Kerst 2014

Teutje mien vraauw

 

De rare ideeën van de dorpsdirigent...kerstdinner 2014

Zo as ik al zee ons wicht is traauwd mit n Chinees, nou mag ik aale Chinezen wel mor ons schoonzeun nèt nait. Hai liekt ook nait op n Chinees...plotseg dik, nou Chinezen bint over t algemain nait zo dik, veuraal as je dij wichtertjes bekieken in n Chinees restaurant.

Teutje en ik goan voak keer noar Duutsland, we wonen vlak bie de grìns, din is dat mor n wip.

We maggen der ook groag n keer hìngoan, n oetje zeg mor. Wie nemen din ook altied wat mit veur t wicht, t gaait mie welles te vèr mor je hebt ja mor ain wicht. Teutje is din ook aal aan t snuustern veur ons wicht en vanzulm veur dij leutje rötjong dij ze hebben. Ik mag aal kinder groad lieden mor dat jong nèt nait. Hai is nog mor vief joar mor roare meneuvels woar je nait goud van worren.

t Wicht vruig ons dizze keer of we even wat vlèzzen wien alsook spruten konnen mitnemen, veuraal n eend dij binnen in Duutsland veul goudkoper...oh joa... omreden we toch deur polder reden nog even wat kedovvels bie boer vot. We hebben nog n sjeesboane veur leutje jong kocht en zo haren we ons dag weer had.

t Wicht vruig ons of we din eerste kerstdag bie heur kwammen eten. Vanzulm mos dat deurgoan,

swiet mooi ja, zo as je mit kinder omgoan. Je wilt ja gain ellende dat zai je overal ja en we hebben zulm vrouger genog beleefd ons ollen van weerskanten waren schaaiden en dat gaait altied mit ellende gepoard...is t nait din. t Wicht vruig of ze van pa even €200,- kon lainen denn ze stonnen n pietske rood. Teutje zee dat het wel goud kwam ze zol pa wel even bewaarken om zien knipke oet buuts te hoalen.

t Was din zovèr... eerste kerstdag. Teutje haar zug apmoal optut, we mozzen om nommedag der hìn. We waren amper binnen kwam dat rötjong der al aanstoeven..."Oma Oma wat ben je mooi“...ik zeg „opa din“...Hai keek mie aan „ opa heeft pyama aan.“ Ze begonnen apmoal te schoatern van t lachen. „Vief joar“ zee t wicht, Teutje zee, nog slap van t lachen „woar hoalde t weg hè.“ We zaten nog mor amper kreeg ik n kotsebaale tegen kop aan, wat haar t jong n lol..."Opa is gek“ zee der ook nog, ze mossen apmoal weer lachen. t Wicht zegt „ Fang, zo hait ons schoonzeun, is boven zuch an t aanklaiden dij komt zo. Ik dee mien mond al open mor Teutje was nèt even eerder, zo kreeg ik n trap tegen mien enkel aan, dat dut gloepens zeer, t ainegste wat je doun is n maal gezicht trekken van de piene.

Deurbèlle ging, der kwammen nog twij vrunden van schoonzeun, oet DenHoag. Ik bin gain rascist mor k heb n gloepens hekel aan Hollanders mit heur hoog Hoarlemmerdiekse proaterij. Dat rötjong apmoal overstuur, wupte as n dollemansmìns deur de koamer. Even rusteg zitten was der nait bie, ik kin nait tegen aal dij drokte. Teutje keek mie aan mit n blik van doe holst die de bek...doar kwam meneer de Chinees ook aan van boven apmoal in t pak. Hai weegt wel 100 kilo, kwaabt van t vet. As Teutje en hai hìnploffen hebben ze der in Loppersum last van. „"Goedendag Tang“ zee der...hai nuimt Teutje Tang, tegen mie zee der „Hallo Bang van Tang.“ Nou das n binnenkommer nait. We kregen apmoal n bakje leut en konden din ‚aan tafel’ zo as ze dat nuimen.

Teutje en ik bie mekoar dat rötjong tegenover mie, doar noast ons wicht en de heren an aander kaante van toavel. Teutje haar proaterij mit t wicht over heur klaid en mor aal vuilen aan t stof. t Was zo’n mooie stof en woar ze dat kocht haar. Nou nait bie de Zeebra dat kon ik ter wel oet opmoaken.

De heren mit heur mooie pakken haren t over voetballen. Ik vin alle soorten sport mooi mor voetballen kin mie gestolen blieven. Zo zat ik allint mit dat rötjong opscheept. Toavel was in twij dailen opdekt, ik vruig mie oaf wat dat zol betaiken. t Wicht ston op, luip nor de keuken, kwam mit n schoal spruten...nou ik lus alles mor gain spruten. De twijde schoal waren peren. Ze kinnen mie alles veurschurreln mor gain peren...as ik t spul al zai. I kreeg vanzulm weer n beste trap tegen mien enkels aan van Teutje, dat dut gloepens zeer kin ik joe vertellen. De grote verassen was de eend...nou ik lus alles mor gain eend...zo as dat dair doar ook bie lag dut mie de rillens over rogge lopen. Dat rötjong zegt ook nog „waar zit de kop mamma?“ Ik kon wel over mien nek goan. Pa mouten ie ook soep? Ik zeg joa è...n kopke soep gaait ter wel in, komt ze mie aan mit tomatensoep...nou ik lus alles mor net gain tomatensoep. Teutje keek mie aan mit n poar ogen in de kop, din kin je de rest wel roaden. Dat spul glee mie deur de ströt as schuurpapier.

t Wicht ging weer noar keuken, kwam mit nassi veur de heren...man man...nassi vin ik t lekkerste van de wereld. Ze kwam mit schoaltjes saté, kroepoek en t kon nait op...soep van de haaien en dij Chinese vruchten, wat zag dat ter apmoal lekker oet...kwiele luip mie om bek. Fatsoun hollen haar Teutje mie inschuunt en wat mout je din...blift ja niks aans over. Eet smakelijk zeden ze...Teutje gaf mie n trap tegen enkels, dat dut gloepens zeer kin ik joe vertellen. De heren konnen al begunnen mor wie mozzen nog even wachten op kedovvels, dij zaten nog in de oven...waren nog net nait kloar. Dat rötjong begon mit de spruten te speulen, vrat ze aan en gooide ze ook weer in schoal zo waren aale spruten al aanvreten.

De heren waren aan t smakken en mor over voetballen proaten zegt dij aine tegen mie „ wat is uw favoriete voetballer meneer“ „Abe lenstra mienjong“ nou de haile toavel begon te schudden van t lachen. „ Opa is gek“ heurde ik van aander kaant toavel. t Wicht weer in t ìnde en woarachteg de kedovvels waren kloar, as je dat din mengen mit de kòle spruten din kin dat nèt. Ik kin joe vertellen dat het leven op leeftied nait mitvaalt.

We gingen mit n kander in koamer zitten, kwam dat jong op mie oaf mit n papiertje „kan opa voorlezen...wat staat daar?“ Ik zeg „ nou dat zal opa wel even voorlezen...er staat...dat jij een stoute jongen bent.“ Ik haar ja nait kinnen oanen wat dat veur gevolgen zollen hebben, begunt mie dat rötjong te blèren...blèrde de haile noaberschop bie mekoar...zegt t wicht „wat heb je nou doan, dat dou je toch nait.“ Ik docht... zie zo... doar bin ik n ogenblik van oaf. Ze keken mie apmoal aan, ik docht Teutje zal wel van mie oaf goan.

Mien schoonzeun kreeg in de kop dat de kerstman zo wel zol kommen en woarachteg even loater bonzde der aine tegen t roam aan, dat rötjong was alles al weer vergeten. Opa mos mit hom boetendeur kieken woar kerstman was, in dij tied konnen de vraauwlu de kadootjes onder boom leggen. Nou toun was het groot feest. Het eerst kado was n oape...Ik kon mie nog heugen dat Teutje €50,- mos hebben veur dat kring. Het twijde kado was n sjeesboane of opa dat even in mekoar kon zetten. Ik mos dus op knijen in keuken, kreeg n puut vol rommel...nou k vin alles goud mor n kaaste van Ikea of sjeesboane wordt mie gek genog. Ik kreeg vanzulm weer n dovvel van Teutje en doar zat ik allint in keuken de rest haar t over voetballen. Noa veul wurgen haar ik dat ding din inmekoar en toun kwammen de heren der mit speulen. Ik zèg tegen Teutje „kom aan, we mouten mor op hoes oaf.“ Ropt t wicht „ nee è...wie kriegen nog n borrel en ousters“ Nou ik bin al tien joar van draank oaf, ze kinnen mie alles veurzetten mor gain ousters.Teutje schopte mie tegen enkels aan, ik kin joe vertellen dat het gloepens zeer dut...nou vooruit din... twij ousters din...k bin hoast over mien nek goan.

We gingen weg, luiten de kinder allaine, want ollu mouten vroug op bère. Ik zeg tegen Teutje in auto “as ik dat aal zo oetreken din hebben we ons aigen eten betoald, ze zoepen mien wien op en de kadootjes hebben we ook betoald.“ We hebben ze nog n kerstkadoo geven van 200 euro

want dat gèld zai k ook nooit weer en wat heb ik der van? Twij blaauwe enkels en pien in tlief van de spruten. „ Tammo doe moust ophollen te jammern, wat mouten die kinder din...oetmekoar goan...wolst dij hoesholden vernailen. t Is kerstmis Tammo...

Groutnis

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

White Christmas by John Hoekman

Logboek deel 148

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Olwiefkenijs (10 dec. 2014)

Ik ga a.s. zaterdag weer met leuke nieuwe ideën naar Beerta (oldambt Groningen). De koorleden die mij van vroeger nog kennen, zullen denken „dat veraandern dat zit hom toch in t bloud.“ Ik dacht vanmorgen in mijn inspiratie-ledikantje aan mijn vrienden Tjoam en Kneles, figuren uit de voorstelling.

De jongens kunnen namelijk niet ‚miemern’ (denken) oorzaak, ze hebben geen verstand. Het is roemte in de bovenkamer, dan praat je logischerwijs in de roemte...en als je in de roemte praat dan heb je geen verstand. Òl kwak (dorpsdokter) had iets voorgeschreven maar het mocht niet baten, denn nou lullen ze ook nog oet heur nek. Ik dacht vanmorgen, waar ken ik dat van en toen schoot me in de kop dat het verrekt veel lijkt op het doen en laten van onze politici.

Mark zegt tegen Diederik „ doe jij even de vergadering, ik moet even met de hond“...en fluistert in het oor van Diederik „castereren“ begrijp je... alsmede vertoonde hij zijn bekende smile. Waarop Diederik zegt: „ dan neem je de hond toch niet mee.“ Opmerkzaam werd ik toen Geert riep „laat je ballen eens zien Mark“ die krijg je namelijk niet te zien, dat geeft toch te denken.

Mijn vrienden Tjoam en Kneles kunnen noch lezen noch schrijven enig overeenkomst is hier ook met Mark en Diederik. Ze hebben er personeel voor en de vraag rijst of ze het nog kunnen. Domie komt langs bij Diederik, snel pakt deze de bijbel en doet alsof hij aan het lezen is, voor hem geen probleem met alle winden mee natuurlijk. Na een poosje zegt domie “ hèst biebel op kop, Diederik“ waarop Diederik zegt “ wait ik wel domie dat komt ik bin links.“ Het gaat niet goed in de peilingen dus a.s. zaterdag er even goed tegen aan met ‚olwiefkenijs’ geschiedenis en huidige politiek bijten elkaar niet.

