zondag 21 februari 2010

Logboek deel 31




Goidag apmoal,

Ik vind het leuk dat ik nu kan zien via de teller op de site dat ik lezers heb, want daar doe je het voor en misschien kan ik op deze manier een steentje bijdragen. Positief denken staat in ieder geval voorop. Het gaat over de koren die het 'voor het vaderland weg zingen' zijn ontstegen en een overgang maken naar het meerstemmig zingen.

Ik had het in het vorig artikeltje over de werkwijze en gevoelens van de dirigent. Je weet wel die rare kwast voor het koor waarvan een voorzitster zei: 'kun je ook zwaaien?” In het vorige artikeltje schreef ik: 'De dirigent verdedigt zijn muzikaal niveau.'

Hij moet het koor op een dusdanige manier muzikaal trainen dat hij daarmee zelf tevreden is en dat het voldoet aan zijn niveau en hij zal doorgaan tot hij dit heeft bereikt en das de kick.

Hier zijn twee dingen die een ieder moet zijn opgevallen het is het woord 'verdedigen' en het woord 'niveau.'

Allereerst het woord 'niveau.' Een accordeonist zei eens tegen mij: “Gewoon zwaaien , want ze weten niet beter.” Ze bedoelde waarschijnlijk de centen opstrijken en zwaaien....maar dat is nou nèt ...wat ik niet kan. Ik kan toch niet mijn niveau te grabbel gooien...waar blijft mijn waardigheid tegenover mijzelf en waarom moest ik vroeger dan harmonieleer, muziek-analyse en directie en theorie studeren? Nee...dan liever thuis zitten op de bank. Bij het vorige koor vroeg een snötneus of ik ook piano kon spelen...over niveau gesproken en waarden en normen..meneer Balkenende. Vroeger moest ik de dirigent aanspreken met “directeur” en commentaar?...vergeet het maar..

Het tweede woord is 'verdedigen.' en in dit woord zit toch een beetje agressie zou je zo zeggen.
Je leert zo'n koor eerst de basis harmonieën zingen en begin niet met een septiem-akkoord want dat vinden de koorleden en bestuur gek klinken (eerste commentaar) en ik vind dit nog niet eens zo raar want je moet er als leek toch even aan wennen. Je moet dan ook duidelijk maken waar zo'n septiem voor dient en dat het om een oplossing vraagt. Nu dan moet je van goede huize komen om je te verdedigen. Het bestuur denkt al aan een optreden en als we de dirigent nou maar op onze hand krijgen en de dirigent?...die zit nog met zijn septiem-akkoord. Maar...als het zit...dan is het toch wel mooi....ja...mooier...spannend...het liedje krijgt gezicht...er gebeurt wat in het lied...ontspanning en spanning...dat vindt de toehoorder ook mooi, al weten ze meestal niet de details, maar dat hoeft ook niet. Een eenvoudig liedje wordt dus spannend gemaakt.

Ik was eens met een koor zover dat ik een paar zangeressen zover had gekregen dat ze een sext (6e trap van de toonladder) tegen de basis harmonie aan konden zingen en dan krijg je echt een beetje close harmonie... maar er wordt al geroepen ...'bist al weer aan t veranderen.' Door flink je eigen zin door te zetten lukt eigenlijk wel alles maar dan...wat gebeurt er dan?...Er komt een geluidsman...oh jéé...die zal zonder ervaring het koor wel even in het geluid zetten...Nu beste mensen als er één ding belangrijk is dan is dat wel de balans van het koor.
Het laatste koor die ik tijdens een repetitie hoorde was de balans ook mijlen-ver te zoeken. Niemand maakte zich er druk om...als ze de titels maar konden wegwerken...muzieknummer 75 is aan de beurt en volgende week een optreden...en zo zal het nog jaren doorgaan...

Dit was weer uit mijn hart...wat een opluchting.
Groetjes
John Hoekman...toch de beste voor dit soort koren...en waarom?...ik vind er niks aan als er niets te verdedigen valt...en geld verdienen?...och...een broodje zonder boter wen je ook aan en...je gaat de boter dan ook weer waarderen.

woensdag 17 februari 2010

Vanaf 17-2-2010 een teller.







Logboek deel 30

Moi apmoal,

Ik had in mijn vorige blog geschreven over positief denken, daarom wil ik met enige goed bedoelde tips komen voor amateur-dirigenten, repertoire commissie's en wie dan ook die te maken hebben met de amateur-koren in de omgeving Winschoten. Let wel ...we zitten in het jaar 2010.

