en huppen...opains bölkt ze "k heb ze omhoog è woar hest doe dij buustholder"...buustholder weg...Ik zeg "lot mor weer hangen," zat ze derop.

Ik zeg lot mie dij borsten mor omhoog poesten, dat zal die zo pazen zegt ze. Ik zeg nou din hol ik de buustholder wel vast.t Paasde nuver, mor toun mos dat ding van achtern nog vast...Ik zeg lot ze mor weer hangen.

Teutje zegt doe moust achter mie stoan. Ik zeg hou mout ik doar kommen mit dien omvang. Ik zeg „waist wat, we leggen buustholder op grond din kist ter zo instappen"...mor ja heur moarze zat in wége... Ik zeg: „Lot weer hangen, dat wot hom ook nait."

"Waist wat, we doun hom over kop hìn." k Haar t nog mor net zegt ropt jeudenlapke:" Kin je kloarkommen." Ik zeg:"nee." "Din stuur ik t wichtje wel even." Ik zeg hol doe Teutje din even aan de proat.Teutje n kop as n twij kwattjesboeskool. De kop weer glìne...

Bie gelok kwam Sam der overtou mit n kesjèt...Teutje de kaninefoat was weer op droad. k Heb hier n demonstroatie model zegt Sam...bèk vuil mie oet hoaken. "De buusdouk kwam ombie 1400" zegt Sam...Ik zeg "hou komst nou zo gauw bie n buusdouk"..."Joa" zegde..."Ik zag die kwielen."

Teutje kreeg t weer te pakken. t Was ombie 1960 en dat was nou nèt
t joar van de sexuele revolutie. De Platte...plattelandse-vraauwen waren de dolle miena's van t dörp. 1964 de pil. Jongkerels luipen mit haile...haile...laank hoar. Fietse hufden je nait aanschaffen, je pakde mor ain van n aander.

As we dat achteroaf bekieken, wat is t aal veraandert nait, t gaait ook zo haard...1950 muiken we de moarze nog schoon mit krant n papier, toun haar t nijsblad nog nut...1975 kwammen ze mit dubbeloags wc papier, we bruken nou 80 miljoen rollen per dag... in 2004 deden we t mit n vochteg doekje...Nee...Wie doun t thoes nog aal mit n schurrel-douk...Hou ainvoudeg kin het wezen.

Tammo oet Wolndörp