Kerst 2014

Teutje mien vraauw

 

De rare ideeën van de dorpsdirigent...kerstdinner 2014

Zo as ik al zee ons wicht is traauwd mit n Chinees, nou mag ik aale Chinezen wel mor ons schoonzeun nèt nait. Hai liekt ook nait op n Chinees...plotseg dik, nou Chinezen bint over t algemain nait zo dik, veuraal as je dij wichtertjes bekieken in n Chinees restaurant.

Teutje en ik goan voak keer noar Duutsland, we wonen vlak bie de grìns, din is dat mor n wip.

We maggen der ook groag n keer hìngoan, n oetje zeg mor. Wie nemen din ook altied wat mit veur t wicht, t gaait mie welles te vèr mor je hebt ja mor ain wicht. Teutje is din ook aal aan t snuustern veur ons wicht en vanzulm veur dij leutje rötjong dij ze hebben. Ik mag aal kinder groad lieden mor dat jong nèt nait. Hai is nog mor vief joar mor roare meneuvels woar je nait goud van worren.

t Wicht vruig ons dizze keer of we even wat vlèzzen wien alsook spruten konnen mitnemen, veuraal n eend dij binnen in Duutsland veul goudkoper...oh joa... omreden we toch deur polder reden nog even wat kedovvels bie boer vot. We hebben nog n sjeesboane veur leutje jong kocht en zo haren we ons dag weer had.

t Wicht vruig ons of we din eerste kerstdag bie heur kwammen eten. Vanzulm mos dat deurgoan,

swiet mooi ja, zo as je mit kinder omgoan. Je wilt ja gain ellende dat zai je overal ja en we hebben zulm vrouger genog beleefd ons ollen van weerskanten waren schaaiden en dat gaait altied mit ellende gepoard...is t nait din. t Wicht vruig of ze van pa even €200,- kon lainen denn ze stonnen n pietske rood. Teutje zee dat het wel goud kwam ze zol pa wel even bewaarken om zien knipke oet buuts te hoalen.

t Was din zovèr... eerste kerstdag. Teutje haar zug apmoal optut, we mozzen om nommedag der hìn. We waren amper binnen kwam dat rötjong der al aanstoeven..."Oma Oma wat ben je mooi“...ik zeg „opa din“...Hai keek mie aan „ opa heeft pyama aan.“ Ze begonnen apmoal te schoatern van t lachen. „Vief joar“ zee t wicht, Teutje zee, nog slap van t lachen „woar hoalde t weg hè.“ We zaten nog mor amper kreeg ik n kotsebaale tegen kop aan, wat haar t jong n lol..."Opa is gek“ zee der ook nog, ze mossen apmoal weer lachen. t Wicht zegt „ Fang, zo hait ons schoonzeun, is boven zuch an t aanklaiden dij komt zo. Ik dee mien mond al open mor Teutje was nèt even eerder, zo kreeg ik n trap tegen mien enkel aan, dat dut gloepens zeer, t ainegste wat je doun is n maal gezicht trekken van de piene.

Deurbèlle ging, der kwammen nog twij vrunden van schoonzeun, oet DenHoag. Ik bin gain rascist mor k heb n gloepens hekel aan Hollanders mit heur hoog Hoarlemmerdiekse proaterij. Dat rötjong apmoal overstuur, wupte as n dollemansmìns deur de koamer. Even rusteg zitten was der nait bie, ik kin nait tegen aal dij drokte. Teutje keek mie aan mit n blik van doe holst die de bek...doar kwam meneer de Chinees ook aan van boven apmoal in t pak. Hai weegt wel 100 kilo, kwaabt van t vet. As Teutje en hai hìnploffen hebben ze der in Loppersum last van. „"Goedendag Tang“ zee der...hai nuimt Teutje Tang, tegen mie zee der „Hallo Bang van Tang.“ Nou das n binnenkommer nait. We kregen apmoal n bakje leut en konden din ‚aan tafel’ zo as ze dat nuimen.

Teutje en ik bie mekoar dat rötjong tegenover mie, doar noast ons wicht en de heren an aander kaante van toavel. Teutje haar proaterij mit t wicht over heur klaid en mor aal vuilen aan t stof. t Was zo’n mooie stof en woar ze dat kocht haar. Nou nait bie de Zeebra dat kon ik ter wel oet opmoaken.

