Logboek deel 131

*Een tijdsbeeld over de voorstelling 'olwiefkenijs' alsook de rare ideeën van een gepensioneerde dorpsdirigent.

*Een verhaal in het Grunnegs over mijn kameraad Tjoam, een dorpsfiguur uit de voorstelling ‚olwiefkenijs.' Het verhaal is in meerdere delen, kent fantasie maar ook waar gebeurde verhalen. Het speelt zich af in het Ommelaand van Groningen vanaf de jaren 1955.

*Morgen 15 febr. 2014 met olwiefkenijs naar Appingedam...olwiefkenijs voor de Zonnebloem in het Aswa gebouw. De voorstelling krijgt al vleugels, gisteren werd ik gebeld om in Nunspeet op te treden.

Wat er deze week zoal rondspookte in mijn hoofd

Het is woensdag 29 januari. k Ben vroeg wakker, te vroeg om op te staan, dus even tijd om gezellig te piekeren. Het bed is een mooie inspiratiebron, gevoed door rust en warmte. Het onderwerp ‚domineren’ spookt in mijn hoofd, waarom?..is voor mij ook een raadsel. Onbevangen, zonder opleiding psychologie of filosofie, begin ik aan mijn zoektocht.

Het begin

Het kind is een gemakkelijke prooi voor dominante ouders. Het komt logischerwijs in opstand tegen al dat dominant gedoe, maakt echter geen schijn van kans, erger nog krijgt de indruk zelf niet te deugen. Het eerste complex is geboren.
De puberteit doet zijn intrede, daar kun je als kind al helemaal niet tegen opboxen.
De ouders komen dan met hun klaagzang „ons kind is zo moeilijk...zit in de puberteit.“ Het eerste slok alcohol brengt verlichting. Bij gescheiden ouders loopt het kind ook nog eens gevaar het bederf geërfd te hebben van de boosdoender die de scheiding veroorzaakte. Ik pieker waarom er geen verplichte cursus bestaat over dit onderwerp, ouders onderling alsook de kinderen zouden er baat bij kunnen hebben.

De schoolmeester kan zich uitleven.

Ik beschreef in mijn vorige blog hoe Tjoam zijn plas (anno 1955) moest ophouden, omdat de meester zijn feestje domineren nog even wou vieren. Het is ook menig keer gebeurd dat Tjoam het in zijn broek deed, thuis gekomen een gefrusteerde moeder riep..." Ik heb het al zo druk, hou toch op rotjong,“ wanhopig riep ze nog „ het bloed loopt me langs de benen.“ Tjoam dacht dat hij het had veroozaakt. Je kunt er om lachen, maar ook dit is domineren. Er zijn ook lieden die pesten of dreigen, wie betaalt die bepaalt is ook zo’n mooie vorm van domineren.

Het is donderdag, weer te vroeg om op te staan, dus nog maar even een uurtje gezellig piekeren. De bron zit nog vol inspiratie, t is een oase van rust in mijn bedje met aan het voeteneind een warme kruik van €4,95.

Het onderwerp domineren laat me niet los, steeds meer voorbeelden passeren de revue, het lijkt oneindig, sterker nog het lijkt wel een plaag. Domineren zit diepgeworteld in de mens, in alle culturen vooral in een tijd met geavanceerde wapens is het desastreus te noemen. In de dierenwereld zie je het ook, maar door ontbrekende vaardigheden moeten ze genoegen nemen met hun eigen lichaam, vaak om het vrouwtje, de kinderen of om het eten. Je ziet,naar mijn weten,weinig onzinnig geweld, bovendien over geld hoeven ze zich niet druk maken, dat scheelt al een slok op een borrel.

Ik kom al een beetje verder...

Een vergelijking met de muziek doet zijn intrede in mijn hoofd. Elk normaal muziekstuk heeft een grondtoon, een soort moedertoon. Elk stuk begint met de grondtoon, herhaalt zich alsook eindigt er mee. Het gevoel vertelt mij dat het stuk uit is, applaus volgt automatisch. Nu komt het...Je hebt in een normaal muziekstuk ook een dominant, dat is de vijfde toon op de grondtoon. Je krijgt bij het horen van deze toon een onbehaagelijk gevoel, het verlangen naar de grondtoon wordt door de dominant groter.  Als ik er niet op attend was gemaakt had ik het ook niet geweten, maar ik ben wijzer geworden door het vak muziekanalyse.