"Ik zit op t'zingen" zoals de Groninger dat zegt en... het is gezellig en dat laatste is nog maar de vraag.
Het koor heeft een dirigent, een repertoire commissie en een bestuur en een commissie voor de atributen en een commissie voor ontvangst en een commissie voor eventuele klachten en...en... ga zo maar door...dat is het "wij" gevoel zei een voorzitster.

De dirigent en het arrangement

Er vroeg mij eens een voorzitster of ik ook kon zwaaien en daarmee bedoelde ze...of ik ook de maat kon aangeven...ja...wat er niet omgaat in zo'n hersenpannetje.
Allereerst moet het bestuur een gedegen arrangement aankopen. De dirigent kan dit beter uitzoeken dan wie dan ook. Hij kan een arrangement bestuderen of het ook een leuk arrangement is, want er kunnen van één liedje meerdere arrangementen bestaan. Je kon dit horen tijdens de presentatie van het nieuwe songfestival-liedje. Je kreeg acht verschillende arrangementen (versies) te horen van één en hetzelfde liedje.
De dirigent weet ongeveer ook de kracht van zijn koor dus kan hij het juiste arrangement uitzoeken. De leden geven tijdens een repetitie zoveel titels door aan de dirigent dat een repertoire commissie echt niet nodig is.

Ik ben eigenlijk nog niet klaar met het voorgaande. De dirigent moet een artistiek vermogen bezitten en dat heeft hij dan meestal ook wel. Hij wil 'zijn' koor een eigen gezicht geven. Het koor draagt zijn stempel en hij verdedigt zijn muzikaal niveau. Hij wordt er ook op aangesproken door wie dan ook. (bv andere koren)

Het arrangement is uitgezocht en de dirigent brengt na enige praktische veranderingen het mee naar de eerste repetitie. De kennismaking met het nieuwe nummer (mijn ervaring) moet direct klikken. De stemmen worden één voor één bekeken (sopranen, alten enz.) en globaal doorgenomen. De mensen die geen noten kunnen lezen en dat zijn 99% van de koorleden krijgen een CD mee naar huis waar hun stemmetje op staat om thuis te studeren. In deze tijd, anno 2010, zou het heel goed over de PC kunnen en kan de dirigent het rechtstreeks al vóór de repetitie versturen. Conclusie: Het kan dus veel efficiënter en daar zou een repertoire commissie of bestuur zich over moeten buigen.

Het muzieknummer moet dan in de komende repetitie's ingestudeerd worden en veranderingen kunnen worden aangebracht. Bijvoorbeeld in het koor zitten goede zangeressen die hier en daar het nummer kunnen verbeteren om zodoende het koor beter uit de verf te laten komen. Ondertussen is het bestuur druk doende over de werkwijze van de dirigent: "al weer aan het veranderen." Er wordt de dirigent ook op gewezen dat hij er rekening mee moet houden dat er over drie weken een optreden is.

Bij dit soort koren ben je afhankelijk van het muzikaal geheugen van de leden, zij bepalen het tempo van het instuderen en dit kun je versnellen door de leden via een CD of via de PC de stemmen thuis te laten instuderen. Er gaan weken voorbij, want je bent ook bezig met een paar andere nummers die ook nog in de rij staan. Het bestuur dirigeert de dirigent, dat er een optreden voor de deur staat. Hij geeft toe en 'zijn' koor gaat dan maar zo...daar sta je dan voor het publiek je eigen niveau te verdedigen. Je kunt ook niet zeggen tegen het publiek: "De nummers zijn nog niet af hoor..."

Volgende keer verder,
Groetjes
John Hoekman

donderdag 11 februari 2010

Logboek deel 29

Moi apmoal,

Ik heb de laatste dagen een beetje nagedacht over de koren in de omgeving Winschoten. Kritiek is meestal gemakkelijk, want je levert kritiek op wat al bestaat. Een goede raad aandragen hoe het dan wel moet is moeilijker en is meestal ook nieuw voor de mensen. Een ieder heeft daar direct dan weer kritiek op, want wat een boer niet kent lust hij niet. Dus een ieder is eigenlijk bezig met kritiek te leveren. Ik wil in deze blog dan ook enige opbouwende zaken beschrijven hoe ik erover denk. Dus je kunt hier kritiek op los laten...ik zou zeggen ga je gang.