De heren mit heur mooie pakken haren t over voetballen. Ik vin alle soorten sport mooi mor voetballen kin mie gestolen blieven. Zo zat ik allint mit dat rötjong opscheept. Toavel was in twij dailen opdekt, ik vruig mie oaf wat dat zol betaiken. t Wicht ston op, luip nor de keuken, kwam mit n schoal spruten...nou ik lus alles mor gain spruten. De twijde schoal waren peren. Ze kinnen mie alles veurschurreln mor gain peren...as ik t spul al zai. I kreeg vanzulm weer n beste trap tegen mien enkels aan van Teutje, dat dut gloepens zeer kin ik joe vertellen. De grote verassen was de eend...nou ik lus alles mor gain eend...zo as dat dair doar ook bie lag dut mie de rillens over rogge lopen. Dat rötjong zegt ook nog „waar zit de kop mamma?“ Ik kon wel over mien nek goan. Pa mouten ie ook soep? Ik zeg joa è...n kopke soep gaait ter wel in, komt ze mie aan mit tomatensoep...nou ik lus alles mor net gain tomatensoep. Teutje keek mie aan mit n poar ogen in de kop, din kin je de rest wel roaden. Dat spul glee mie deur de ströt as schuurpapier.

t Wicht ging weer noar keuken, kwam mit nassi veur de heren...man man...nassi vin ik t lekkerste van de wereld. Ze kwam mit schoaltjes saté, kroepoek en t kon nait op...soep van de haaien en dij Chinese vruchten, wat zag dat ter apmoal lekker oet...kwiele luip mie om bek. Fatsoun hollen haar Teutje mie inschuunt en wat mout je din...blift ja niks aans over. Eet smakelijk zeden ze...Teutje gaf mie n trap tegen enkels, dat dut gloepens zeer kin ik joe vertellen. De heren konnen al begunnen mor wie mozzen nog even wachten op kedovvels, dij zaten nog in de oven...waren nog net nait kloar. Dat rötjong begon mit de spruten te speulen, vrat ze aan en gooide ze ook weer in schoal zo waren aale spruten al aanvreten.

De heren waren aan t smakken en mor over voetballen proaten zegt dij aine tegen mie „ wat is uw favoriete voetballer meneer“ „Abe lenstra mienjong“ nou de haile toavel begon te schudden van t lachen. „ Opa is gek“ heurde ik van aander kaant toavel. t Wicht weer in t ìnde en woarachteg de kedovvels waren kloar, as je dat din mengen mit de kòle spruten din kin dat nèt. Ik kin joe vertellen dat het leven op leeftied nait mitvaalt.

We gingen mit n kander in koamer zitten, kwam dat jong op mie oaf mit n papiertje „kan opa voorlezen...wat staat daar?“ Ik zeg „ nou dat zal opa wel even voorlezen...er staat...dat jij een stoute jongen bent.“ Ik haar ja nait kinnen oanen wat dat veur gevolgen zollen hebben, begunt mie dat rötjong te blèren...blèrde de haile noaberschop bie mekoar...zegt t wicht „wat heb je nou doan, dat dou je toch nait.“ Ik docht... zie zo... doar bin ik n ogenblik van oaf. Ze keken mie apmoal aan, ik docht Teutje zal wel van mie oaf goan.

Mien schoonzeun kreeg in de kop dat de kerstman zo wel zol kommen en woarachteg even loater bonzde der aine tegen t roam aan, dat rötjong was alles al weer vergeten. Opa mos mit hom boetendeur kieken woar kerstman was, in dij tied konnen de vraauwlu de kadootjes onder boom leggen. Nou toun was het groot feest. Het eerst kado was n oape...Ik kon mie nog heugen dat Teutje €50,- mos hebben veur dat kring. Het twijde kado was n sjeesboane of opa dat even in mekoar kon zetten. Ik mos dus op knijen in keuken, kreeg n puut vol rommel...nou k vin alles goud mor n kaaste van Ikea of sjeesboane wordt mie gek genog. Ik kreeg vanzulm weer n dovvel van Teutje en doar zat ik allint in keuken de rest haar t over voetballen. Noa veul wurgen haar ik dat ding din inmekoar en toun kwammen de heren der mit speulen. Ik zèg tegen Teutje „kom aan, we mouten mor op hoes oaf.“ Ropt t wicht „ nee è...wie kriegen nog n borrel en ousters“ Nou ik bin al tien joar van draank oaf, ze kinnen mie alles veurzetten mor gain ousters.Teutje schopte mie tegen enkels aan, ik kin joe vertellen dat het gloepens zeer dut...nou vooruit din... twij ousters din...k bin hoast over mien nek goan.