In de wereld, buiten de muziek is de drang naar de basis rust en vrede ver zoek. Het schijnt dat het tonaal gevoel, de grote lijn zoals in de muziek, volledig ontbreekt. Veel mensen weten het verschil niet eens, domineren tot ze er bij neervallen.
De muziekanalyse is een mooi vak om het gevoel toonbaar, herkenbaar en hoorbaar te maken. Men kan veel leren van de grote componisten, zij vertellen ons meer als de klanken die het oor in- en uitgaan. Zij zijn de meesters die het gevoel, spanning en ontspanning, als geen ander in de vingers hebben. Het is hun basismateriaal om mee te spelen, de mensen te ontroeren, te laten lachen enz. Zij kunnen verandering brengen in jouw gevoelsleven. In oorlogstijd waren de concertzalen bomvol, even uit de ellende.
De kennis ligt voor het oprapen maar we doen er niets mee, het schijnt dat we met alles destructief bezig zijn in en met onze wereld.

Simpel voorbeeld gevoel

Zodra je uit bed stapt begint de ellende, de koffiemachine doet het niet. Het apparaat domineert. Je kookt ietwat geïrriteerd water voor een ouderwets kopje koffie.
De ergenis blijft hangen, precies zoals de dominant in een muziekstuk totdat je het nieuw apparaat hebt. Probleem opgelost...de rust in het hoofd keert terug.
Er zijn ook mensen, in alle lagen, die het apparaat in een hoek van de kamer smijten,hun partner de huid volschelden. Zulke mensen domineren omdat ze gedomineerd worden door een simpele koffiemachine. Voor alle duidelijkheid, ik ben geen psycholoog, lig nog steeds in mijn bedje te piekeren met aan het voeteneind de kruik van €4,95.

t’Is een simpel voorbeeld maar ik moet de hele dag nog zien door te komen voordat ik
s’avonds weer het bed in kan, waar rust en warmte mij omhelzen. Hoe moet ik er nu dan mee omgaan, want de wereld om me heen barst van de dominante figuren of zaken die me raken. Mijn denkvermogen draait nu op volle toeren zoekende naar een oplossing.
Ik staar naar het plafond denk wat zou er gebeuren als er geen grondtoon was in de muziek, wat zou de dominant dan nog waard zijn...het is dan een zinloos zonder spanning vertonende toon geworden. Als de partner bij de koffiemachine er niet zou zijn geweest had de dominerende figuur voor lul gestaan, dom gekeken naar zijn scherven van de koffiemachine, die hij vervolgens zelf nog eens moest opruimen.

De oplossing

Alle volkeren of stammen in de wereld beoefenen sinds eeuwen volksmuziek. Ze gebruiken van China tot en met Schotland van ouds vijf tonen genaamd ‚Pentatoniek’...De Pentatoniek in zijn zuiverste vorm kent geen grondtoon, je kunt ook willekeurig op elke noot eindigen. Maar hoe kan ik dat in de praktijk brengen in mijn mensenwereld.
Je zou zeggen, door er niet te zijn, zo weinig mogelijk indrukken ontvangen van buitenaf, maar weglopen is ook geen optie. „Trek die der niks van aan“ wordt er dan gezegd, maar dat is ook geen optie want dat doe je toch. Ik denk je moest het kunnen opvangen en omvormen tot iets moois.