Overwegen

Wat moet een eenvoudig mens als ik overwegen, als je het simpel houdt op het Groninger platteland. Op het internet of televisie ziet de wereld er anders uit, dan valt je brein, de harde schijf van het lijf automatisch in het overwegen.

De monniken gingen vroeger in afzondering om zich alleen te wijden aan het spirituele zonder die poespas van buitenaf. Zij zijn geprezen maar wat moeten wij als arme lekenbroeders die elke dag, zo’n scherm voor de snuffert hebben. Je kunt het natuurlijk uitzetten maar dan heb je wel een afkickcursus nodig. Het zou perfect zijn als je s’avonds de knop van het brein kon uitzetten, de één zegt dat hij het kan maar de ander komt er niet van af.

Een paar weken geleden heeft een vrouw, die ik vaag kende, zelfmoord gepleegd omdat ze o.a. niet voldoende aandacht kreeg, werd depressief als ze geen 'like’ kreeg op facebook. Ze had smiddags voor haar daad nog even een bosje rozen geplukt uit eigen tuin voor op de kist. Niemand kan het zich voorstellen dat zoiets bestaat. De statistieken geven aan meer zelfmoorden dan ooit. Ik las dat

1,1 miljoen mensen leven( Ned.2013) in armoede.We zijn immers bezig met bootvluchtelingen, andere verschrikkelijke gebeurtenissen alsmede vooral met ons zelf, zien niet de dingen om ons heen, dat bijvoorbeeld de buurvrouw al vijf dagen stijf in haar stoel zit.

t Is maar hoe je het bekijkt, maar het is toch een kleine moeite om de foto van de eigen gebakken koekjes van juffrouw huppeldepup op facebook te 'liken.’ Het wordt natuurlijk moeilijk als je 300 vrienden hebt, dan wordt het dagwerk. Is de sociale media dan nog wel zo sociaal is de vraag of heeft het meer met profileren te maken. De oude Groninger zal zeggen: ‚ze willen joe de ogen oetsteken’ (ze willen je jaloers maken). Bij ieder bericht zou je even moeten denken aan deze vrouw die voor zichzelf haar laatste bosje rozen plukte omdat ze geen ‚like’ kreeg.

Indrukken van buitenaf...

Op twitter wordt vermeld (dec 2014) dat de gemeente Delfzijl tien miljoen heeft gekregen ...de miljoenen vliegen je om de oren... het kan niet op. Ze willen zelfs de dijk verplaatsen en het strand groter maken. De gemeente Winschoten doet evenzo aan grote projecten en geeft €7300 uit voor een liedje. De Eemshaven bloeit als nooit tevoren...het ziet er allemaal fantastisch uit. We worden aangespoord om aan dit en dat te geven, de postcode loterij alsmede nog even krassen. Ik, als eenvoudig niet in politiek geinteresseerd mens vraag me af waarom er nog voedselbanken zijn. Ik ga nu een lange wandeling maken om dit te overwegen, even naar de Breebaartpolder dicht bij Termunten geniet van de natuur alsook de dieren die er lustig op los leven maar bij mij, door de indrukken van buitenaf, stapelen zich de vragen op.

Ik kocht laatst een mooi houten vliegtuigje voor mijn kleindochter de prijs was €1,75 een mooi stukje handwerk van de speelgoedtreudel in Delfzijl. Een oergezellig winkeltje die je vroeger ook veel zag. Ik was notabene op 5 december de enigste klant. De man vertelde dat hij er binnenkort mee stopt, dat is dan de zoveelste winkel...maar op het gemeentehuis vliegen de miljoenen je om de oren voor het verplaatsen van een dijk en een groter strand. Maxima zit in de één of ander ver land mini crediets uit te delen. Ik val tijdens mijn wandeling weer in diepe overweging...al schuddend met het hoofd kom ik iemand tegen die verwonderlijk mijn doen en laten aanschouwd, loopt dan ook schuddend verder.

Ik dacht als het zo verder gaat in Nederland dan loopt ieder normaal mensen met het hoofd te schudden.

Het eenvoudig volk , waartoe ik ook behoor gaat straks van het ene ziekenhuis naar het andere voor behandeling zus en behandeling zo. De heren in Brussel verdienen zoveel dat je het nauwelijks kunt uitspreken, beslissen ook nog eens dat ik straks achter de geraniums moet zitten wachten op de

‚wijkverplaagster.’ Je moet je schamen als je geen miljoen per jaar verdient. Het voetballen is een spelletje achter een bal aan rennen, ze verdienen miljoenen. Het is gegund, geen probleem zal de monnik zeggen, zolang je er maar niet gevoelig voor bent en daar zit hem de kneep. We krijgen deze onzin elke dag voorgeschoteld op het scherm als een soort reclame-spot die in je brein wordt gestampt. De oude Groninger zegt: „ ze steken joe ogen oet, niks van aantrekken“ (ze maken je jaloers).

Veel mensen proberen mee te doen met deze ‚miljoenen hype, maar komen door deze indrukken van buitenaf in allerlei moeilijkheden. Ze geloven in deze pure luchtbellen miljoenen onzin, zien het leven alleen geslaagd als ze zich deze luxe ook kunnen permiteren. Het begint pas gevaarlijk vormen aan te nemen als ze zich het permiteren zonder dat ze het zich kunnen permiteren. Maar als je goed om je heen kijkt dan ziet de wereld er zeker ook anders uit. De speelgoedtreudel gaat sluiten, de fabriek gaat dicht 800 werknemers op straat, onze show-advocaat moet opeens €15 000 lenen. Maar door de vele... vele indrukken die het brein per dag moet verwerken ben je dat ook zo vergeten tenminste als het je niet aangaat...kerst staat weer voor de deur. De webshops doen weer goede zaken, de regio politici denken aan een dijk verplaatsen om een groter strand te creëren. Maar de buurvrouw zit nog steeds stijf in haar stoel alsook de ander zit al bloemen te plukken uit eigen tuin.

Ik las het volgende op internet en wil het je niet onthouden....

Multinationals zuigen economieën leeg

De welvaart die ICT-toepassingen en robots creëren vloeit echter regelrecht in de zakken van ondernemers en hun aandeelhouders, die dat vervolgens niet meer herinvesteren, maar stallen in belastingparadijzen of in andere beleggingen. Op dit moment liggen er meer Picasso’s in de kluizen van de rijken dan er aanwezig zijn in de musea. Geschat wordt dat de bedrijfsreserves van de vijfentwintig belangrijkste Amerikaanse multinationals 3.000 miljard dollar is. Het oppotten van bedrijfsreserves is in Europa en in Nederland niet anders. Hoe groter de winsten en reserves hoe meer de zakken gevuld worden van het management en de aandeelhouders. Langzaam maar zeker worden onze economieën leeggezogen. De welvaart van de middenklasse verdwijnt. Hoog opgeleide mensen zullen genoegen moeten nemen met kleine slecht betaalde baantjes. De middenklasse heeft zijn langste tijd gehad. We verdelen niet langer de rijkdom, maar de armoede. Premier Rutte en zijn kabinet hoor je daar niet over. (bron:internet)

Groutjes

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

t verhoal van een Grunneger

 

 

 

 

n Grunneger cultuur vanaf 1945-2014

　

t Meroal van t verhoal,

binnen we t òle vergeten?

Hou is t mit onze toal,

is t doan of is t versleten?

 

　

t Begon op schoul in de eerste klas

kop wer joe keert, omstoan leert.

Mous wer boerenkool, miegen een plas

t zol nooit meer wor’n zo as t was

 

We zongen t Wilhelmes, oranje boven

t Grunnegs laid dat wer nait doan.

We leernde boegen, de keuningin loven,

onze cultuur zaggen ze nait stoan.

　

Swiet soamen gaait verdwienen,

kinder kinnen ons nait meer verstoan.

Wat mout je doun, t is om te grienen

t Is aal geven der wordt niks aan doan.

 

　

Ze trekken ons nog altied deur de sliek

Lotten ze t mor doun, t is ons nègeliek.

Mor vanbinnen zit t daip ons verdrait,

gelokkeg hebben we nog ons Grunnegs laid.

 

 

Maal Tammo © 1945-2014

　

　

Logboek deel 147

Wadlopen met Tjoam

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

Olwiefkenijs over mien kameroad Tjoam (in het Grunnegs)

Tjoam is oet tied kommen, haar k al vertèld ja...din komt joe alles boven van vrouger. t Was n beste vìnt, zat gain kwoad in mor ook gain steveghaid. Je maggen t woord hail nait bruken mor t was aigenliek n lamlul. Hai wol n keer wadlopen, is haildal niks aan moar Tjoam wol onbedenkt wadlopen. Alzo we gingen noar Paiterboeren denn doar kin je wadlopen, hier ook wel achter diek mor t is ja nijmoods om mit n kander mit aandere malloten doar in Paiterboeren deur te sliek te klaauwen.

Nou doar stonnen we din in Paiterboeren, t waren doar apmoal Duutsers t leek wel of wie de ainegste Grunnegers waren. Je mout joe aanmelden, kost ook nog n beste stuver, aans mag je nait sliekjetreden. Vroagt dij kerel, ik bedoul dij wadloper-aanvoerder, wèl n flotske Duuts kon. Tjoam keek mie aan en vanzulm mos ik dij ‚Poepen’ oetstokken wat dij flaauwekul aaltemoal inholde. Ik zeg: „Wissen Sie wat Wad is, ze keken mie aan of t’in Keulen dunderde.“ Nou doar ston je din mit joen goud gedrag. Ik zeg: „ Kiek doar is n diek“ ik swaaide mit mien aarms richten diek om dat goud oet te duden. Ik zèg: "achter diek ist ain gröten zee, Sie kennen diese zee von Junge komm bald wieder...Jung is nog aal vot, of en tou is de zee ook vot en din blift sliek over, op t sliek kunnen Sie wandeln en dat hait Wadwandeln. Of en tou komt de zee zurück en din mouten Sie machen dat Sie votkommen aans bezouven sie sich." Aal kloar ze keken mie roar aan mor ze begrepen mie wel è.

Schier in Paiterboeren doar è...aal zeehonden. Moust kieken zee Tjoam doar ligt ook aine tussen mit aarms en bainen. Ik zeg "wel okkerdebok das Lenie...kist hoast gain verschil zain." Lenie was aan t hoelen ze haar drokte had op dij zeehondenbarreltje. Ik zeg "kop op Lenie gon mor mit ons mit wadwadeln...n flotske frisse wind deur t hoar." "Joa" ropt ze "mag Klazien ook mit"...Ik zeg "wel is Klazien din"..."oet Zalk...Klazien oet Zalk dij krudenvraauw." Ik zeg "dij is toch al laank oet tied. "Joa" ropt Lenie "ze het net de wederopstanding mitmoakt deur aal dij kruden vamzulm."

De zee was wied weg en wie kont begunnen mit sliekjelopen. Ik zeg tegen de Poepen „Wie kunnen anfangen è“ Doar haren ze wel oren noar en doar scheet t hìn. Dij kerel dij de barrel laaidde zee nog tegen mie moust de Poepen goud vertellen wat ze doun mouten aans kint wel ains mislopen. Dus ik zèg: „Sie mussen goud luustern nor de Wadführer aans gaait t mis.“

De Wadfürher haar ain oog...ik zeg: „Hou is t kommen.“ Hai zegt: "van de zeekoapen"...Ik zeg "man t ging der goud eer zeker." "Joa" zegde "dij vogels kinnen joe aanvaaln en pikken joe ogen oet kop, mor je huiven nait baangschietern, as ik roup... vogels bukken... din mout je joe bukken, din gebeurt ter niks"...Ik zeg tegen de Poepen: „Onze Wadführer hat ein Auge, das kommt von vögeln, passiert niks è. Wenn de Wadführer ruft... vögeln boeken... dann passiert niks, also aal kloar. Ze keken mie zo vremd aan mor ze haren, mout je mor reken, t wel begrepen è.