Ik ben begonnen met de muziek toen ik tien jaar was en na mijn gewone school ben ik naar het conservatorium gegaan, wat een hele stap was voor een jongen uit de provincie.
Ik heb vanaf mijn 15e in allerlei orkestjes gespeeld en ik ben ongeveer op mijn 20e naar Duitsland gereisd om in beroeps-orkesten te spelen. Een paar praktijkjaren van onschatbare waarde...
Het heeft tot nu toe ook een stempel gedrukt op mijn muzikale cariëre. Ik ben vanaf mijn 25e jaar als dirigent begonnen voor allerlei amateur-orkesten in de omgeving en ik ben nu 64 jaar oud.
Je zult denken wat een rare kerel dat hij dat allemaal schrijft....een ieder heeft toch een geschiedenis achter de rug. Ik wil hier alleen maar mee zeggen dat ik toch recht van spreken heb in het vak en de omgang met amateurs en muziek. Ja juist...Amateur en Muziek zou een mooie titel zijn voor een boekje.

Heb ik... wel een goede kijk op de zaken?

In onze tijd anno 2010 hebben de meeste mensen een computer, behalve niet alle mensen die bij een koor zingen in Oost Groningen en... over de 60 jaar zijn. Dat is jammer...want op muziekgebied kun je er leuke dingen mee doen. Bijvoorbeeld je koopt eerst een koor-arrangement voor 3 stemmen bij een gespecialiseerde uitgever.
Deze drie stemmen kan de dirigent of iemand anders versturen via de computer naar de leden toe en zij kunnen thuis hun melodietje beluisteren en instuderen. Dat scheelt enorm veel tijd en de dirigent kan dit belangrijke instudeer-stapje al overslaan. Op de repetitie zing je wel van bladmuziek ook al kun je geen notenlezen want het heeft voordelen dat zul je zeker merken. Als je geen computer hebt zou het koor een Cd kunnen geven met de zangpartij.

Een repertoire-commissie is er mijn inziens voor om een repertoire samen te stellen en hier wringt het. De huisvrouw of meneer gaat gezamenlijk een repertoire samenstellen voor het koor en das mooi...Notabene mensen die nog nooit of zelden op de planken hebben gestaan en niet weten voor wie ze kiezen...enige muzikale kennis ontbreekt in 99% van de gevallen.

Kies ik voor de doelgroep of voor de koorleden? kan ook allebei?

Uit studies is gebleken dat de oudere mensen de muziek uit hun jeugd het meeste aanspreekt.
Welke doelgroep heeft het koor voor ogen...voor wie willen ze graag optreden. Nou één doelgroep kan ik opnoemen...het zijn de bejaarden. Voor deze mensen ga je toch geen treurliederen zingen of toch wel...en dat is dan al het eerste debat.

Ik zou denken aan leuke oude polka's zoals "Siene löt mie lös" maar breng dat maar eens naar voren bij een repertoire commissie. Zij voelen zich daar te goed voor...wat denk je wel...Wij willen nummers die we zelf leuk vinden en ze kunnen het zelf niet of nauwelijks waar maken.
Mijn oplossing is...kies een genre...bijvoorbeeld tango-koor...of regio-koor dan weten de leden waar ze mee bezig zijn en dan weet het publiek ook wat ze kunnen verwachten.

Mijn ervaring is dat een repertoire commissie hoge woorden gebruikt maar in de praktijk krijg je een accordeon partij met één melodiestem plus akkoord symbolen en daar moet de dirigent het dan maar mee doen...en das de praktijk...De ene keer willen ze Jannes en de andere keer willen ze weer wat anders...en de dirigent...wat moet hij dan doen?...ja juist...luisteren en zijn ervaringen dan?....nee niks mit neudig...wie binnen de commissie...

Moi è
John Hoekman
http://dollardmuziek.biedmeer.nl/

Logboek deel 28

Moi apmoal,

Ik krijg toch weer de kriebels om een stukje te schrijven als er weer wat cultureel nieuws is uit Oost Groningen. Misschien dat het later een mooi boekje oplevert.

