De Klarinet Böhm of Albert

Een Conn 16 klarinet

 

Albert en Böhm systeem,

In de klarinettenwereld zijn twee systemen, namelijk het Franse Böhm systeem en het Duitse Oehler of ook wel Albert systeem genoemd. De heer Albert was trouwens een Belg.

Er is nog een combinatie gemaakt van deze twee systemen genaamd...Reform Böhm systeem.

Wat is het verschil?

Een iedere klarinetist is het er over eens dat het Duitse systeem beter klinkt, maar het is en blijft een kwestie van smaak. Het Böhm systeem heeft voordelen in het kleppen systeem, ligt gemakkelijker.

Een combinatie kon niet uitblijven, het moest de klank hebben van het Duits systeem en het gemak van het Böhm systeem. Soms op marktplaats maar ook gebruikt aan de prijzige kant.

Oskar Oehler (1858-1936)

Men kan zeggen dat de klarinet zijn intrede eerst goed deed rond 1800. Ik zal enkele Duitse klarinettenmakers op een rijtje zetten en het lijstje is zeker niet compleet maar geeft een indruk van de vele handwerkslieden vooral in Zuid Oost Duitsland.

Carl Krupse sinds 1836 Erfurt. De winkel werd gekocht door Huller in 1920.

Jean Baptiste Albert, Brussel (1845-1899) de zonen Jacques Albert (1849-1918) en EJ Albert maakten klarinetten tot 1914, eerste wereldoorlog. Het zijn zeer goede instrumenten. Albert werd naar London uitgenodigt als consultant voor Boosey&Hawkes. Albert maakte instrumenten met de toonhoogte A=152 en deze werd weinig gebruikt door de professionals. EJ Albert, een zoon, maakte ze op A=440 en werden zeer veel gebruikt tot ver na zijn dood. De stemming was zeer goed.

 

Clemens Meinel 1873 in Wernitzgrün. In 1896 maakte hij zich zelfstandig met de klarinetten-bouw. Gunnar Meinel begon in 1991 na zijn „meisterprüfung“ klarinetten te bouwen.

Dit merk bestaat nog en hij bouwt super instrumenten. In het jaar 1992 en 2000 kregen de Bes klarinetten een Duitse Muziekinstrumentenprijs.
 

Winfried Otto Nürnberger 1895 begon zijn klarinetten te bouwen in Markneukirchen in het Saksische Vogtland, waar ontzetend veel handwerkslieden zaten. Hij ging later naar Engeland.

naar de Firma Ruddel Carte&Co. Zoon Friederich Otto Nürnberger werd in Londen geboren maar ging terug en maakte de klarinetten weer in Markneukirchen.

In 1954 maakte hij zijn „meisterprüfung“ leerde veel van de instrumentenbouwer Fritz Schüller.

In 1995 leerde de kleinoon Nico Sämann het klarinet bouwen bij Oscar Adler&Co.
In 2004 nam hij de zaak over van zijn Grootvader Winfried Otto Nürnberger.

Hammerschmidt

Hammerschmidt WestBöhmen later in Burgau Bayern. na de tweede wereldoorlog en na een brand werd het bedrijf weer opgebouwd in Burgau. De Hammerschmidt Klingson klarinet werd wereldberoemd en door talrijke profi’s gebruikt. Ik zelf speel er erg graag op.

Vanaf 2003 leidt zoon Klaus Hammerschmidt het bedrijf, het is een absolute vakman. Een Hammerschmidt klarinet om zeker te hebben...wel aan de prijzige kant, maar dat zijn goede instrumenten anno 2014 allemaal.

Het verhaal van Oskar Oehler (1858-1936)
Oskar Oehler speelde in het Berlijns Philharmonisch orkest en stopte toen hij zijn werkplaats opende in 1887. Hij reisde veel en deed nieuwe ideeën op bij verschillende bouwers zoals Carl Baermann in München, de uitvinder van de Bearmann klarinet en de bouwer A Neff in Kassel.

Oehler had drie leerlingen de bekende F.A.Uebel, deze klarinetten werden grote getale gemaakt en nu nog veel op internet te koop aangeboden. De klarinetten worden nu in China gebouwd...

De tweede leerling was G. Graessel en L.Warschewski (1888-1950) de laatste die naar Stockholm verhuisde waar hij in het sympfonie-orkest speelde. Uebel was de meest productiefste van de drie.

De eerste goede klarinettenbouwer die gebruik maakte van theorieën van E.Schmidt (1870-1954) en L.Kolbe(1863-1952) in combinatie met Oehler was Fritz Ulrich Würlitzer 1888-1984 in Erlbach. Hij was ook de eerste echte bouwer omstreeks 1930-1940 van de reformBöhm klarinet.

 

Veel Duitse en ook Franse bouwers vertrokken rond 1900 naar Amerika en bouwden daar overwegend Böhm systeem klarinetten. De Fransen en ook de Amerikanen zijn groot gebracht met het Böhm systeem. De oostbloklanden en ook Duitsers spelen op een Oehler systeem. In Nederland is een mengeling van beide systemen waar te nemen. Toen ik nog studeerde werden er op de conservatoria overwegend Würlitzer klarinetten gebruikt met het bekende Apollo rietje.

Groetjes

John Hoekman klar. atelier Woldendorp