We gingen weg, luiten de kinder allaine, want ollu mouten vroug op bère. Ik zeg tegen Teutje in auto “as ik dat aal zo oetreken din hebben we ons aigen eten betoald, ze zoepen mien wien op en de kadootjes hebben we ook betoald.“ We hebben ze nog n kerstkadoo geven van 200 euro

want dat gèld zai k ook nooit weer en wat heb ik der van? Twij blaauwe enkels en pien in tlief van de spruten. „ Tammo doe moust ophollen te jammern, wat mouten die kinder din...oetmekoar goan...wolst dij hoesholden vernailen. t Is kerstmis Tammo...

Groutnis

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

White Christmas by John Hoekman

Logboek deel 148

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Olwiefkenijs (10 dec. 2014)

Ik ga a.s. zaterdag weer met leuke nieuwe ideën naar Beerta (oldambt Groningen). De koorleden die mij van vroeger nog kennen, zullen denken „dat veraandern dat zit hom toch in t bloud.“ Ik dacht vanmorgen in mijn inspiratie-ledikantje aan mijn vrienden Tjoam en Kneles, figuren uit de voorstelling.

De jongens kunnen namelijk niet ‚miemern’ (denken) oorzaak, ze hebben geen verstand. Het is roemte in de bovenkamer, dan praat je logischerwijs in de roemte...en als je in de roemte praat dan heb je geen verstand. Òl kwak (dorpsdokter) had iets voorgeschreven maar het mocht niet baten, denn nou lullen ze ook nog oet heur nek. Ik dacht vanmorgen, waar ken ik dat van en toen schoot me in de kop dat het verrekt veel lijkt op het doen en laten van onze politici.

Mark zegt tegen Diederik „ doe jij even de vergadering, ik moet even met de hond“...en fluistert in het oor van Diederik „castereren“ begrijp je... alsmede vertoonde hij zijn bekende smile. Waarop Diederik zegt: „ dan neem je de hond toch niet mee.“ Opmerkzaam werd ik toen Geert riep „laat je ballen eens zien Mark“ die krijg je namelijk niet te zien, dat geeft toch te denken.

Mijn vrienden Tjoam en Kneles kunnen noch lezen noch schrijven enig overeenkomst is hier ook met Mark en Diederik. Ze hebben er personeel voor en de vraag rijst of ze het nog kunnen. Domie komt langs bij Diederik, snel pakt deze de bijbel en doet alsof hij aan het lezen is, voor hem geen probleem met alle winden mee natuurlijk. Na een poosje zegt domie “ hèst biebel op kop, Diederik“ waarop Diederik zegt “ wait ik wel domie dat komt ik bin links.“ Het gaat niet goed in de peilingen dus a.s. zaterdag er even goed tegen aan met ‚olwiefkenijs’ geschiedenis en huidige politiek bijten elkaar niet.

Overwegen

Wat moet een eenvoudig mens als ik overwegen, als je het simpel houdt op het Groninger platteland. Op het internet of televisie ziet de wereld er anders uit, dan valt je brein, de harde schijf van het lijf automatisch in het overwegen.

De monniken gingen vroeger in afzondering om zich alleen te wijden aan het spirituele zonder die poespas van buitenaf. Zij zijn geprezen maar wat moeten wij als arme lekenbroeders die elke dag, zo’n scherm voor de snuffert hebben. Je kunt het natuurlijk uitzetten maar dan heb je wel een afkickcursus nodig. Het zou perfect zijn als je s’avonds de knop van het brein kon uitzetten, de één zegt dat hij het kan maar de ander komt er niet van af.