Eureka...ik lig nog in bed met mijn kruik van €4,95...Ik zie wel iets in de Google bril deze zou doormiddel van een chip dominante signalen moeten kunnen opvangen je vervolgens op andere gedachten brengen, zowel de dominerende als de gedomineerde. Stel je voor je zit nog steeds met je koffiemachine in de maag, je bent net van plan je partner verrot te schelden en dan...op dat moment zie je in je Google bril een schaars geklede schone dame, die je vleiend toespreekt...John-ne-pon ik wacht op je laat die koffiemachine toch...Opeens schrik ik wakker, nog in de ban van mijn plan, de extase zou net beginnen...hoor ik op dominante toon...„Oet bèr kommen...kovvie is kloar!!“


Het verhoaltje in het Grunnegs

Tjoam kreeg n pony

Op vaaier oktober ombie 1955 kreeg Tjoam vanoet de hemel n ponypeerdje. Keuterboer Kneles Bos kwam bie Tjoam zien opa, mit n zèggen dat er n veulen in t laand luip, bie Vliethoven in de buurt.
t Waarkpeerd van Tjoam zien opa haitte 'Blaauwe,“ haar zunder doar over te kennen geven een veulen kregen. Tjoam zien opa wol het nait leuven, hai vruig nog:  „wat kleur dìn“...
Kneles zee: „zwaartbont.“ Opa haar Kneles as boer ook nait veul in de reken en zee „ Zeker n kaalf, ik lot mie nait verneuken.“
Mor op drang van ootje ging hai toch kieken, even loater kwam hai mit ‚Blauwe’ op t haim, der hinkelepinkte n hail neukereg zwaartbont veulen bie. Èlk in t dörp vruig zuch oaf van wel dat veulen toch was...oet de hemel?...wèl was de voader? Even loater kregen aal boeren in de buurt zo n leutje veulen...der waren der ook bie dij haren t peerd al slachten lotten omreden koliek en din rolde bie t slachten der n veulen oet.
Het roadsel van Faarmsom was geboren, de geruchten deden de ronde. De veulens leken veul op de Shetlandpony van de melkboer. Der wer oareg over gugeld in t dörp, t veulen was van de melkboer kwam te proat. De geruchten bleven aanhollen, al gaauw haren ze Poep Bosker op t oog. Poep Bosker haar zien noam te danken, dat hai veul op motorfiets noar Poepenlaand (Duitsland) ging achter de vraauwlu aan. Poep Bosker was altied boerenaarbaider wèst en wer verdacht. Hai wos ja ook hou dat mos...mor hou din?

s Nachts gingen der toun manlu op pad om de barrel in de goaten te hollen en joa è...Poep Bosker ging mit de Shetlandpony van mèlkboer Groenhoagen in duustern noar de ole tramboan tou, doar waren daipe koelen en ook bulten in t zand. De hengstige merrie haar hai dìn al kloar stoan in n koel en de pony mos din dekken vanoaf n bult. Wat zol dat n gefoksel wèst hebben en over n oafwiek’n gesproken. Dìn heb je toch nait alle latten meer in t hekje. Het kon Tjoam niks schelen, hai haar n ponypeerdje en noa twij of drij joar kon je doar op zitten haar zien opa zegt.
Tjoam was zo laank an gaang op dat ding dat hai as n ole Kozak op peerd zat. Tjoam dee der ook kunskes mit...t Peerd kon rekenen... as Tjoam vruig houveul is  1+1 en din trapte t peerd twij keer op grond. Wat hebben we n joks had mit dij pony...We gingen ook wel ais  cirkus speulen. Het stoat mie nog helder bie... n veurval dij Tjoam oareg hoog zat. Tjoam gaf weer ais n veurstellen en n tougangskoartje kostte ain cìnt...op stropak zitten n stuver, om even kloar te stellen kaauwgum kostte toun n dubbeltje evenzo een ijske. Tjoam haar oareg wat vòlk, aal kinder oet noaberschap waren in schuur  om het gebeuren mit te moaken. De veurstellen was nuver, Tjoam was ook nog kloun en t was weer laggen. Tot zover ging alles goud mor Tjoam zien moetje haar der locht van kregen en kwam even neuzen. Ze zag het sigaredeuske woar op de kop oaf vairenzesteg cìnt in zat en zunder blikken of blozen nam ze dij mit. Tjoam zien optreden was noar de kloten...we konnen dij dag gain zuutjes kopen. We hebben der loater nog wel ais over noaproat.


Moi en t beste mor weer
John Hoekman