Ik ruip nog: De Wadführer macht nog einen probe, wenn er bölkt „Vögeln Boeken“ din mout je joe boeken und dann passiert niks...also aal kloar.“ Opains ropt de Wadführer „Vögeln Boeken“ en èlk boekte zuch. Komt Tjoam apmoal overstuur bie mie..."hèst doe dat zain?“ Ik zèg „nee.“

„Klazien het zuch boekt en ze hèt gain underboxem aan.“ Ik zeg „Sag bloos...mout dij krudentoentje zeker n flotske zeelucht hebben.“

Tjoam zegt: „As zai zuch weer boekt din snap ik heur“...Ik snapte der niks van, mor ja...Tjoam is ja n flotske appaart. Opains ropt dij kerel „Vögeln Boeken“ en Tjoam nemt mie doar n roam...

Zègt Lenie tegen Klazien..."merk oe dat niet Klazien.“ ...“Joawel è“ zegt Klazien „mor k heb laiver datter aine wipt as mie der n oog oetpikt.“ en zo haren Tjoam en ik nog n schiere dag.

Grouten

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

Logboek 146

 

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Einde van de biografie van Tjoam de muzikant.

Olwiefkenijs

Het is vandaag 23 november 2014 een roerige tijd, maar wel leuk. De voorstelling wordt steeds bekender, daardoor steeds meer aanvragen. De klarinet-muziek, gemaakt voor de Piteba oil expellers wordt nu wereldwijd gedownload. Het levert niets op maar is wel leuk. De lesboekjes voor keyboard of saxofoon wordt nu als E-book verkocht alsook het boekje, wat ik eens schreef, over paardenvoer. In januari nog een optreden als gastdocent op een agrarische school dat is ook wel weer leuk...over paarden wordt je nooit uitgepraat...een leuke hobby.

Interview Vara tv

Op aandrang zijn de heren van de Vara toch gekomen voor een interview. Ik had er eigenlijk niet zo’n zin in, het geeft alleen maar gedoe. Het thema was het verstrekken van onzinnige subsidies die als pepernoten worden uitgestrooid naar de altijd onzichtbare hoog opgeleide mensen die er op loeren

‚als n hond op n zaike kou.' Deze mensen verdelen vervolgens de buit aan ‚onwetende’ knechtjes die ze een opdracht toewijzen alsmede vervolgens dan zelf ook een ‚beetje’ opstrijken...declareren noemen ze het. Op deze manier gaat het al jaren zo en blijft de amateur-muziek-cultuur van de regio Oost Groningen op een laag pitje...’so what.’

De blaaskapellen zijn grotendeels verdwenen en de dorpskoren al helemaal. Trouwens niet alleen de muziekverenigingen maar ook andere verenigingen slinken in en over 10 jaar hebben we vanzelf een andere cultuur vanuit het niets. We kunnen dan met trots zeggen we hebben niets opgebouwd, we hebben geleefd, we hebben de jeugd gevoed maar niet opgevoed. Geen eigen Groninger muziekstijl zoals Tiroler of Schotse muziek, nou leuk dan...’so what.’ Oh...zeggen de mensen die na ons komen...dat was toch die provincie waar eens gas in de grond zat. De enige identiteit die de oudjes nog hebben is het Gronings volkslied maar buiten de provincie zingen we liever de klok van Arnemuiden.

De heren kwamen vorige week naar het hoge noorden. Na een bakje koffie genuttigd te hebben werd besloten voor mijn huis een interview af te nemen met als achtergrond het wijde Groninger landschap. Een papiertje werd mij in de handen gedrukt met de tekst van het nieuwe Oldambster volkslied, of ik het even wilde voorlezen alsook mijn commentaar geven, nou... ik ben niet de persoon die iemands werk snel afkraakt, maar in dit geval leek het me wel nuttig, daar het thema is ‚onzinnige subsidies.’ De grote vraag is wat bereik je er mee, meestal drinken de heren een glas, doen een plas en doen zoals het altijd was. Ik vind het allemaal best maar dat het subsidie-geld ‚onder de hoog opgeleiden blijft‚’ vind ik maar een beetje graaierig. Nou goed het zij zo en zo denken de meeste Oost Groningers er over.

Olwiefkenijs

Het optreden j.l woensdag was leuk in Vriescheloo. „De vrouwen van nu“ genoten zichtbaar, behalve de voorzitster. Als ik een wat sexitische grap maakte keek ze naar beneden... ja... ze zijn er nog in het Groninger land...deftige dames van de etikette...van... zo heurt het...waarden en normen. Ik kan daar ook van genieten.

Het optreden j.l. donderdag was niet zo leuk. Een oudere man werd voor het begin van de show onwel, niet meer aanspreekbaar, daar sta je dan. Iedereen in rep en roer, 112 gebeld, op de grond leggen, hartmassage, politie, ambulance...wat een toestand. De man heeft het niet gered, even later vernam ik dat de man 95 jaar was en dan denk je als het moet dan was dit nog niet de slechste manier. Ik vertelde het mijn buurman..ik zeg moet je voorstellen je gaat naar een feestje, ziet John Hoekman en dan sterven...een mooiere dood kun je bijna niet wensen waarop mijn Groninger buurman droog antwoordde...''Hai hèt zuch zeker doodschrokken toun è die zag.“

Mijn vriend Tjoam in het Grunnegs.

Tjoam is veureg joar oet tied kommen t kon nait langer...we waren in stad, ston hai veur n roltrap treden te tèllen. k Heb hom n spuitje geven en hai was ook vòt dood...zo dood as Pierke Pierlala.

k Bin ook nait op t utegste wèst (begrafenis geweest) hai komt ook ja nait op mienent. Tjoam ligt in Besweer op schaa kaante bie de loezebossen (aan de schaduw kant lagen vroeger de armen) k Gon der wel ains hìn en din komt joe alles weer bovendrieven...zat gain kwoad in.

Ik kon Tjoam al toun haar hai nog bottertanden. Zien mouder was14 joar toun ze van hom luip...zat al vroug op t raand van t nust en mit vattien kin je zo’n kind ja nog nait bruken en toun mos hai t klooster in doar konden ze hom wel gebruken. t Was n haile zwoare bevalen Tjoam wol der nait oet. Ze hebben heur n snee in t lief moakt en hebben hom der zo oet toakeld.

Tjoam was n flotske roar,

huil nait van duur gedou.

Was tevree in zien hoeske

mit n sége en n òl kou.

 

 

Lak aan kak mit n Cadilac

mit heur aigenwieze kop.

Lak aan kak mit n Cadilac

ze vreten het geld mor op.

 

 

Tjoam haar gain tapblad

en ook gain fasebouk.

Hai zee: „De mìnsen binnen zo glad

k zol nait waiten hou t mout.“

 

 

Tjoam stookte op holt,

mìnsen zeden hèst gain gas?

Tjoam dronk n glas dee n plas

en dee zo ast altied was.

 

 

t Meroal van t verhoal

wèl is roar en wèl is klouk.

Mìnsen mit heur kak en de Cadilac

of Tjoam bie kachel mit n bouk.

Groutnis

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

Logboek 145

Tjoam op de bok...okkerdebok!

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' mitsgaders de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een biografie over mijn kameraad Tjoam de muzikant vanaf 1960

Logboek olwiefkemijs 6/11/14

De voorstelling weer in een vernieuwd jasje werd vandaag in Blijham goed ontvangen. Dus met een goed gevoel naar de volgende voorstelling 19/11/14 Vriescheloo alsook 20/11/14 Veendam. Het vele werk heeft zich weer geloond. Ik kreeg zojuist een aanvraag voor een optreden en een bedankje voor de gezellige middag in Blijham...nou wat zèg je der van...mooi toch...komt Jan Splinter weer deur de winter. Een oud gezegde zegt van een schnabbel komt een schnabbel.

Het schrijfwerk

Ik heb de afgelopen periode mijn schrijfwerk eens bijeen geraapt benevens sta ik versteld van de hoeveelheid. Van een saxofoon-lesboek, keyboard-lesboek, paardenboekje, kruidenboekje tot aan vijf delen olwiefkenijs over de geschiedenis van het Reiderland. Ik wil alles digitaliseren en op orde brengen, daarna via marktplaats als e-book aanbieden. Zonder dat ik er weet van had zal ik mijn groot aantal gedichten ook nog gaan verzamelen en eveneens aanbieden. Een E-book te versturen is een prima manier om de kosten te beperken voor zowel producent als consument.

Grote bestanden kun je gemakkelijk versturen via WeTransfer, het mooie is dat het alles ook nog te begrijpen is voor een Ommelander. Het is nog niet afgelopen want het aantal composities moet ook nog eens onder de loep worden genomen. De klassieke stukjes, de composities voor klarinet en weet ik veel wat er nog ligt. Alles digitaliseren en de kasten leeg maken...weg ermee...prullebak.

Breaking News

Ik werd vanmorgen 7/11/14 gebeld door de Vara of ik bereid was voor een interview, te praten over verspild subsidiegeld bestemd voor het maken van nieuwe volksliederen. Ik had er iets over geschreven in mijn blog over volksliedjes, dat hebben de heren ter harte genomen. De man vertelde dat er landelijk €200.000 subsidie wordt uitgegeven voor nieuwe volksliedjes in opdracht van diverse gemeenten. Liedjes die vervolgens in de kast belanden alsook niemand kent. Ik ben benieuwd wat voor vragen de heren hebben. Ik zou zeggen Oldambt zet je schrap.

8/11/14

Ik heb er een nachtje over geslapen, dat is altijd goed zegt men. De heren willen a.s. dinsdag komen maar ik zal het toch maar afzeggen. Ik ben nu lekker rustig voor mezelf bezig en in welk potje ga je roeren is de grote vraag, vervolgens vind ik het vergeleken met andere (cultuur) subsidies maar pinuts...Voor een toneel gebeuren werd toenderstijd hier in het Oldambt €100.000 neergelegd en we hebben vervolgens nooit weer iets gehoord van synergie, want dat moest het teweeg brengen. Een meneer kreeg toen €20 000 voor een liedje maken onder de mom van vernieuwing en dat was het inderdaad dus hier kun je niets van zeggen. Ik vraag me af wat is dan €7500 voor een Oldambter volksliedje die we helemaal...héélemaal niet kennen. Ja goed...het geld was beter besteed naar de amateur verenigingen die op apegapen liggen...dus in welk potje ga je roeren heren en dames politici, dan is het volgende verhaal over Tjoam iets vrolijker...

　

Een biografie over mijn kameraad Tjoam de muzikant vanaf 1960

Tjoam krijgt een burn out...of hij komt in de overgang.

Tjoam vertelde mij „k Bin zo zat van dat lesgeven.“ De hele dag in een kamertje weer de Hansje Kleins en de Merrily we roll along’s aan te horen. Het is ook een opgave die je geen mens gunt.

Tjoam dacht ik ga niet mijn hele leven in zo’n hokje zitten terwijl buiten de zon schijnt. De oplossing kwam spoedig er ging een deur open en Tjoam stapte blindelings door de deur op weg naar zijn nieuw avontuur.