Een paar weken geleden heeft een vrouw, die ik vaag kende, zelfmoord gepleegd omdat ze o.a. niet voldoende aandacht kreeg, werd depressief als ze geen 'like’ kreeg op facebook. Ze had smiddags voor haar daad nog even een bosje rozen geplukt uit eigen tuin voor op de kist. Niemand kan het zich voorstellen dat zoiets bestaat. De statistieken geven aan meer zelfmoorden dan ooit. Ik las dat

1,1 miljoen mensen leven( Ned.2013) in armoede.We zijn immers bezig met bootvluchtelingen, andere verschrikkelijke gebeurtenissen alsmede vooral met ons zelf, zien niet de dingen om ons heen, dat bijvoorbeeld de buurvrouw al vijf dagen stijf in haar stoel zit.

t Is maar hoe je het bekijkt, maar het is toch een kleine moeite om de foto van de eigen gebakken koekjes van juffrouw huppeldepup op facebook te 'liken.’ Het wordt natuurlijk moeilijk als je 300 vrienden hebt, dan wordt het dagwerk. Is de sociale media dan nog wel zo sociaal is de vraag of heeft het meer met profileren te maken. De oude Groninger zal zeggen: ‚ze willen joe de ogen oetsteken’ (ze willen je jaloers maken). Bij ieder bericht zou je even moeten denken aan deze vrouw die voor zichzelf haar laatste bosje rozen plukte omdat ze geen ‚like’ kreeg.

Indrukken van buitenaf...

Op twitter wordt vermeld (dec 2014) dat de gemeente Delfzijl tien miljoen heeft gekregen ...de miljoenen vliegen je om de oren... het kan niet op. Ze willen zelfs de dijk verplaatsen en het strand groter maken. De gemeente Winschoten doet evenzo aan grote projecten en geeft €7300 uit voor een liedje. De Eemshaven bloeit als nooit tevoren...het ziet er allemaal fantastisch uit. We worden aangespoord om aan dit en dat te geven, de postcode loterij alsmede nog even krassen. Ik, als eenvoudig niet in politiek geinteresseerd mens vraag me af waarom er nog voedselbanken zijn. Ik ga nu een lange wandeling maken om dit te overwegen, even naar de Breebaartpolder dicht bij Termunten geniet van de natuur alsook de dieren die er lustig op los leven maar bij mij, door de indrukken van buitenaf, stapelen zich de vragen op.

Ik kocht laatst een mooi houten vliegtuigje voor mijn kleindochter de prijs was €1,75 een mooi stukje handwerk van de speelgoedtreudel in Delfzijl. Een oergezellig winkeltje die je vroeger ook veel zag. Ik was notabene op 5 december de enigste klant. De man vertelde dat hij er binnenkort mee stopt, dat is dan de zoveelste winkel...maar op het gemeentehuis vliegen de miljoenen je om de oren voor het verplaatsen van een dijk en een groter strand. Maxima zit in de één of ander ver land mini crediets uit te delen. Ik val tijdens mijn wandeling weer in diepe overweging...al schuddend met het hoofd kom ik iemand tegen die verwonderlijk mijn doen en laten aanschouwd, loopt dan ook schuddend verder.

Ik dacht als het zo verder gaat in Nederland dan loopt ieder normaal mensen met het hoofd te schudden.

Het eenvoudig volk , waartoe ik ook behoor gaat straks van het ene ziekenhuis naar het andere voor behandeling zus en behandeling zo. De heren in Brussel verdienen zoveel dat je het nauwelijks kunt uitspreken, beslissen ook nog eens dat ik straks achter de geraniums moet zitten wachten op de

‚wijkverplaagster.’ Je moet je schamen als je geen miljoen per jaar verdient. Het voetballen is een spelletje achter een bal aan rennen, ze verdienen miljoenen. Het is gegund, geen probleem zal de monnik zeggen, zolang je er maar niet gevoelig voor bent en daar zit hem de kneep. We krijgen deze onzin elke dag voorgeschoteld op het scherm als een soort reclame-spot die in je brein wordt gestampt. De oude Groninger zegt: „ ze steken joe ogen oet, niks van aantrekken“ (ze maken je jaloers).