Een bestuurslid van de "Esborgzangers" uit Scheemda belde me met de vraag of ik dirigent wilde worden van hun koor. Ik vroeg nog of hij ook goed geïnformeerd was over mijn persoon.
Ja...ja...goede muzikant...zei hij en ik vroeg ja...ja..bedankt, maar de persoon Hoekman? Nou dat wist hij niet en ik dacht das maar goed ook want ik sta toch langzamerhand bij de koren bekent als 'moeilijk' en dat is nog zacht uitgedrukt ook.

Dit koor is eigenlijk het moederkoor van vele koren uit die omtrek, want ik was anderhalve dag dirigent van een afscheiding van dit koor ...die ook weer verdween. Later werd ik dirigent van weer een nieuwe afscheiding van dit koor. Dus echt wel een moederkoor die baart en baart. Ik heb eens een koor uit deze regio het meerstemmig zingen bijgebracht en dat was een hele klus. Ik voelde mij soms net Bonefatius...je weet wel die ze vermoord hebben in Dokkum en ik weet ook wanneer....750 n Chr. Ja...had je niet gedacht hè..en bijna was ik ook vermoord door het dameskoor...John Hoekman vermoord door de lady's in Winschoten 2007 en misschien dan in 2050 een standbeeld...zie je het al voor je...ik wel.

Ik dacht dit moederkoor moet ik horen, want "De Esborgzangers" dat stelt echt iets voor.
Gisteren ging ik op pad en wat dacht je...een sneeuwstorm...er naar toe met 30 km gang en je zit meer in een boot als in een auto...3 jaar ouder geworden.
De mensen wachtten mij al op en het gesprek kon beginnen...eerst maar een korte CV...waar ik ook al flauw van ben om je eigen geschiedenis altijd te vertellen en je vertelt het ook altijd mooier als dat het in werkelijkheid was.

Na de kennismaking even de repetitie bijwonen. Het koor was niet volledig vanwege de sneeuw maar er waren toch zo'n slordige 20 personen. Het inzingen ging goed en ik dacht weer een kwartier naar de kloten. Het eerste nummer ging van start...en ik dacht...Oh nee toch..."De verzonken stad" Oh nee toch...en ook nog extra langzaam...verder kan ik niets over het koor vertellen want ik ben in slaap gevallen...dat wel.

In de pauze nog even praten en het bestuur vroeg enthousiast "Hoe vond u het..." Ik kan een ieder aanraden ...vraag nooit hoe het was....Ik antwoordde pardoes, zonder na te denken..."kloten mevrouw."

Ook bij dit koor dezelfde methode als bij vele koren in de regio...Ik vroeg naar het liedboek van de dirigent om de partituren in te kijken. De plaatsvervangende dirigent overhandigde het en ik...had het tijdens de repetitie al gezien en gehoord...(dus de slaap was niet zo diep) het waren voor het merendeel simpele accordeon partijen met akkoordsymbolen. Het meerstemmig zingen had ik ook al gehoord en ik vroeg hem hoe hij dat deed vanuit zo'n melodie partij. "Nou" ...zei hij..."de melodie wordt gezongen en dan hoor ik vanzelf wel de tweede stem die vanzelf vanuit het koor tevoorschijn komt en als ik denk dat zit wel goed...dan is het goed. Ik vroeg: "en hoe doe je dan de 3e stem," die ik ook niet gehoord had..."Nou"...zei hij..."das moeilijk." Toch leek me deze dirigent precies geschikt voor dit koor...dat wel.

Ik vroeg vervolgens aan het bestuur hoe ze dachten hoe het koor er over 5 jaar uit zal zien. De voorzitster antwoordde "We hopen dat er 12 leden bij komen." Ik dacht ja...het merendeel van de leden zijn in de 60 of er tegen aan en tel er maar vijf jaar bij op dan zijn ze dicht bij de zeventig.
Ik zei: "Ooit gedacht over een popkoor." en de vlam sloug heur tot buutsgat oet.
"Nee"...schreeuwde een bestuurslid " we zijn geen popkoor...dat nooit" maar als je nu wat jongere muziekstukjes neemt op het repertoire en een beetje vlottere nummers...nummers wat de jeugd een beetje aanspreekt...ooit over nagdacht? Of misschien... wel eens over nagdacht om een jeugdkoor op te richten zodat je net als in de voetballerij ...opvolgers krijgt...Nee...hadden ze nog nooit over nagedacht. Ik dacht dan maar zo doorgaan...

Ik heb vanmorgen een mailtje gestuurd...en je raad het al...Ik wil niet vermoord worden...dan maar geen standbeeld...

Moi è
John Hoekman