Tjoam had een schnabbel als entertainer in een manege in Winschoten, kwam aan de praat met een oude bekende die in de paarden zat. De man vroeg of Tjoam een compositie kon maken voor zijn dochter die aan dressuur rijden deed. Het paard moest dan op Tjoam zijn muziek huppelen. Tjoam trapt altijd overal in dus enthousiast...enthousiast het kon niet op. Het stuk was klaar en het paard huppelde feestelijk op Tjoam zijn muziek. „Wat moust der veur hebben“ vroeg de man...ja...wat moet je daar voor nemen, na een kleine bespreking met Teutje zijn vrouw werd besloten geen geld te vragen maar Teutje haar wens in vervulling te brengen. Zij wou zo graag eens een keer op een paard kruipen. Dat was geen probleem voor de man en van het één kwam het ander. Teutje had een leuke pony gezien en die moest er komen. Tjoam en Teutje hadden een paard maar waar moest dat ding staan...de manege was de aangewezen plaats. Teutje rijden en Tjoam wou dan gaan mennen, een karretje werd aangeschaft en het feest kon beginnen. De eerste lessen had Tjoam al gehad met een ervaren paard van de manege en het verliep fantastisch. Zoals ik Tjoam ken was hij ook nu voor 200% enthousiast, boeken werden aangeschaft over paarden en het nieuwe leven kon beginnen.

De burn out was in geen velden of wegen te bekennen.

Rosita was de naam van de pony een heel leuk beestje. De dag was aangebroken dat Tjoam helemaal alleen al de pony kon aanspannen en een ritje kon maken. Tjoam had er geen rekening mee gehouden of het peerd het zelf wel wou. Tjoam zat op de bok en terwijl hij riep vòt...vòt mor..

klikte nog wat met zijn tong...ging dat beest liggen...liggen voor de kar...Tjoam zijn mond viel oet hoaken...Gelukkig kwam de manegehouder snel en kon hij het peerd weer omhoog krijgen. Het dier wou helemaal niet...vandaag niet en morgen niet en overmorgen wou het ook niet.

De gymschoenen

Wat ervaren deskundigen hadden het peerd onder handen genomen maar nu was er weer een ander probleem. Als het was aangespannen ging het peerd er vandoor...niet helemaal vandoor maar zo’n 30 meter en dan liep het weer normaal, maar de eerste dertig meter was een probleem. Tjoam kocht gymschoenen en moest dan eerst 30 meter meerennen en dan in volle vaart op de kar springen.

Na de dertig meter ging het dan goed maar het dier liep altijd gespannen, het zou wel aan Tjoam zijn handen liggen, je moet het gevoel hebben hadden de deskundigen gezegd maar ook zij probeerden het en het peerd wou dan ook niet.

Elke week was er menles en elke week was er ook wel de één of ander peerd die echt aan de kletter ging. Tjoam ging met knikkende knieën naar de les met het idee wat zal er vanavond weer gebeuren. Jammer dat er toen geen filmpjes zijn gemaakt Youtube had gesmuld. Het ging ook allemaal nèt goed met de menners en Tjoam bleef een beetje verschoond van het gedoe maar zijn tijd zou nog komen. Op een mooie dag werd besloten een buitenrit te maken in de bossen rondom Gasselte een prachtige omgeving ware het niet die ene diepe sloot waar de pony van Tjoam een 'roam nam’ en Tjoam meenam in de sloot. Desondanks werd het koetsiers diploma gehaald was geen probleem want een ieder kreeg zo’n diploma. Tjoam ging aan de studie, huurde land en de pony kwam thuis. Het was niet afgelopen want als de ene pony niet zo’n zin heeft dan de tweede wel dus er kwam een tweede, derde, vierde, vijfde pony. Er kwamen twee geiten die weer kleine geitjes kregen en hup Tjoam was boer. Een oude trekker werd gekocht en het kon niet op.

Tjoam kwam tot bezinning

Of toch niet? Tjoam wou geen muziekles meer geven, lekker in de buitenlucht was voor hem geweldig. Tjoam studeerde maar door, nog maar een mendiploma en nog één. Teutje stelde voor om ook maar een hoefbekap cursus erbij te doen want de hoefsmeden kwamen als ze zelf zin hadden.

Tjoam deed ook nog een cursus over voeding en nog een hele rare cursus over massage en meridianen het hele peerd werd binnenste buiten gekeerd. Tjoam ging naar Lelystad waar lezingen werden gehouden door geleerden het kon niet op. Tjoam besloot zijn eigen kruidenvoer te produceren en dat aan de man te brengen. Het lukte en Tjoam stond uren te mixen, knoflook en melasse en granen totdat Tjoam een hele dag stond te draaien aan een wiel om te mixen. Tjoam dacht als ik er een borrel naast zet gaat het een beetje met plezier en zo zong Tjoam het liedje van Michael de Ruyter van s morgens vroeg tot s 'avonds laat „ in een blaauw geruite kiel draaide hij aan het grote wiel.“ Na geruime tijd bleek dit ook geen goed idee te zijn daar de opdrachten steeds groter werden nou dan kan één man dag en nacht doordraaien aan dat wiel. Tjoam zag het niet meer zitten temeer hij er achter was gekomen dat het peerdevolk net kangeroes zijn. Hoge sprongen en lege buidels, maar de paarden staan, desondanks de peerdeboeren, bij Tjoam al van kinds af aan hoog in het vaandel. Tjoam bekapt nog steeds de hoeven van pony’s bij de mensen en heeft in 2006 weer inspiratie gekregen om muziek te gaan maken over zijn stokpaardje „olwiefkenijs.“ Je zou kunnen stellen...je zou voorzichtig kunnen stellen...schoenmaker blijf bij je leest.

 

Groetjes

Tammo

　

　

　

　

　

　

　

　

　

　

Logboek deel 144

Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een biografie over mijn kameraad 
Tjoam de muzikant vanaf 1960.

Logboek „Olwiefkenijs,“

De vooruitzichten van de voorstelling zijn goed. Ik kreeg vorige week onverwacht een bezoekje van een Duitser een oude bekende, een optreden in het grensgebied zit dus al in de maak. 'Olwiefkenijs’ ietwat aanpassen zomede zou het daar goed kunnen uitpakken. k Heb in het verleden al eens voor de Duitsers een succesvol stuk geschreven over Wupke en Gupke, later nog eens over Klein Erna t’wicht van t’Wad.  Voor de Duitsers was het half Grunnegs/Duuts dialect geen enkel probleem. Je kunt ook leuke woordspelingen maken, die in beide landsdelen hilarisch werken. Dus...inspiratie.

Een tijd geleden heb ik een berichtje verstuurd naar de burgervader, fractie-voorzitters van het Oldambt. Even wat van me laten horen, nee... niet over subsidie of geld, maar gewoon even een berichtje uit het veld, zoals zij het noemen. Ik heb zoals verwacht niets meer gehoord, zou zo graag eens willen optreden voor het Oldambts politiek gezelschap...inspiratie in overvloed.

Alsook heb ik een opname ‚olwiefkenijs’ verstuurd naar de regionale radio-zenders. Zoals verwacht ook hier niets meer gehoord. Het maakt me alleen meer geschikt voor de Odd Fellows. Voor de mensen die het niet weten Odd Fellows zijn mensen die eigenlijk nergens bij horen zich verenigden al vanaf ongeveer 1750...dus hier pas ik dan wel bij.

Ik ga met 'olwiefkenijs’ 4 oktober naar de Pekela’s. Het wordt weer een première, want er is nogal wat verandert. Meer klarinetspel en een hoofdstuk over het leven van rondtrekkende zigeuners. Armoede en verschoppelingen spelen een grote rol in mijn voorstelling, toch eens goed dit onder de aandacht te brengen. Bij ons komt het water uit de kraan, het is allemaal al zo gewoon.
Het Groninger dialect wordt ook steeds aan gewerkt, woorden en zinnen uit mijn vroege straat-taal periode schieten me weer te binnen. Ik bedacht vanmorgen in mijn inspiratiebron het bed, de volgende zin: „ Otte zee der lèst ain aan mie.“  Met Otte bedoelde men stomme idioot of iets dergelijks, maar het mooiste is ‚aan mie.’

Een biografie over mijn kameraad Tjoam de muzikant vanaf 1960

Inhoudsopgave omreden niet in herhaling te vallen.

Logboek 143: Hoe ik aan mijn vrouw kwam door Tjoam.
Logboek 142: Onstuimige bootreis naar het eiland Norderney
Logboek 141: De kroegbaas op het eiland Borkum aan het schieten.
Logboek 140: Een ‚High Live’ bootreis om Borkum.
Logboek 139: Tjoam als bar organist.
Logboek 138: Tjoam zijn aap Suzie.
Logboek 137: Regina Pallast München.
Logboek 136: Tjoam speelde voor de Amerikanen.
Logboek 135: Tjoam zijn schooltijd.

Tjoam was ombie 1975 in de bloei van zijn leven, genoot ervan. Hij was getrouwd met de muziek en rende zich de naad uit de boxem voor Jan en alleman. Zijn vrouw was nooit thuis ze was balletdanseres, danste bij het NND in de stad. Ze ging s’morgens de deur uit en kwam s’avonds weer t’huis. Later werd ze balletlerares bij het Ivak in Delfzijl. De twee leidden ieder een eigen leven en voor Tjoam was dat uitstekend, had zijn vrijheid, zei dan kniezend:
„ n Peerdetand en n vraauwenhand mouten wat te doun hebben, aans begunnen ze te zeuren.“

Het elektronisch orgel deed pas goed zijn intrede in de jaren 1970 en een ieder van jong tot oud zou en moest een tweede Cor Steyn worden. Tjoam was de aangewezen persoon, ging bij de mensen langs om les te geven, een heerlijke tijd zo vertelde hij. Bij de één was je meneer Tjoam en bij de volgende was je lolbroek Tjoam, zo laveerde hij door de verschillende hokjes. Het was in een tijd door een oliecrisis (1973) dat benzine op de bon was, daardoor kochtte Tjoam van een vriend een brommer. Het ding moest iets opgeknapt worden en zo tufte Tjoam na gedane arbeid op de plof door Delfzijl. Het ging van een leien dakje... in de versnelling zetten gas geven ‚doar scheet t hìn.’ Bij de eerste beste kruising moest Tjoam links afslaan maar het ding ging rechtdoor...vanzelf!..wat nu!..paniek! Niet het benul te remmen of gas terug te nemen, nee...in volle vaart recht door. Bijna de vrouw van de vriend waar Tjoam de brommer van had ondersteboven gereden...het trottoir op...over het grasveld en zo verdween Tjoam met plof en al in de bosjes. „Och wat nou“ riep de vrouw..."Oh niks aan de hand“ riep Tjoam vanuit de bosjes „ik moet even plassen.“

Tjoam ging toen verhuizen naar Delfzijl en gaf thuis les. In het weekend met het orkest op de schnabbeltour en door de week s’avonds dirigent spelen. Het akelige van dat dirigentje spelen was dat Tjoam altijd zelf de arrangementen schreef het was onbetaalde tijdverspilling. Het orkest 'Take Five“ kwam tot stand. Tjoam de stoute schoenen aan en hup naar de heer Santanera. De arme man was ziek en hield het bed. Tjoam mocht bij hem komen en het klikte.
De volgende schnabbel was geboren en „Take Five“ werd het huisorkest van de marmerkoning. De volgende keer: Tjoam ging na 17 jaar Delfzijl weer verlaten, verhuizen naar Farmsum en stopte met de muziek...een burn out? Tjoam ging in de paarden.

Groetjes
Tammo

Logboek 143

De optocht

30-09-12014
Een tijdsbeeld van de voorstelling 'olwiefkenijs' en de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een biografie over Tjoam zijn muzikantenleven vanaf 1960

De voorstelling ‚olwiefkenijs’

Weinig ‚olwiefkenijs’ in de zomer-pauze. De optredens komen langzamerhand weer binnen, vanaf de maand oktober begint het weer. Begin januari is het al druk in de agenda, ziet er allemaal goed uit.