Veel mensen proberen mee te doen met deze ‚miljoenen hype, maar komen door deze indrukken van buitenaf in allerlei moeilijkheden. Ze geloven in deze pure luchtbellen miljoenen onzin, zien het leven alleen geslaagd als ze zich deze luxe ook kunnen permiteren. Het begint pas gevaarlijk vormen aan te nemen als ze zich het permiteren zonder dat ze het zich kunnen permiteren. Maar als je goed om je heen kijkt dan ziet de wereld er zeker ook anders uit. De speelgoedtreudel gaat sluiten, de fabriek gaat dicht 800 werknemers op straat, onze show-advocaat moet opeens €15 000 lenen. Maar door de vele... vele indrukken die het brein per dag moet verwerken ben je dat ook zo vergeten tenminste als het je niet aangaat...kerst staat weer voor de deur. De webshops doen weer goede zaken, de regio politici denken aan een dijk verplaatsen om een groter strand te creëren. Maar de buurvrouw zit nog steeds stijf in haar stoel alsook de ander zit al bloemen te plukken uit eigen tuin.

Ik las het volgende op internet en wil het je niet onthouden....

Multinationals zuigen economieën leeg

De welvaart die ICT-toepassingen en robots creëren vloeit echter regelrecht in de zakken van ondernemers en hun aandeelhouders, die dat vervolgens niet meer herinvesteren, maar stallen in belastingparadijzen of in andere beleggingen. Op dit moment liggen er meer Picasso’s in de kluizen van de rijken dan er aanwezig zijn in de musea. Geschat wordt dat de bedrijfsreserves van de vijfentwintig belangrijkste Amerikaanse multinationals 3.000 miljard dollar is. Het oppotten van bedrijfsreserves is in Europa en in Nederland niet anders. Hoe groter de winsten en reserves hoe meer de zakken gevuld worden van het management en de aandeelhouders. Langzaam maar zeker worden onze economieën leeggezogen. De welvaart van de middenklasse verdwijnt. Hoog opgeleide mensen zullen genoegen moeten nemen met kleine slecht betaalde baantjes. De middenklasse heeft zijn langste tijd gehad. We verdelen niet langer de rijkdom, maar de armoede. Premier Rutte en zijn kabinet hoor je daar niet over. (bron:internet)

Groutjes

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

t verhoal van een Grunneger

 

 

 

 

n Grunneger cultuur vanaf 1945-2014

　

t Meroal van t verhoal,

binnen we t òle vergeten?

Hou is t mit onze toal,

is t doan of is t versleten?

 

　

t Begon op schoul in de eerste klas

kop wer joe keert, omstoan leert.

Mous wer boerenkool, miegen een plas

t zol nooit meer wor’n zo as t was

 

We zongen t Wilhelmes, oranje boven

t Grunnegs laid dat wer nait doan.

We leernde boegen, de keuningin loven,

onze cultuur zaggen ze nait stoan.

　

Swiet soamen gaait verdwienen,

kinder kinnen ons nait meer verstoan.

Wat mout je doun, t is om te grienen

t Is aal geven der wordt niks aan doan.

 

　

Ze trekken ons nog altied deur de sliek

Lotten ze t mor doun, t is ons nègeliek.

Mor vanbinnen zit t daip ons verdrait,

gelokkeg hebben we nog ons Grunnegs laid.

 

 

Maal Tammo © 1945-2014

　

　

Logboek deel 147

Wadlopen met Tjoam

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Olwiefkenijs over mien kameroad Tjoam (in het Grunnegs)

Tjoam is oet tied kommen, haar k al vertèld ja...din komt joe alles boven van vrouger. t Was n beste vìnt, zat gain kwoad in mor ook gain steveghaid. Je maggen t woord hail nait bruken mor t was aigenliek n lamlul. Hai wol n keer wadlopen, is haildal niks aan moar Tjoam wol onbedenkt wadlopen. Alzo we gingen noar Paiterboeren denn doar kin je wadlopen, hier ook wel achter diek mor t is ja nijmoods om mit n kander mit aandere malloten doar in Paiterboeren deur te sliek te klaauwen.