Tjoam de muzikant

Een biografie over mijn kameraad Tjoam de muzikant. Ik schreef de vorige keer over zijn bootreis naar Norderney. Het volgend verhaal gaat over Tjoam als dirigent.

Na de opening van de schouwburg (1975) in Delfzijl werd Tjoam ontdekt als dirigent. Hij had vóór zijn muziekstudie al een dirigentencursus gedaan, dus het vak was niet nieuw. De ene blaaskapel na de andere meldde zich aan. Tjoam klaagde over de muzikale chaos bij één van deze kapellen. De vorige dirigent had namelijk de nadruk gelegd op show dat hield in op een toeter blazen alsook tegelijk rondjes en figuurtjes lopen.

Op een blaasinstrument blazen tijdens een mars, de paardenvijgen of de edele delen behoeden voor een fietspaaltje, is al een kunst maar als je dan ook nog figuurtjes moet lopen dan is het naast het blazen ook nog eens oppassen geblazen. Het was niks voor mijn kameraad Tjoam, maar ze hadden het zo geregeld dat hij tijdens zo’n show alleen maar recht door moest lopen, dan kwam het allemaal goed. Ik heb nog prettige herinneringen aan zo’n blaaskapel gebeuren, ik wil het mijn nageslacht niet onthouden.

Ons uitje naar Duitsland

Tjoam had op een zaterdagavond een optreden met zijn danskapel bij het schilmeer in het clubhuis Boei 12. Doordat mijn vrouw was weggelopen was ik er ook bij, gezellig want ik moest er weer een beetje tussen komen zei Tjoam. Het ging door tot de late uurtjes tot ongeveer half zes in de morgen. Tjoam zijn vrouw was op vakantie en die van mij was weggelopen, zo kwam Tjoam op het idee dat ik maar eens mee moest gaan deze morgen met de blaaskapel, voor een optreden in Duitsland. Ik vroeg nu?...deze morgen?...straks?...ik knipperde nog eens met de ogen en zei „ ben je gek geworden.“ Tjoam herinnerde mij er nog eens aan dat ik er tussen moest komen, weer tussen de mensen zullen we maar zeggen...ik had geen keus.

De bus vertrok om acht uur s morgens, het kon allemaal nèt..even opfrissen en we gingen met hele kleine waterige oogjes de bus in. Tjoam in uniform met de pet scheef op zijn kop en ‚doar scheet t hìn.’ De plaats in Duitsland waar we terecht kwamen is ons tot op heden ontgaan. We werden begroet met pullen halve liters bier het kwam onze oren uit, maar je leeft maar één keer zei Tjoam...niet zeuren.

De kapel moest zich opstellen ergens bij een gebouw, de planning was in een lange optocht met praalwagens en muziek naar het sportveld te marcheren. Voordat zo’n stoet op gang komt, is het wachten en nog eens wachten op het vertreksein, bij elke optocht is dat zo, waarom is mij een raadsel. Tjoam vroeg of ik zijn diplomatenkoffertje kon dragen, wat later bleek in mijn voordeel te werken. Na enig informatie kwamen we erachter dat het acht kilometer was naar dat bewuste spotveld. Acht lange kilometers lopen...Tjoam keek me aan alsof hij door de kraaien was bescheten.

Het sein werd gegeven en de stoet kwam in beweging...Na een poosje viel Tjoam ‚zijn mond oet hoaken’ toen hij mij in de gaten kreeg. Ik zat hoog op de bok naast een koetsier. In de koets zaten dure heerschappen met hoge hoeden, dames met kepokhoudjes die steeds voorzichtig wuifden naar het publiek.
Ik keek achterom, kon het 'grìnzen' niet laten, wuifde ietwat pijnlijk spaarzaam met de vingers naar Tjoam. Hij keek chagrijnig, ik voelde de pijn, hij liep moeizaam ietwat wankelend, hield zich vast aan zijn dirigeerstokje. Tijdens een kleine stop vroeg Tjoam „hoe kom jij in vredesnaam op dat ding naast de koetsier“...Ik zei onnozel droog dat het niet zo moeilijk was. Ik heb gezegd dat ik jouw manager ben en dat koffertje van jouw heeft me daarbij goed geholpen. Tjoam zijn mond ‚vuil weer oet hoaken.’

Op het sporveld aangekomen was er weer bier en bijna iedere muzikant half aangeschoten. De Duitsers waren, in die tijd, al snel tevreden met wat hoempa muziek dus dat was geen probleem. In een lange pauze op het veld, zonnetje erbij, vielen we in slaap, wat zeker nodig was. Tjoam zijn tong reikte al hijgend tot zijn knieën net als een hijgende buldog. Na een poosje rusten zei Tjoam we gaan even een versnapering halen en we stonden zo maar weer aan een gezellige bar op het veld.

Tjoam stootte me aan "moust es zain Tammo doar achter de bar, wat n mooi wief." Tjoam altied mondje in schieterij: "Fräulein hast du al ein Mann?..."Nein“ lachte ze. „ Ich habe einen Mann für dich...koeke maal Tammo aus Delfziel...Ihr past gut zusammen...Ich lade dich ein nach Delfziel zu kommen." Ik keek Tjoam aan, schudde mijn hoofd...opperde...doe bist hartstikke gek Tjoam...Maar de volgende zondag stond ze voor het station in Delfzijl en we zijn nu alweer 30 jaar getrouwd dankzij Tjoam.

Groetjes
Tammo

Logboek deel 142

Soortgelijke boot waar Tjoam mee reisde

Een tijdsbeeld van de voorstelling ‚olwiefkenijs' mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. 
Extra een hoofdstuk over het muzikantenleven van mijn kameraad Tjoam vanaf 1960.

De voorstelling olwiefkenijs

Deze week, de 16e juli 2014, de tweede keer dit jaar met ‚olwiefkenijs’ in het verzorgingshuis ‚Vliethoven' Delfzijl opgetreden. De vrijwilligers in gepaste kleding, schoolmeisjes van vroeger, dat is toch wel heel leuk verzonnen. Het ging als vanouds goed, ook weer vele bekenden getroffen die daar noodgedwongen verblijven.

De 19e aug. met ‚olwiefkenijs’ naar Winschoten, olwiefkenijs in het Vondelhuis. De voorstelling heeft een grondige opknapbeurt gehad, we gaan er weer tegenaan. Heb deze week, de 10e aug, de geluidsopname van het eerste hoofdstukje gepresenteerd aan een paar radio stations, dus afwachten. Al hoor je er niks van blijft het toch spannend. De voorstelling is zeker rijp voor een groter publiek, maar dat heb je weer niet in eigen hand.

Het is nu de 13e augustus 2014, kreeg vanmiddag een telefoontje van het Vondelhuis waar ik bleef...optreden vergeten? Het wordt toch zeker oppassen dat mijn geheugen me niet in de steek laat. In mijn postvak had ik nog de mail, de bevestiging, daar stond in de 19e augustus terwijl in de aanvraag stond de 13e augustus. Ze hebben dus mijn bevestiging niet gelezen anders hadden ze het wel gecorrigeerd. Ik heb in mijn suffe kop de 19e geschreven terwijl het de 13e moest zijn. Dus...een grote teleurstelling voor beide kanten.
Het is niet altijd zonneschijn, ik dacht nog vanmorgen...wat een fijne dag helemaal geen verplichtingen, de paardjes verzorgen, gras maaien en dan lekker werken aan een klarinet. Ik had dus wel verplichtingen, kan me wel voor de kop slaan...het is de tweede keer in 'my hole live' dat ik ergens niet present was.

De voorstelling olwiefkenijs

De voorstelling heeft een opknapbeurt ondergaan. Het wordt nu verkleden, typetjes doen. Ik ben eerst de schoolmeester, niet helemaal nieuw, zal voor ieder hoofdstukje een korte inleiding geven in het Nederlands. Waarom?..omdat er altijd westerlingen of andere allochtonen in de zaal zitten die zich toch een beetje opgelaten voelen tussen de Groningers. Ze kunnen het wel verstaan maar nog niet praten mitsgardes de Groningers mij nog moeilijk kunnen volgen zullen zij het helemaal niet begrijpen. Nu krijgen ze tenminste een deel van het verhaal mee.

Vervolgens omkleden... nou... omkleden gewoon een petje met een jasje aandoen, dan ben ik Tammo de kwajongen. Tammo zal aan het eind van ieder hoofdstukje de Groninger woorden doornemen met het publiek. Als intermezzo kom ik dan als Vladje Vladikokof de Rus die op zijn klarinet zigeunermuziek ten gehore brengt, met als achtergrond zigeunerbeelden over hoe deze mensen leefden. Je ziet ze hier in de regio niet meer...De bedrijvigheid, de woonwagens, de paarden.

Het leven van Tjoam, mijn kameraad, de muzikant

Ik berichtte al over de belevenissen van mijn kameraad Tjoam op het eiland Borkum. Ik kan er nog een boekwerk aan wijden, maar dat zou te ver gaan. Tjoam kwam na het werk op Borkum weer thuis alsook zonder werk...werd toen door de gemeente gevraagd om muziek te schrijven voor de opening van de schouwburg de Molenberg in Delfzijl. Iedere vereniging moest iets doen en zo ontstond de Eemsmond Big Band. Tjoam had de beste muzikanten verenigd wat een hele klus was. Ze hadden het in die tijd altijd over...overbelasting...Tjoam kreeg een beetje zijn zin, er werd besloten één keer per maand te repeteren ...meer zat er niet in. De media liep erop vooruit en vermelde dat Glenn Miller was opgestaan terwijl het orkest nog niet eens was begonnen. Tjoam als speelbal van de geschiedenis was de grondlegger waar Delfzijl nog veel plezier aan zou beleven, dat geeft hem voldoening tot aan de dag van vandaag. Trouwens Tjoam heeft nog wel een kanttekening zoals bij vele clubs treed nu wel heel duidelijk de vergrijzing in en het zou jammer zijn niet aan de toekomst te denken.

Ongeveer in 1975 speelde Tjoam met 'Take five' als huisorkest bij de marmerkoning van het noorden Bruno Santanera. Hier moest het orkest bijna alle artiesten begeleiden die Nederland in die tijd kende. Het was 'live' begeleiden er was toen nog geen cd of usb stick die op de achtergrond meedraaide. Al snel werd Tjoam gevraagd als dirigent voor verschillende orkesten...Ik zal het hele rijtje noemen...DHO Delfzijl, DSHO Appingedam, Excelcior Finsterwolde, Nieuw Leven Winschoten. Uiteindelijk bleef Excelcior Finsterwolde over, Tjoam voelde zich daar thuis...gemoedelijk,  geen stress, borreltje erbij. Tjoam zou daar 25 jaar blijven. Dat betekende 25 jaar door de polder rijden vandaar de liefde voor de polder en nooit geweten dat hier ooit het Reiderland was met 33 dorpjes.

Toch nog een belevenis

Tjoam werd uitgenodigd als entertainer voor een groep zakenmensen uit Delfzijl, een reisje naar Norderney. De trip ging per boot „De twee gebroeders“ uit Termunten. Het gezelschap vertrok s morgens vanuit de haven van Termunten, nog maar net de sluizen gepasseerd kwam de Berenburger en de zoute haring voorbij...dat zou leuk worden dacht Tjoam. Het weer was geweldig de Dollard lag er als een fluweeltje bij...zo glad als ‚Blanke Hans“ zoals de Duitsers de Dollard noemen. De mensen vermaakten zich met een kaartje leggen plus de leuke achtergrond muziek in de sfeer van ‚''Jungs van de Woaterkant’...Opeens een boem, de boot lag stil, vastgelopen op een zandbank. Tjoam genoot van dit natuurverschijnsel, het was even wachten tot het water weer hoog kwam. De reis verliep voorspoedig het was één en al gezelligheid en zo tufte de boot naar Norderney. Het gezelschap werd daar vriendelijk begroet met, hoe kan het ook anders...Ostfriezen Körn.
s’Avonds speelde Tjoam in het Bootshaus, de gezelligheid kon niet op...drank en vrouwen. Tot zover alles goed...de overnachting was geregeld, eten super wat wil een mens nog meer. Tjoam moest toen ieder jaar met oud en nieuw naar Norderney om de lui daar te vermaken.

Echter de terugvaart...

Er waren enkele amateur zeelui aan boord alsook gelukkig een professional die het water hier op zijn duimpje kende. De amateurs stonden natuurlijk te borrelen boven in het stuurhuis en besloten buitenom maar eens te varen. Buitenom wil zeggen, buiten de eilanden om, behoorlijke zeegang. De professional die vroeger hier op dit water dagelijks op zijn viskotter de visjes uit het water haalde, maande Tjoam het orgeltje met een dik stuk touw vast te zetten. Tjoam deed wat hem werd opgedragen maar bij het bukken werd hij duizelig, zeker een soort zeeziekte dacht Tjoam, liet het orgel aan zijn lot over, besloot achter op het dek te gaan zitten met de rug tegen de kombuis, zo kon hij het verstand erbij houden. Hij zat daar ook nog lekker warm want onder het ijzeren dek liep iets warms van de motor of zo die zorgde voor een lekker warm achterwerk. De boot slingerde als een dronkenlap. Het werd zelfs zo erg dat de borden als vliegende schotels achter de bar wegvlogen en de kopjes er achteraan kwamen.
De 'stappers' lagen verspreid op de grond te spartelen als 'poggediksteerten.' De zee werd steeds onstuimiger,Tjoam dacht dat hij op de kermis beland was in zo’n schommelbankje, de boot ging behoorlijk tekeer. Eén van de zakenlieden ging bij Tjoam staan, hield zich vast aan de trapleuning...vertelde met angst in zijn stem dat hij echt bang was, waarop Tjoam zei dat hij moest gaan bidden, dat doen zeelui altijd zei hij er achteraan...Ja dat kist wel zeggen zei de man maar dan moet ik mijn handen loslaten en dat doe ik niet. Tjoam zag ook hele grote boten in de verte...De professional passeerde en sprong de trap op naar het stuurhuis...vloekte...bölkte... dit gaat mis ze raken steeds meer uit koers, we zijn al bij de scheepvaart route. Toen wist Tjoam dat het eigenlijk ook een beetje ernst was...het schommelde ook zo verschrikkelijk je zat bijna boven op een golf en daarna ging je de diepte weer in en dat keer op keer er kwam geen eind aan. De grote zakenman met zijn Mercedes aan wal zat nog steeds vast aan de trapleuning en jammerde aan één stuk door. Had het over zijn leven wat zo leuk was geweest alles ging als een film aan hem voorbij. Tjoam leefde met hem mee, zag de volgende golf alweer op zich afkomen. De paniek ging zo’n slordige half uur maar het leek wel drie dagen...al dat golvend water er kwam geen eind aan. Gelukkig kregen ze de boot weer op koers en kwam Borkum in zicht. Het kompas daar lag het aan...meer was er ook niet aan boord, zwemvesten laat staan een reddingsbootje had niemand van gehoord. Misschien was het er wel maar waar...Het kompas was uit het lood zeiden ze...niemand had schuld, maar waar het eigenlijk aan lag zei Berenburger blijft tot nu toe een geheim. Trouwens het merendeel van de mannen is nu normaal overleden. Tjoam ziet ze nog levendig voor hem staan op de boot...toch een belevenis.

Groetjes
Tammo

Gedicht op zundagmörgen

De widde wieven.

Tjoam dreumde over dansende wieven,

kreeg n gevuil as n kat de rogge wrieven.

Steert aal hoger, wat gebeurde der nou,

in deurzichtige klaiden om hom tou.

Tjeum dreumde toun dat hai vloog,

in de hemel mit de wieven hail hoog.

Aine van de wieven zat achterop steel

Tjoam op bezem haar alles in t gereel.

Opains ropt t wief, wat n wind, het tocht

Tjoam schrok, vloog hoast oet de bocht.

Hai ruip jas aan, doar scheet t weer hìn

de opwinnen groot Tjoam de kop glìn.

Opains glee t wief van steel, lag op grond

de bainen omhoog en de boxem vol...poep

Tjoam muik een landing, vlak veur n widde wief

mit baide bainen op grond en steert slap aan t lief.

© Tammo Pottekieker 2014

Wolndörp

Logboek deel 141

Borkum

Een tijdsbeeld van de voorstelling ‚olwiefkenijs' mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra een hoofdstuk over het muzikantenleven van mijn kameraad Tjoam vanaf 1960.

De voorstelling ‚olwiefkenijs.'

Ik ben vorige week met ‚olwiefkenijs' naar Winschoot geweest. Het optreden was niet voor de Old Fellows zoals ik in mijn vorige blog schreef maar ODD FELLOWS.  De heren, ze noemen zich broeders, hebben een eigen clubgebouw in het centrum van Winschoten.

Bij aankomst werd ik vriendelijk begroet, tevens geleid naar de plaats waar het ‚olwiefkenijs' moest gebeuren. Tijdens het installeren van mijn apparatuur werd ik steeds onderbroken, nieuw in mijn carrière een ieder stelde zich persoonlijk aan mij voor. Eén broeder nodigde me uit plaats te nemen aan een lange tafel tussen de anderen. Er werd wat gekletst en op een gegeven moment vroeg mijn buurman of ik op de hoogte was van hun club..."De loge van Graaf Adolf."  Ik liep met hem mee naar een andere zaal...nou..."mond vuil mie oet hoaken." Het leek een beetje op de 2e kamer van onze regering in Den Haag maar dan in het klein.

Odd Fellows betekent zoiets als ‚de overige gezellen'...Het waren in vroegere tijden de gezellen, die niet bij een gilde waren aangesloten, laten we maar zeggen buiten de boot vielen en deze buitenbeentjes richtten een eigen club op. Omstreeks 1745 werd in Engeland geschreven over de Odd Fellows. Het is toch fantastisch om met een groep gelijk gestemde mensen de diepte in te gaan over wereldlijke en ethische zaken. Nou dat past toch precies, misschien word ik nog eens voorgedragen, de geruchten deden al de ronde.

De club heet een loge in dit geval de loge van Graaf Adolf. De broeder vertelde dat er tijdens een zitting niet gesproken wordt over geloof of politiek, toch staat in het midden van de zaal een soort katheder met daarop gelegen een bijbel en een kaars.
Aan de voorkant van de katheder prijken de woorden...vriendschap...liefde...
waarheid en hoop. Doelstelling is elkaar te helpen, een betere wereld te creëren Eén keer per week is er een bijeenkomst, dan wordt tijdens de zitting het ethisch denken bevorderd door middel van lezing. Ik las op internet dat de loges (wereldwijd) veel aan goede doelen doen, dus al met al een nobel streven.

Een heel verhaal, ik had er nog nooit van gehoord...wat kan een mens toch met oogkleppen door het leven gaan. Dank zij internet krijg je nu gemakkelijk informatie en duidelijkheid over dergelijke zaken.
De voorstelling liep uitstekend, de worst en andere zaken van de de barbecue werd genuttigd...al met al een gezellige leerzame avond vlak voor de vakantie van de broeders.

Het volgend optreden is in het verzorgingshuis ‚Vliethoven.' Dit jaar alweer voor de tweede keer. k Ben bezig met nieuwe hoofdstukken te schrijven over regio figuren uit het verleden die de moeite waard zijn om over te berichten, misschien zijn zij ook de Odd Fellows van het Groninger land.

Toevallig kreeg ik een boekje van de schrijver Willem Keuning, beter bekent als dichter Willem de Mérode of als de schrijver Jan Bos...Het spreekt me zeer aan, ongeveer dezelfde opzet als mijn olwiefkenijs. Een paar hoofdrolspelers die allerlei dingen beleven in het dorp. Veel oude Groninger woorden en spreuken passeren de revue...naar mijn bescheiden menig kon het ook wel een onsje minder...maar erg mooi en inspirerend.

Tjoam mijn vriend de muzikant over zijn belevenissen op Borkum

Ik schreef al over de belevenissen van mijn kameraad Tjoam, in zijn periode als entertainer op het eiland Borkum, ombie 1970-1975. Iedere week kwam hij met de boot naar Delfzijl om van zijn vrije dag te genieten. Ik kreeg dan de bizarste verhalen te horen wat er die week weer was gebeurd op het eiland.

De uitbater waar Tjoam voor werkte had volgens Tjoam een Inselkoller, dat is een aandoening in de hersenen die je krijgt als je lang op een eiland verblijft. De man was stapelgek, kon zeker de weelde niet verdragen want de zaken liepen goed...maar als je Inselkoller hebt is de vraag hoe lang het duurt.

Op een avond stond de baas zelf achter de bar plat Duuts te snacken...Tjoam noemde zijn baas ‚Drupke, waarom behoeft geen nadere verklaring. Er was veel geroezemoes, rook van dampende sigaretten, de muziek hard, de sfeer uitstekend. Tjoam kreeg van een rijke dame voor de zoveelste keer een flesje massagewater voor zijn wondervingers, zoals ze Tjoam zijn vingers noemde. Je gelooft het of niet, vertelde Tjoam, zo gaat dat op Borkum ‚high live' noemen ze dat daar.

De stemming werd die avond nog meer opgevoerd, Drupke kreeg na zijn zoveelste drankje Inselkoller. Hij verkondigde luid en duidelijk aan zijn bar publiek dat hij de baas was van het eiland, bovendien stond hij in nauw contact met Scotland Yard die hij dan ook direct belde ten aanschouw van zijn publiek. In steenkool Engels sprak hij een paar woorden met wie...dat weet tot nu toe niemand...legde dan vervolgens de hoorn neer en keek het bar publiek aan met een blik van...zo...zie je wel dat was ik. Hij werd bewondert door de toeristen als een onvervalste echte stoere Borkummer een echte Fries...De Inselkoller sloeg weer toe Drupke pakte zijn geweer...het publiek aandachtig, een slok een trek aan een sigaret, spanning.  Drupke richtte op een klein rond raampje... schoot...een knal...de kogel scheerde vlak boven een stel die voorheen nog rustig aan een tafeltje zat, de man was bijna gescalpeerd...raampje geraakt gerinkel... Een paar mensen zochten een veilig heenkomen en Tjoam dacht onder het spelen van het lied „mijn naam is haas"  oh jee als dat maar goed afloopt.

Het duurde een uurtje, Drupke was druk achter de bar...de enigste politieman op het eiland, bijgenaamd ,de òlle, kwam de bar binnen. Wat was er gebeurd?
De kogel was door het raam gegaan vervolgens door een schutting, vervolgens bij de buren door een raam tegen een hangende bloempot aan, die dan vervolgens op de grond viel vlak voor de voeten van een toerist die vervolgens flauw viel. Nadat de vrouw een poosje in dekking had gelegen belde zij de sheriff. Na een kort onderzoekje van de òlle moest de kogel achter de bar wegkomen van Drupke en ziedaar daarom stond de òlle nu hier...