Nou doar stonnen we din in Paiterboeren, t waren doar apmoal Duutsers t leek wel of wie de ainegste Grunnegers waren. Je mout joe aanmelden, kost ook nog n beste stuver, aans mag je nait sliekjetreden. Vroagt dij kerel, ik bedoul dij wadloper-aanvoerder, wèl n flotske Duuts kon. Tjoam keek mie aan en vanzulm mos ik dij ‚Poepen’ oetstokken wat dij flaauwekul aaltemoal inholde. Ik zeg: „Wissen Sie wat Wad is, ze keken mie aan of t’in Keulen dunderde.“ Nou doar ston je din mit joen goud gedrag. Ik zeg: „ Kiek doar is n diek“ ik swaaide mit mien aarms richten diek om dat goud oet te duden. Ik zèg: "achter diek ist ain gröten zee, Sie kennen diese zee von Junge komm bald wieder...Jung is nog aal vot, of en tou is de zee ook vot en din blift sliek over, op t sliek kunnen Sie wandeln en dat hait Wadwandeln. Of en tou komt de zee zurück en din mouten Sie machen dat Sie votkommen aans bezouven sie sich." Aal kloar ze keken mie roar aan mor ze begrepen mie wel è.

Schier in Paiterboeren doar è...aal zeehonden. Moust kieken zee Tjoam doar ligt ook aine tussen mit aarms en bainen. Ik zeg "wel okkerdebok das Lenie...kist hoast gain verschil zain." Lenie was aan t hoelen ze haar drokte had op dij zeehondenbarreltje. Ik zeg "kop op Lenie gon mor mit ons mit wadwadeln...n flotske frisse wind deur t hoar." "Joa" ropt ze "mag Klazien ook mit"...Ik zeg "wel is Klazien din"..."oet Zalk...Klazien oet Zalk dij krudenvraauw." Ik zeg "dij is toch al laank oet tied. "Joa" ropt Lenie "ze het net de wederopstanding mitmoakt deur aal dij kruden vamzulm."

De zee was wied weg en wie kont begunnen mit sliekjelopen. Ik zeg tegen de Poepen „Wie kunnen anfangen è“ Doar haren ze wel oren noar en doar scheet t hìn. Dij kerel dij de barrel laaidde zee nog tegen mie moust de Poepen goud vertellen wat ze doun mouten aans kint wel ains mislopen. Dus ik zèg: „Sie mussen goud luustern nor de Wadführer aans gaait t mis.“

De Wadfürher haar ain oog...ik zeg: „Hou is t kommen.“ Hai zegt: "van de zeekoapen"...Ik zeg "man t ging der goud eer zeker." "Joa" zegde "dij vogels kinnen joe aanvaaln en pikken joe ogen oet kop, mor je huiven nait baangschietern, as ik roup... vogels bukken... din mout je joe bukken, din gebeurt ter niks"...Ik zeg tegen de Poepen: „Onze Wadführer hat ein Auge, das kommt von vögeln, passiert niks è. Wenn de Wadführer ruft... vögeln boeken... dann passiert niks, also aal kloar. Ze keken mie zo vremd aan mor ze haren, mout je mor reken, t wel begrepen è.

Ik ruip nog: De Wadführer macht nog einen probe, wenn er bölkt „Vögeln Boeken“ din mout je joe boeken und dann passiert niks...also aal kloar.“ Opains ropt de Wadführer „Vögeln Boeken“ en èlk boekte zuch. Komt Tjoam apmoal overstuur bie mie..."hèst doe dat zain?“ Ik zèg „nee.“

„Klazien het zuch boekt en ze hèt gain underboxem aan.“ Ik zeg „Sag bloos...mout dij krudentoentje zeker n flotske zeelucht hebben.“

Tjoam zegt: „As zai zuch weer boekt din snap ik heur“...Ik snapte der niks van, mor ja...Tjoam is ja n flotske appaart. Opains ropt dij kerel „Vögeln Boeken“ en Tjoam nemt mie doar n roam...

Zègt Lenie tegen Klazien..."merk oe dat niet Klazien.“ ...“Joawel è“ zegt Klazien „mor k heb laiver datter aine wipt as mie der n oog oetpikt.“ en zo haren Tjoam en ik nog n schiere dag.

Grouten

Tammo