Drupke keek verbaasd, had net nog met Scotland Yard gesproken en nu dit...wat is dan zo'n eiland sheriff vergeleken met Scotland Yard. Na een kort gesprekje ging Drupke mee naar het bureau...de andere helft van het publiek was inmiddels ook vertrokken. Tjoam speelde nog steeds het lied...'Mein naam is Haas.'  Na drie kwartier stond Drupke weer in de deuropening met een lach van oor tot oor...Vroeg waar is het publiek...waarop Tjoam antwoordde dat het aan de muziek lag maar Tjoam zei er direct bij dat hij grotere zalen had leeg gespeeld.

Hoe is het afgelopen..."Nou" zei Drupke, „ik heb de jongsk van Borkum even gebeld en we hebben de sheriff achter de tralies gezet, kachel ervoor geplaatst...nou die zit nog wel even." Zou Drupke dan toch de baas zijn van Borkum? Een dag later vroeg Drupke zich af waar het publiek toch bleef...het is toen een paar dagen niet druk geweest vertelde Tjoam. Hoe liep het af...nou er werd versterking gehaald uit Emden en Drupke moest nog een keer verantwoording afleggen. Verzachtende omstandigheden kreeg hij van de Òlle in verband met Drupke zijn Inselkoller. Het werd afgedaan met een verontschuldiging en een geldboete.

Groetjes
Tammo

Logboek deel 140

Borkum

Een tijdsbeeld van de voorstelling ‚olwiefkenijs' mitsgardes (mooi woord) de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een hoofdstuk over het muzikantenleven van mijn kameraad Tjoam.

Olwiefkenijs

Ik was deze week met de voorstelling ‚olwiefkenijs' in Veendam. Het was fijn publiek, ze vroegen, na afloop of ik nog even door kon gaan. Bij de uitgang werd ik nog wel kniezend op de vingers getikt ..." t was op t raandje hè...t kon nèt hè.." Eén mevrouw bedankte me voor mijn klarinettenspel, ze moest tijdens mijn spelen aan haar overleden man denken die vaak haar de oren van de kop afblies. Nou...dat doet een mens goed, daar kun je mee thuiskomen. Mijn nieuwe spreuk van de week wordt dan:

Belangriek in t leven is scheppen, nait hebben denn scheppen is hebben. 

Deze week 26/6/14 naar Winschoot. Het is afwachten hoe ‚olwiefkenijs' daar wordt ontvangen. Het is voor de loge van The Old Fellows in de orde van Graaf Adolf of zoiets...Ik als Tammo lid van het Nieuwsblad vh Noorden...moet de boel opvrolijken.
Als het maar niet van die gestudeerde zelfingenomen fatsoensrakkers zijn die mij niet zien staan. Ik gebruik woorden in het Grunnegs zoals ‚vreten' en ‚bèk' dat is niet zo fatsoenlijk bij mensen die het (mooi woord)‚eufemisme' bezigen.
'Vret' betekent namelijk ‚lekker hapje'  dat weten ze dan weer niet. ‚Vreten' werd mee bedoeld de warme maaltijd, al het andere was ‚brood eten.'

Het arbeidersvolk zei niet ‚mond vaalt mie oet hoaken' het was ‚bèk vaalt mie oet hoaken.'  Een windje laten wordt: ‚k Heb aine rieten lotten.' Juist deze taal is toch prachtig, maar jammer genoeg niet fatsoenlijk, daardoor steeds meer in onbruik. De Grunnegers waar ik voor optreed kennen mijn Grunnegs ook maar half ‚verstoan,' weten vele woorden niet maar er zit iets eigens in en dat spreekt aan. Je merkt dat deze taal je onder de voeten wegglijdt. Ik heb er natuurlijk schik in om zoveel mogelijk oude uitdrukkingen en woorden te gebruiken, allemaal geleerd van mijn ootje...mooi man! Mijn nieuw hoofdstuk over de smokkelaars van de 'Laite' viel in goede aarde, dus de voorstelling in dit nieuw jasje is nu op zijn best. Korte muziekjes...kan niet kort genoeg zijn en bondige humoristische verhaaltjes. De gedichten, al zijn het er maar twee, doen het hartstikke goed. ‚Je mouten hier mit deurgoan è ' zei een mevrouw, ik beloofde haar dat te doen zolang de gezondheid het toelaat.

Mijn kameraad Tjoam de muzikant op het eiland Borkum...
anno ombie 1975.

Tjoam kwam iedere maandag met de veerboot ‚De Rottum' vanaf het eiland Borkum naar Delfzijl. Ook iedere week kwam hij met verhalen over wat er zich had afgespeeld op het eiland. De zaak, waar Tjoam speelde heette ‚Kaap Horn' aan het einde van de boulevard gelegen aan het strand van Borkum. De bar was iedere avond bomvol, de stemming overweldigend. Het waren mensen uit de Kholenpot die voor een kuur op Borkum, frische Seeluft...de longen weer schoon moesten krijgen. Als ze meezongen hoorde je alleen maar gerochel, niet het publiek om een zangkoor mee te beginnen. Tjoam had ook een show ingelast, waar hij op twee saxofoons gelijktijdig blies, daarna in een Tiroler broekje de polonaise vertolkte. Een Philips lampje moest de zaak wat professioneler maken, het knipperde in die tijd nog niet.

Na een paar dagen werken zei de baas op zijn plat Duuts..."Heute oavend gain meziek"...Tjoam dacht wat gebeurd hier, muziek niet goed?  Alles oké maar de baas had andere plannen „heute oavond is high live...kom mit Tjoam." Tjoam kwam op een schamel toch nog behoorlijke grote boot terecht, bepaald geen luxe jacht. Voor op de boeg een kunstwerk ook niet het beste werk van de kunstenaar. Ze zeiden dat het een ‚Seute Deern' voorstelde...wat zo ongeveer betekent als een mooie vrouw, als je goed je fantasie gebruikte kon je er ook nog iets van maken.

Aan boord was beter houtsnijwerk mooie uitbundige vrouwen die waren gekomen voor een doe vakantie, zo ook de vrij gevochten jongs van Borkum...aal kloar. Iedereen kreeg alsook Tjoam voldoende Zauere Paul dat was een soort citroen jenever, lekker van smaak en Tjoam spijde der nait in. Je dronk het uit een theekopje als het leeg was moest je het kopje ook over boord gooien, waarom was Tjoam ook niet duidelijk, maar high live is high live. In ieder geval voldoende jolijt...de vrouwen werden ook steeds vrolijker.

Op een gegeven moment moest Tjoam plassen, normaal doet een zeeman dat over de reling maar in het bijzijn van de vrouwen was dat niet verstandig. De wc was gelukkig niet ver en in een heel klein hokje kon het gebeuren...t kon allemaal net. Het was even secuur richten met al dat geschommel van de boot tot opeens een luide knal de richting van de straal helemaal verstoorde.Tjoam dacht even aan piraterij...vloog met zijn hoofd tegen de wand, half bewusteloos van de knal of van de drank schudde hij een paar keer met de kop, kwam tot zijn positieven, vroeg zich af wat er gebeurd was, ging kijken, mensen lagen op het voordek...dames in paniek...Op de hele Noordzee stond één paal en wat was het geval?... De stuurman had het over het hoofd gezien, er tegenaan gevaren.
De ‚Seute Deern' lag in het water...Het herstelwerk werd verricht door de ‚Jongs van Borkum' te gevaarlijk voor de passagiers. Voor op dek was werk aan de winkel en achter op het dek speelde Tjoam op zijn schifferklavier "Schiff Ahoi de piraten kommen" om de gemoederen te kalmeren. Tjoam zei later ‚we haren de vouten der bie kold kregen'...aber the show must go on...high live Borkum.
De Seute Deern was verdronken, het feest kon weer doorgaan. In plaats te denken aan verzuipen ging het zeemansvolk weer zuipen en zo liep het allemaal met een sisser af. Dat was nog maar de eerste week op Borkum en wat zou er nog volgen...daar meer over de volgende week...

Groetjes
Tammo

Logboek deel 139

Hotel 'Pax' Delfzijl

Een tijdsbeeld van de voorstelling ‚olwiefkenijs' mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een hoofdstuk over het muzikanten-leven van mijn kameraad Tjoam.

Het is alweer een poosje geleden dat ik een stukje schreef, maar k'ben de afgelopen twee maanden druk bezig geweest met het herschrijven van de voorstelling ‚Olwiefkenijs.'  De premiere is aankomende zaterdag de 21e juni 2014 in De Meerpaal,Veendam.

Een terugblik

‚Olwiefkenijs' seizoen 2013-2014 was top en dat is te merken aan de telefoon. Zonder dure reclame campagnes heeft het zo zijn tijd nodig dat de mensen afweten van het bestaan van ‚olwiefkenijs.' En toch zijn er nog veel mensen die niet weten wat het eigenlijk inhoud...is het een lezing? of iets anders?
Het is heel eenvoudig: Humor over geschiedenis, aardrijkskunde en Grunneger toal...kortom Cabaret over de geschiedenis van Reiderland en straks steeds meer Westerwolde. De andere landsdelen zullen zeker nog wel aan de beurt komen, want er is nog zoveel te vertellen over de bijzondere personen en legendes die de prov. heeft voortgebracht.

Zoals ik al eerder schreef is er een nieuw hoofdstuk bijgekomen namelijk het verhaal over Tjoam en Kneles van der Loan. De broers waren rasechte smokkelaars in de Laite. Het toeval wil dat ene vd Loan namelijk Enjo vd Loan echt heeft geleefd in De Laite. (omg. Bellingwolde) Hij vermoordde in 1893 Grietje Iezer. Dit geeft natuurlijk weer inspiratie om er iets mee te doen, Grietje is nog niet vergeten. De familie vd Loan had nooit kunnen dromen dat een dik honderd jaar later nog iemand opstaat om er over te berichten.

Een kritische noot

Een mens moet altijd wat te klagen hebben maar de realiteit geeft soms de aanleiding. Ik constateer dat de kleine organisatie's waar ik vaak met de voorstelling kom langzamerhand aan het verdwijnen gaat. Het aantal leden loopt zienderogen achteruit, de kegelclub bestaat nog uit 15 personen. De stokoude voorzitter stottert zijn toespraak bij elkaar, haalt nog even aan dat ik 15 jaar geleden op hun jaarlijkse avond met een heel orkest op het podium stond. We krijgen langzamerhand een virtuele samenleving elkaar fysiek ontmoeten is tijdverspilling. Je ziet elkaar op het scherm alsook zijn er mensen die wensen je virtueel elke dag een goedendag, evenzo als ze naar bed gaan moeten ze dat nog even vermelden met een welterusten. Dat ze naar de WC zijn geweest en het resultaat op de foto laten zien ontbreekt nog net, zou mijn inziens een heleboel likes opleveren.

Ik ben nog van de oude stempel maar de rondtrekkende regio-artiest die van feest naar feest trekt zie je niet meer, het is nu de dijéé die zijn plaatjes draait op de bruiloft. De uitvoering van de dorpskapel cq toneelvereniging, als ze nog bestaan, wordt ook steeds minder. De overheid wil het graag stimuleren en de cultuurnota staat vol met dure woorden als synergie, maar het blijven altijd woorden...jammer

Het verhaal over mijn grote vriend Tjoam de muzikant. (een vervolg verhaal)

Tjoam was terug van weg geweest en de nutteloze tijd in de militaire dienst was, dank zij onze lieve Heer, ook achter de rug. Maar wat nu...Tjoam had geen werk en welke fabriek in Delfzijl wil een muzikant in dienst nemen. Tjoam had ook geen zin weer naar het buitenland te gaan, vrouw en kind hier achter te laten in een flatje was geen optie.

Gelukkig had hij een orkestje en schnabbelde nog wat bij als organist. Het duurde niet lang, via een theaterbureau kon hij werk krijgen in de stad. Tjoam ging van saxofonist in diverse buitenlandse  orkesten nu als entertainer achter een orgeltje, maar ja...Tjoam zei altijd „werk is werk." Elke avond om tien uur beginnen tot vier uur in de morgen. Als Tjoam om tien uur begon was er, behalve het personeel, geen mens in de zaak . De baas stond meestal om tien uur al beschonken achter de bar half verscholen achter een pilaar. Tegen half drie in de nacht kwamen de eerste pooiers en hoeren letterlijk en figuurlijk binnen gedruppeld. Trouwens het waren voor Tjoam sympathieke en gulle mensen. Dit evenement duurde zeven hele lange maanden. Daarna weer geen werk en Tjoam zijn eigen idee was als entertainer in Delfzijl te werken in een niet goed lopende bar, die trouwens dank zij de live muziek weer publiek trok. Het was een hongerloontje wat weer werd aangevuld door de extra schnabbeltjes op de „Rottum" een plezierboot van de firma Wagenborgen. Het was sjouwen van schnabbel naar schnabbel, van boot naar boot met een loodzware Hammond orgel. De zon ging echter weer schijnen doordat Tjoam een aanbieding kreeg om op het eiland Borkum te spelen, waar hij zeven maanden verbleef als entertainer. Iedere avond met een ingelast showoptreden om als clown op twee saxofoons tegelijk te blazen en in een tiroler broekje zijn balle balle te vervolmaken. Het geld was tenminste weer goed en Tjoam was vol lof over het Duitse publiek, iedere avond een groot succes. De belevenissen op het eiland waren ook niet voor de poes, en daar volgende keer meer over.

Groetjes
Tammo

Logboek deel 138

Suzie was knapper

Een tijdsbeeld van de voorstelling ‚olwiefkenijs' mitsgardes de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent. Extra... een hoofdstuk over het leven van Tjoam de muzikant deze keer met zijn aap Suzie.

De voorstelling ‚olwiefkenijs'

Ik schreef de vorige keer in mijn blog dat het seizoen 2013-2014 afgelopen is. ‚Olwiefkenijs' begint weer vanaf de 21e juni in Veendam. Even de tijd en natuurlijk veel inspiratie voor een nieuw hoofdstuk. Het gaat over de smokkel in de Laite. Het lied is al gemaakt over Kneles van der Loan, een zonderling. Hij struunde bij nacht en ‚ontied' door de Lethe, leefde van stropen en smokkelen.

In de boeken staat beschreven dat de Lethe (Grunnegs: Laite) een rivier was, dat als je er uit dronk vergat je vreugde en leed. Ik vraag me af, hoe dit Grunneger stukje land aan deze naam komt.
Een geschiedenis-freak zal het zeker weten. Ik wil nog een keer benadrukken dat mijn voorstelling geen geschiedenisles is. 'Olwiefkenijs' is cabaret over hoe de mensen vroeger leefden, dorpsfiguren, Grunneger toal en vooral armoede. De manier van leven van het arbeidersvolk, maar wel met een lach en een traan.

Een voorproefje over Kneles van der Loan de smokkelaar

Kneles was de broer van Tjoam van der Loan, geboren in Hutten (klein Ulsda) omstreeks 1920. De stamvader was Pogger (kikker) de grote piraat die omstreeks 1600 op het eiland Ulsda huisde, de wateren daaromheen met nog vijf andere kameraden onveilig maakte. Pogger had één been, wipte als een kikker over het eiland vandaar zijn ‚oetragen' Pogger.

Pogger zijn nazaat Kneles was altijd vrijgezel gebleven daarentegen Tjoam had zich op den duur, naar zijn zeggen een eigen ‚wief' aangeschaft. Een potig ‚vraauwmìns' die twee keer per dag onder de koeien kroop. Beide broers waren, zoals men in het dorp beweerde respectievelijk  gegozzeld en haalf gegozzeld. Tjoam zei eens een keer tegen Kneles...''Ik mout mit hond hìn veur t castereren'  waarop Kneles zei: ‚'Din nemst dien hond toch nait mit.'

Kneles woonde in de ‚Laite' ver bij de mensen vandaan. Hij was een lange magere kerel die heel snel kon rennen, over sloten sprong van wel drie meter. Hij kende de weg in dit moaren landschap als geen ander, leefde bij nacht en ontied van stropen, inbreken en smokkelen, groef zelfs gaten onder de funderingen door om aan zijn gade te komen. Een man met principes dat wel...stal alleen van rijken, liet meestal een briefje achter waarop hij met een gebrekkig schrijven de lui bedankte voor de spullen en de lekkere jenever.

Tabak, jenever en boter smokkelde hij vervolgens door het moar (moeras) naar de ‚aandere kaante' Duitsland. Hij had daar zijn plekjes waar het ‚pongeltje, werd geruild voor geld en brood. Een ieder fluisterde in het dorp dat bij Kneles geld zat.  De verhalen over Kneles werden echter steeds heftiger. De dienders kenden Kneles van... het zal wel niet zo'n vaart lopen, maar nu moesten ze hem toch zeker wel in de gaten houden. Op heterdaad betrappen maar op heterdaad was bijna een onmogelijke zaak voor de trouwe dienders van het vaderland. Op zekere nacht, Kneles had ze al lang in de gaten, waren de dienders paraat, met man en macht werd een poging gewaagd om Kneles te pakken maar Kneles was ze te glad af. Hij lokte de dienders in ‚twijduustern' het moar in en niemand heeft ze ooit weer gezien...Op deze bewuste nacht verdwenen er tien dienders in het moar...

Het verhaal vertelt verder dat het niet meer zo goed ging met Kneles. Hij had op een van zijn nachtelijke strooptochten een ‚'eerdmantje' (kabouter) meegenomen uit Onstwedde. een mooi beeldje, nam het mee voor op 'bozzem' (schoorsteenmantel). Echter er was iets raars aan de hand met het beeldje, het stond s'morgens altijd op een andere plaats. Kneles was eerst niet zeker van zijn zaak, maar het bleef maar doorgaan totdat er geen twijfel meer bestond. Hij besprak het met Tjoam, die grijnsde toen hij het aanhoorde maar Kneles hield vol dat het s nachts leefde en overdag weer een gewoon beeldje was, waarop Tjoam, de armen van zich afzwaaiend, moest lachen...'bist gèk kerel.'

Kneles zijn gezondheid werd na verloop van tijd steeds minder...Kneles werd lusteloos en voelde zich ziek, de planten in de tuin gingen ook dood, de hond werd ziek de appelbomen gaven geen appels...wat was er toch aan de hand.
De oplossing kwam toen Tjoam precies hetzelfde beeldje op de markt in Onstwedde  aantrof. De verkoper waarschuwde Tjoam dat het geen gewone eerdmantje was maar een toornmantje uit de juffertoren in Onstwedde. Hij waarschuwde nog...dat als je de toornmantjes dwars zit dan krijg je ziektes en alles gaat mis in en om het huis. De oplossing was gevonden Tjoam en Kneles brachten de beeldjes snel terug naar Onstwedde en zetten het voor de juffertoren neer, vanaf die tijd ging het weer goed met de beide broers en...Kneles...Knéles heeft nooit weer ingebroken.

... en zo hebben we er weer een verhaaltje bij...nu nog de humor en klaar...

Extra hoofdstuk over mijn kameraad Tjoam de muzikant
(Een vervolg verhaal over mijn kameraad Tjoam aan de hand van zijn brieven)

Ik wil het volgende verhaal zeker niemand onthouden. Tjoam vertoefde als muzikant in Duitsland, bij zijn orkest gebeurde het volgende. Tijdens een optreden in Pirmasens voor de USArmy kwam de zangeres in de pauze met een nieuwtje dat in het kantoor van de manager een monkey zat....een aap. Ergens meegenomen door een soldaat uit den vreemde. Het dier moest een nieuw tehuis hebben...en ja ... de gegadigde was al geboren, dat was natuurlijk mijn grote vriend Tjoam...het zou ook niet zo zijn.

Het kostte 350 dollar en Tjoam had een vriendin...Suzie de aap...Het dier was zo groot dat het toch wel tot de knie kwam. Hand in hand verlieten ze s'avonds de club...hup naar het kosthuis. Nou wil het geval dat sommige mensen niet zo blij zijn met een aap en daarom had Tjoam besloten de aanwezigheid van zijn vriendin geheim te houden. De volgende dag kocht Tjoam een veiligheids-slot zodat de hospita de kamer niet meer in kon voor de schoonmaak wat Tjoam na een week opbrak. De kamer begon ietsjes te ruiken, het dier was natuurlijk niet zindelijk. Ach schreef Tjoam....n flostke stront...zal mie wat wezen...

Tjoam schreef dat Suzie zeer tam was en een schat van een beest. Tjoam kocht een boekje wat zo'n dier allemaal tot zich neemt en de meelwormpjes kropen door de kamer alsof het een lust was...Suzie pakte ze allemaal.
Naar buiten mocht ze niet want dan zou Tjoam zijn Suzie kou vatten...het paar was al snel een eenheid...Suzie ging soms mee in de auto voor een plezier ritje. Tjoam schreef dat het zo grappig was, als er een tegenligger aan kwam legde Suzie haar hand bij Tjoam op de schouder zoveel te zeggen...pas op! er komt iemand aan. De nachten bracht Suzie door naast Tjoam op een kussen en sliep net als een mens.

Tjoam ging een maand later optreden in Baumholder, woonde daar op een bovenkamertje samen met Suzie. In het geheim was Suzie binnengesmokkeld er kraaide geen haan naar, maar... schreef Tjoam....de gitarist die af en toe wel eens langs kwam mopperde dat het hele huis naar aap stonk. Tjoam rook het niet meer hij stonk zelf ook naar aap. Op een mooie zonnige dag zat Tjoam aan zijn bureautje te schrijven, raam open lekker weertje...Suzie lag te zonnebaden op de vensterbank, armen in de lucht de benen wijd gespreid genoot ze van het zonnetje...een klein vredig stelletje op deze hele grote wereld. Het raam stond open Suzie had geen behoefte om weg te gaan die bleef wel bij haar baasje...
n kwestie van vertrouwen schreef Tjoam...kortom een gelukkig gezin totdat Tjoam in de kop schoot dat hij nog naar de winkel moest. Tjoam zei tegen Suzie..."Blijf jij maar rustig liggen, papa moet even naar de winkel."

Tjoam ging fluitend winkelen en na het winkelen op de terugweg trof hij in zijn straat een menigte mensen aan die allen omhoog keken. Tjoam zijn mond ‚vuil oet hoaken'...Zijn Suzie boven op het dak, de mensen maar wijzen ‚Oh koeke maal ein Affe'...sodemieter op...dacht Tjoam.
Tjoam was in paniek, het zou zijn laatste dag wel eens kunnen zijn in dit kosthuis. Hij snelde naar boven met een banaan in de hand, wat voor hem nu nog een raadsel is waar die zo snel vandaan kwam. Op een half fluisterende en toch wel dringende toon riep Tjoam ‚"Kom Suzie, de bui is over"  tot zijn vreugde liet Suzie zich weer zien alsof er niets was gebeurd...
Tjoam winkte de mensen vanuit het raam dat ze konden doorlopen...al zwaaiend wees hij hun de weg....weiter...weiter...niks loos....wegwezen!
Een geluk bij een ongeluk...de hospita was niet thuis zodat Tjoam en Suzie die nacht weer rustig konden slapen.

Groetjes
John Hoekman